Wikipedia

Roślinne kultury in vitro: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m popr. isbn
Linia 11:
 
== Warunki roślinnych hodowli in vitro ==
[[Plik:Plant Tissue Culture Lab - Atlanta Botanical Garden.JPG|thumb|Kultury roślinne prowadzi się najczęściej na [[szalka Petriego|szalkach Petriego]], w [[kolba stożkowa|kolbach stożkowych]], [[probówka|probówkach]]ch, słoikach i innych naczyniach ze szkła lub tworzyw sztucznych{{odn|Malepszy|2007|s=21}}]]
 
Kultury ''{{j|la|in vitro}}'' prowadzone są w warunkach sterylnych. Jałowienie materiału roślinnego przeprowadza się przez zanurzenie przez określony czas w roztworze sterylizującym (zwykle 5–30 minut), a następnie materiał płucze się w sterylnej wodzie. Do odkażania stosuje się zwykle roztwory [[podchloryn sodu|podchlorynu sodu]] lub [[podchloryn wapnia|wapnia]], rzadziej [[chloroamina|chloraminy]], [[chlorek rtęci(II)|sublimat]]{{odn|Malepszy|2007|s=21–22}}, antybiotyki, [[woda bromowa|wodę bromową]]{{r|WBP3}}. Wstępnie fragment rośliny można oczyszczać i odkażać przez krótkie zanurzenie w 70-procentowym etanolu{{odn|Malepszy|2007|s=21}}{{r|WBP3}}.
 
Dla większości roślinnych kultur temperatura optymalna mieści się w zakresie 24–26 °C, a intensywność oświetlenia 8–15 W/m<sup>2</sup>{{odn|Malepszy|2007|s=19}}. Niektóre hodowle są prowadzone w całkowitej ciemności, zwłaszcza kalusa i korzeni{{r|WBP4}}. [[Fotoperiodfotoperiodyzm|Długość dnia]] zwykle wynosi 16 godzin na dobę. Kultury prowadzi się w zamkniętych naczyniach o wysokim poziomie wilgotności{{odn|Malepszy|2007|s=19–20}}.
 
W [[komora laminarna|komorze laminarnej]] skalpelem formuje się [[eksplantat]] pierwotny (pobrany z roślin rosnących w warunkach niesterylnych) i obcina martwą tkankę powstałą w wyniku działania środka sterylizującego. Następnie materiał przenosi się pincetą na pożywkę. Pożywki zależnie od rodzaju i fazy kultury mogą być płynne lub zestalone (zwykle [[Agar-agar|agarem]]em). Ich skład zależy od gatunku rośliny, rodzaju eksplantatu, szybkości wzrostu i indukcji organów. Zawierają substancje mineralne oraz organiczne: głównie cukry, witaminy, aminokwasy, regulatory wzrostu. Należą do nich [[auksyny]], [[cytokininy]], [[gibereliny]] i inhibitory wzrostu. [[Pasażowanie komórek|Pasażowanie]] (przenoszenie na świeżą pożywkę) odbywa się zazwyczaj co 2–6 tygodni{{odn|Malepszy|2007|s=22–24}}.
 
