Aleksandr Suworow: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
przeredagowania c.d. /stylist., językowe rusycyzmy/ + grafika, podział na sekcje
usunięcie wątpliwych/mylących fragmentów > Dyskusja
Linia 23:
|wikicytaty = Aleksandr Suworow
}}
'''Aleksandr Wasiljewicz Suworow''', {{w języku|ru|Александр Васильевич Суворов}} (ur. {{Data|1729-11-24}} w [[Moskwa|Moskwie]], zm. {{Data|1800-05-18}} w [[Petersburg|Sankt Petersburgu]]) – [[książę]] Italii (''князь Италийский'', 1799), książę Sardynii, [[hrabia]] [[Rymnik]]a (''граф Рымникский'', 1789), [[Hrabia cesarstwa|hrabia]] [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Świętego Cesarstwa Rzymskiego]], rosyjski [[generalissimus]] (1798), [[marszałek polny]] [[Austria|Austrii]]. Odpowiedzialny za rzeź ludności cywilnej w [[Izmaił|Izmaile]] i [[Obrona Pragi|rzeź Pragi]]. Dowódca i teoretyk wojskowy, sławny dzięki odniesionymlicznym sukcesom militarnym.
 
== Życie i działalność ==
Linia 45:
=== Kampania polska ===
[[Plik:Suvorov near Praga 1794.JPG|thumb|220px|Suworow [[Obrona Pragi|na przedpolach Pragi]] ([[akwaforta]] [[Daniel Chodowiecki|Daniela Chodowieckiego]])]]
W 1794 rozbroił na Ukrainie pułki polskie wcielone w 1793 do armii rosyjskiej. Zaniepokojona wybuchem [[Insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] pisała do niego: „Hrabio Aleksandrze Wasiljewiczu! Znany wam z pewnością buntownik Kościuszko, podburzywszy Polskę, w swych kontaktach z potworami rządzącymi Francją, zamierza wszędzie rozsiewać bunt na złość Rosji”. Suworow stanął wówczas na czele korpusu ukraińskiego, który miał zadać ostateczny cios powstańcom kościuszkowskim. W okresie od września do października zepchnął gen. [[Karol Sierakowski|K. Sierakowskiego]] pod Krupczanami i pobił pod [[Terespol]]em, gen. [[Jan Jakub Meyen|J. Meyena]] i gen. [[Arnold Byszewski|A. Byszewskiego]] pod Kobyłką. Przypuścił 4 listopada szturm na [[Warszawa|Warszawę]] (dokonując [[obrona Pragi|rzezi ludności Pragi]]), za co został awansowany do stopnia [[Marszałek (stopień wojskowy)|feldmarszałka]]. Meldował wtedy carycy: „Ura! Warszawa jest nasza!”, na co Katarzyna II odpowiedziała awansując go: „Ura! Feldmarszałku!”. Rosyjscy historycy obciążają odpowiedzialnością za rzeź niezdyscyplinowane oddziały kozackie, azaś sam Suworow miał nakazać zniszczenie mostów, dlarzekomo uchronićaby odzapobiec przeniesieniaprzeniesieniu masakry na lewobrzeżną Warszawę{{fakt|data=2013-05}}. W Polsce pozostawał do 31 stycznia 1796 jako dowódca wojsk okupacyjnych.
 
Po powrocie z Polski objął dowództwo wojsk na południu Rosji w Tulczynie. Tam wydał pracę ''Nauka jak zwyciężać'' ("Наука побеждать"), w której przekazał wieloletnie doświadczenia w szkoleniu i wychowaniu żołnierza. Treści te okazały się przeciwstawne wydanemu przez cara Pawła I nowemu regulaminowi zapożyczonemu z armii pruskiej. Krytyka nowego regulaminu i odmowa wprowadzenia go w życie w podległych jednostkach doprowadziła do zwolnienia Suworowa z armii 17 lutego 1797 i zesłania go do miejscowości Konczałowskie w guberni Nowogrodzkiej.
Linia 56:
 
=== Ocena militarna ===
Suworow zwykł mawiać ''Kula jest głupia – bagnet zuch!'', chętnie posyłając swych żołnierzy do walki na bagnety – kto zawracał, był rozstrzeliwany{{fakt|data=2011-02}}. Być może w ten sposóbPrzekonanie skutecznieo mobilizowałrozstrzygającym podwładnychznaczeniu dotakich zwycięskiejszarż walki,podważają jakkolwiekjednak [[historia wojskowości|historycy wojskowości]] twierdząstwierdzeniem, że już pod koniec XVIII wieku bagnety powodowały zaledwie niewielki procent ran bitewnych{{fakt|data=2013-05}}.
 
Był wybitnym wodzem swojej epoki. Zerwał z szablonową taktyką i bezmyślną dyscypliną, wzorowaną na armii Prus. Jego sztukę wojenną cechowała zaczepność, szybkość działania i umiejętność wykorzystania manewru siłami, dążenie do decydującego rozstrzygnięcia w walce. Kładł duży nacisk na wyszkolenie żołnierza i wszczepienie mu wiary w potęgę jego armii i we własne siły.
Linia 74:
* pruskiego [[Pour le Mérite]],
* pruskiego [[Order Orła Czerwonego|Czerwonego Orła]],
* [[Królestwo Sardynii|sardyńskiego]] [[Order Annuncjaty|Zwiastowania]],
* [[Królestwo Sardynii|sardyńskiego]] [[Order Annuncjaty|Zwiastowania]]<ref group="uwaga">Nadany w 1844 r. przez króla [[Karol Albert (król Sardynii)|Karola Alberta]] ({{Cytuj stronę|imię = Federico |nazwisko=Bona| praca= Blasonario subalpino | tytuł = I Cavalieri dell'Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata| url= http://www.blasonariosubalpino.it/Appendice08.html|język=it}}).</ref>,
* sardyńskiego krzyża wielkiego [[Order Świętych Maurycego i Łazarza|śś. Maurycego i Łazarza]],
* [[Cesarstwo Austrii|austriackiego]] krzyża wielkiego [[Order Marii Teresy|Marii Teresy]],