Regulacja językowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
powt.
Linia 1:
'''Regulacja językowa''' – działalność mająca na celu sprawowanie pieczy nad językiem, prowadzona przez autorytatywne gremium{{odn|Nebeská|2017}}. Praktycznym wyrazem instytucjonalnej regulacji języka jest przede wszystkim [[kodyfikacja (językoznawstwo)|kodyfikacja]]{{odn|Nebeská|2017}}. Regulacja językowa jest z zasady związana ze [[odmiana językowa|stratyfikacją języka]] – regulacji poddawane są ogólnonarodowe [[język standardowy|języki standardowe]], nie zaś [[dialekt niestandardowy|dialekty ludowe]]{{odn|Nebeská|2017}}.
 
Sposób sprawowania regulacji zmienia się na przestrzeni historii, stosownie do kontekstu społecznego i lingwistycznego. Regulacja może być umotywowana chęcią ochrony wartości narodowych, dostrzeganymodczuwanym zagrożeniem języka czy też chęcią utrzymania w języku „porządku”. Bywa postrzegana jako klucz dla podtrzymania egzystencji narodu{{odn|Nebeská|2017}}.
 
Wątpliwości budzi zasadność regulacji językowej, a także stopień jej intensywności. Według części autorów regulacja jest zbędna i nieuzasadniona lingwistycznie; wychodzą oni z założenia, że nie należy ingerować w spontaniczny rozwój języka{{odn|Nebeská|2017}}. Spotyka się również opinię, że język standardowy, jako produkt rozwoju społecznego, nie musi być zarządzany w sposób formalny, jako że użytkownicy języka są zwykle świadomi tego, kiedy powinni się posłużyć narzędziem komunikacji „wyższej”<ref>{{Cytuj|tytuł=Je jazyková regulace potřeba?|url=https://vesmir.cz/cz/casopis/archiv-casopisu/2008/cislo-11/je-jazykova-regulace-potreba.html|autor=Václav Cvrček|data=2008-11-06|data dostępu=2019-07-02|język=cs|czasopismo=Vesmír|opis=87, 811, 2008/11}}</ref>. W XX wieku działalność [[preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywistyczna]], w tym regulacyjna, została w dużej mierze wyłączona poza zakres zainteresowań językoznawstwa europejskiego, znacznie dystansującego się od wartościowania [[jednostki językowe|elementów językowych]]<ref>{{cytuj|autor=Loreta Vaicekauskienė|url=https://lanchart.hum.ku.dk/research/slice/publications-and-news-letters/newsletters/news-letters-2018/end-february-2018/Lithuanian-language-ideology-Summary.pdf|tytuł=Lithuanian Language Ideology: A History of Ideas, Power and Standardisation|język=en|s=339|data=2018|data dostępu=2019-07-02}}</ref>. Współcześni zwolennicy regulacji podkreślają jednak kulturotwórczą funkcję języka, wolę użytkowników języka do zwiększania [[kultura języka|kultury słowa]], a także potrzebę poszerzania walorów ekspresyjnych języka{{odn|Nebeská|2017}}.