Kalisz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
drobne techniczne
Linia 61:
Kalisz jest jedną z najstarszych miejscowości w Polsce<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Rusiński | imię = Władysław | tytuł = Kalisz. Zarys dziejów | wydawca = Wydawnictwo Poznańskie | miejsce = Poznań | rok = 1983 | strony = 7 | isbn = 83-210-0403-2}}</ref>. Zarazem, twierdzenie, że Kalisz jest „najstarszym miastem w Polsce” lub „miastem polskim o najstarszej metryce pisanej”<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.kalisz.pl/miasto/o-miescie/historia | tytuł = Historia | autor = Anna Woźniak | opublikowany = kalisz.pl | data dostępu = 2018-09-29}}</ref> nie jest właściwe i może być odbierane jako zabieg propagandowy, ponieważ Kalisz stał się miastem dopiero w połowie XIII w., po otrzymaniu praw miejskich. Nie ma też dowodów na to, że osada istniała w czasie [[Wielka wędrówka ludów|wielkiej wędrówki ludów]].
 
Na [[Zawodzie (Kalisz)|Zawodziu]], w miejscu późniejszego grodu, istniała od [[VI wiek|VI]] w. osada otwarta; podobna osada istniała od [[VII wiek|VII]] w. na [[Ogrody (Kalisz)|Ogrodach]]<ref name=Baranowski>{{Cytuj pismo | autor=Tadeusz Baranowski, Leszek Ziąbka | tytuł=Gród kaliski na Zawodziu | czasopismo=Kalisia Nowa | wolumin=5–6 | wydanie=131 | strony=5 | data=2008 | wydawca=Urząd Miejski w Kaliszu | miejsce=Kalisz | issn=1426-7667}}</ref>. Pierwszy [[Rezerwat Archeologiczny Zawodzie|gród na Zawodziu]] wzniesiono w latach około 850–860<ref name=Baranowski /><ref>{{Cytuj książkę | autor=Andrzej Buko | tytuł=Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej. Odkrycia, hipotezy, interpretacje | wydawca=Wydawnictwo „Trio” | miejsce=Warszawa | rok = 2005 | strony=188 | isbn=83-7436-023-2}}</ref>. W tym samym czasie na północ od grodu powstała otwarta osada targowa na [[Stare Miasto (Kalisz)|Starym Mieście]]<ref name=Baranowski /><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Władysław Kościelniak |tytuł = Wędrówki po moim Kaliszu |data = 2010 |isbn = 978-83-60579-56-5 |wydawca = Edytor |s = }}</ref>. Zespół obu osad stał się jednym z ważniejszych politycznie i handlowo [[Kasztelan|grodem kasztelańskim]], gdzie krzyżowały się główne [[Droga (transport)|trakty]]<ref name=":1" />. Część archeologów uważa, że Kalisz pełnił dla [[Piastowie|Piastów]] rolę pierwszego [[stolica|ośrodka władzy]] w okresie plemiennym<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Baranowski| imię = Tadeusz| autor link = | nazwisko2 = Pudełko| imię2 = Edward| nazwisko3 = Splitt| imię3 = Jerzy Aleksander| tytuł = Pradzieje i wczesne średniowiecze regionu kaliskiego| wydawca = Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu| miejsce = Kalisz| rok = 2003| strony = 91| isbn = 83-88042-23-8}}</ref><ref>{{cytuj książkę | autor=Andrzej Buko | tytuł=Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej : odkrycia, hipotezy, interpretacje | wydawca=Wydawnictwo „Trio” | miejsce=Warszawa | rok = 2005 | strony=187–190, 387–392 | isbn=83-7436-023-2}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://kalisz.naszemiasto.pl/artykul/historia-czy-kalisz-byl-kolebka-piastow,279707,art,t,id,tm.html | tytuł = Czy Kalisz był kolebką Piastów? | autor = Bożena Szal-Truszkowska | opublikowany = kalisz.naszemiasto.pl | data = 2010-01-05 | data dostępu = 2018-09-29}}</ref>.
 
W okresie panowania [[Mieszko I|Mieszka I]] i [[Bolesław I Chrobry|Bolesława I Chrobrego]] (około 950–1025) gród centralny na Zawodziu został otoczony 24 (znanymi) grodami położonymi w promieniu około 30&nbsp;km od Zawodzia<ref>{{Cytuj książkę | autor=Andrzej Buko | tytuł=Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej. Odkrycia, hipotezy, interpretacje | wydawca=Wydawnictwo Trio | miejsce=Warszawa | rok = 2005 | strony=180 | isbn=83-7436-023-2}}</ref>. Od X w. Kalisz był jedną z [[główna siedziba królestwa|głównych siedzib królestwa]] (łac. ''sedes regni principalis'')<ref>''Civitates Principales: wybrane ośrodki władzy w Polsce wczesnośredniowiecznej: katalog wystawy'', red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak. Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, 1998. {{ISBN|83-906800-2-5}}.</ref>, do XII w. był stolicą jednej z siedmiu prowincji<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Szczur| imię = Stanisław| autor link = Stanisław Szczur| tytuł = Historia Polski. Średniowiecze| wydawca = Wydawnictwo Literackie| miejsce = Kraków| rok = 2002| strony = 150| isbn = 83-08-03272-9}}</ref> utworzonych przez Bolesława I Chrobrego. W 1138 na mocy [[ustawa sukcesyjna Bolesława Krzywoustego|ustawy sukcesyjnej]] [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława III Krzywoustego]] [[ziemia kaliska]] została włączona do [[dzielnica senioralna|dzielnicy senioralnej]]. W 1181 [[księstwo kaliskie]] objął [[Mieszko III Stary]]. Książę ten, prawdopodobnie jeszcze w ostatnich latach XII wieku, polecił na terenie grodu w Kaliszu zbudować murowaną wieżę<ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Ratajczak |tytuł = Od grodu do zamku. XIII-wieczne rezydencje piastowskie w Wielkopolsce / From a stronghold to a castle. 13th-century Piasts’ residences in Wielkopolska, [w:] Studia nad dawną Polską, Gniezno 2009 |data dostępu = 2018-05-24 |url = https://www.academia.edu/8957644/Od_grodu_do_zamku._XIII-wieczne_rezydencje_piastowskie_w_Wielkopolsce_From_a_stronghold_to_a_castle._13th-century_Piasts_residences_in_Wielkopolska_w_Studia_nad_dawn%C4%85_Polsk%C4%85_Gniezno_2009?auto=download&campaign=weekly_digest |język = en}}</ref>.