Ustrój polityczny Francji: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
zmiana liczby departamentów
poprawa ujedn. i przek., aktualizacja (premier)
Linia 10:
[[Władza sądownicza]] opiera się na prawie stanowionym. Sądy dzielą się na powszechne, wojskowe, administracyjne i rozrachunkowe. Wszystkie cztery piony sądowe są trójinstancyjne. Na szczycie sądów powszechnych i wojskowych znajdują się odpowiednie sądy kasacyjne. Na czele systemu sądów administracyjnych znajduje się wydział kasacyjny Rady Stanu Francji. Naczelny Sąd Rozrachunkowy jest ostatnią instancją sądów rozrachunkowych. Sędziowie wszystkich pionów sądownictwa Francji są państwowymi urzędnikami powoływanymi przez ministra sprawiedliwości. Konstytucja i ustrój sądów zapewnia jednak raz powołanym sędziom wysoki stopień niezależności od władzy wykonawczej. [[Rada Konstytucyjna]] jest organem o cechach [[sąd konstytucyjny|sądu konstytucyjnego]].
 
Francja jest państwem silnie scentralizowanym. Cały kraj jest podzielony na [[departament (Francja)|departamenty]] (fr. ''département''), odpowiadające polskim [[powiatPowiat (Polska)|powiatom]]om. Władze departamentów pochodzą częściowo z wyboru ich mieszkańców, a częściowo są powoływane przez radę ministrów. Jakkolwiek trwa stopniowy proces decentralizacji państwa, lokalna samorządność jest wciąż znacznie mniej rozwinięta niż w większości państw [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]].
 
== Władza wykonawcza ==
Linia 49:
W zwyczaju jest, że gabinet zbiera się raz w tygodniu (rano w środę) w [[Pałac Elizejski|Pałacu Elizejskim]] (fr. ''Palais d'Élysée'') odpowiadając na zaproszenie prezydenta.
 
Od [[Maj 2005#31 maja 2005|31 maja 2005]] do [[Maj 2007#15 maja 2007|15 maja 2007]] funkcje premiera Francji pełnił [[Dominique de Villepin]] wywodzący się z [[Prawica|prawicowej]] [[partia polityczna|partii]] [[Unia na rzecz Ruchu Ludowego|UMP]]. Uprzednio był on ministrem spraw zagranicznych. Villepin objął funkcję po tym, jak jego poprzednik [[Jean-Pierre Raffarin]] podał się do dymisji na skutek klęski w [[Europejskie referendum konstytucyjne we Francji|referendum]] dotyczącym ratyfikacji [[Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy|traktatu konstytucyjnego]]. Rząd cieszył się małym poparciem społeczeństwa, które odrzuca próby przeprowadzenia niezbędnych reform socjalnych. Francuzi obwiniają całą klasę polityczną o przyczynienie się do wzrostu [[bezrobocie|bezrobocia]] powyżej 10%. Od 15 maja 2012 do 31 marca 2014, w dwóch kolejnych rządach, premierem był [[Jean-Marc Ayrault]], a następnie [[Manuel Valls]] i [[Bernard Cazeneuve]].
 
Od 3115 marca 20142017 funkcję premiera pełni [[ManuelÉdouard VallsPhilippe]].
 
=== Procedury legislacyjne władzy wykonawczej ===
Linia 141:
 
== Władze samorządowe ==
Francja jest państwem silnie scentralizowanym. Cały kraj jest podzielony na [[departament (Francja)|departamenty]] (fr. ''département''), odpowiadające polskim [[powiatPowiat (Polska)|powiatom]]om. W każdym z nich władzę za ramienia rządu sprawuje [[prefekt (administracja)|prefekt]]. Jednak w roku [[1982]] Francja rozpoczęła proces [[decentralizacja|decentralizacji]]. Część uprawnień administracyjnych oraz nadzór nad pewnym wycinkiem spraw podatkowych przekazano politykom lokalnym. W marcu [[1986]] roku pierwszy raz odbyły się bezpośrednie wybory do lokalnych rad regionalnych. Proces decentralizacji trwa do dnia dzisiejszego, jednak urzędy centralne zachowały jak dotąd sporą władzę.
 
Podział administracyjny opiera się na:
* około 36000 [[gmina (Francja)|gmin]] (fr. ''commune'') zarządzanych przez rady oraz [[Mer (urzędnik)|merów]],
* 96 [[departament (Francja)|departamentów]] (fr. ''département'') posiadających rady (fr. ''conseil général'')(obecnie [[Francja metropolitarnametropolitalna]] podzielona jest na 96 departamentów. Ponadto istnieje 5 [[Departament zamorski|departamentów zamorskich]])
* 26 [[region (Francja)|regionów]] (fr. ''région''), z tego 22 we Francji metropolitalnej i 4 regiony zamorskie, kierowanych przez rady regionalne (fr. ''conseil régional'').