Przy przenoszeniu kultur ''{{j|la|in vitro}}'' do warunków naturalnych (''{{j|la|ex vitro}}''), ze względu na przyzwyczajenie roślin do wysokiej wilgotności i odżywiania przez pożywki, wymagana jest aklimatyzacja. Trwa ona zwykle 7–14 dni i polega na stopniowym dopasowywaniu warunków w [[szklarnia (ogrodnictwo)|szklarni]] lub w [[fitotron|pomieszczeniu wegetacyjnym]]{{odn|Malepszy|2007|s=20}}.
Linia 54:
* uzyskiwanie [[rośliny modyfikowane genetycznie|roślin transgenicznych]] – np. regeneracja roślin z [[transformacja genetyczna|transformowanych]] komórek, fuzje [[protoplast]]ów.
* produkcja [[metabolity wtórne|metabolitów wtórnych]] – w skali przemysłowej przy pomocy kultur roślinnych ''{{j|la|in vitro}}'' produkuje się m.in. [[alkanina|alkaninę]] (''[[Lithospermum erythrorhizon]]''), [[berberyna|berberynę]] (''[[Coptis japonica]]''), [[polisacharydy]] ([[jeżówka purpurowa]]), [[winkamina|winkaminę]] ([[barwinek pospolity]]), [[geraniol]] ([[bodziszek]]){{odn|Malepszy|2007|s=308}}.
* [[Biotransformacja|biotransformacje]] – roślinne kultury wykorzystuje się do enzymatycznego przekształcania takich substancji jak [[monoterpeny]] (składniki [[olejek eteryczny|olejków eterycznych]]), [[diterpeny]] (np. przekształcanie stwiolu do [[glikozydy stewiolowe|stewiozydu]]), [[triterpeny]], [[steroidy|związki steroidowe]], [[fenole|związki fenolowe]], [[alkaloidy]] (np. biotrasformacja [[hioscyjamina|hioscyjaminy]] do [[skopolamina|skopolaminy]]).
* produkcja [[sztuczne nasiona|sztucznych nasion]] – są to odpowiednio zabezpieczone zarodki somatyczne.
* [[rośliny haploidalne|haploidyzacja roślin]] poprzez eliminację chromosomów w zarodkach [[mieszaniec|mieszańców]] oddalonych (np. [[krzyżowanie]] [[jęczmień zwyczajny|jęczmienia zwyczajnego]] z [[jęczmień bulwiasty|jęczmieniem bulwiastym]]) lub poprzez pobudzenie rozwoju komórek [[gametofit]]u o [[haploid]]alnej liczbie chromosomów. Takie rośliny są łatwiejsze w hodowli mutacyjnej, ale są sterylne i znacznie słabsze. Po podwojeniu liczby chromosomów u roślin haploidalnych (np. przez zastosowanie [[kolchicyna|kolchicyny]]) otrzymuje się [[homozygota|homozygotyczne]] [[podwójne haploidy]] (DH – {{ang.|doubled haploids}}), których potomstwo – linie podwójnych haploidów można wykorzystywać do [[hodowla roślin|hodowli roślin]]. Pozwala to na najszybsze uzyskanie homozygotycznego materiału do hodowli{{r|Hodowla}}.
Linia 60:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="ebiotechnologia">{{Cytuj stronę | url = http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/kultury-in-vitro | tytuł = Kultury in vitro roślin | autor = | opublikowany = e-biotechnologia.pl | praca = | data = 2011 | język = pl | archiwum = | data dostępu = 2016-10-24 }}</ref>
<ref name="WBP1">{{Cytuj stronę | url = http://www.wbp.olsztyn.pl/~krist/skrypt/index.php?co=1_1 | tytuł = Wykłady i ćwiczenia z roślinnych kultur in vitro: Podstawowe definicje; główne kierunki przemian rozwojowych roślinnych tkanek in vitro | autor = Kamila Górska, Michał Kaszuba, Sylwia Ligman, Wioletta Pluskota, Jacek Wojciechowicz, Anna Źróbek-Sokolnik, Dariusz J. Michalczyk (red.) | opublikowany = | praca = | data = | język = pl | archiwum = | data dostępu = 2016-10-24}}</ref>
<ref name="WBP3">{{Cytuj stronę | url = http://www.wbp.olsztyn.pl/~krist/skrypt/index.php?co=1_3 | tytuł = Wykłady i ćwiczenia z roślinnych kultur in vitro: Odkażanie | autor = Kamilla Górska, Michał Kaszuba, Sylwia Ligman, Wioletta Pluskota, Jacek Wojciechowicz, Anna Źróbek-Sokolnik, Dariusz J. Michalczyk (red.) | opublikowany = | praca = | data = | język = pl | archiwum = | data dostępu = 2016-10-24}}</ref>
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Roślinne_kultury_in_vitro”