Bitwa pod Prochorowką: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Karrolek (dyskusja | edycje)
zmiana z Wielka Wojna Ojczyźniana na II wojna światowa. Zgodnie z polską terminologią i polską racją stanu to właściwa nazwa.
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 23:
|commons = Category:Battle of Prokhorovka
}}
'''Bitwa pod Prochorowką''' – bitwa rozegrana 12 lipca 1943 roku w rejonie miejscowości [[Prochorowka]], jako część [[bitwa na łuku kurskim|bitwy na łuku kurskim]] na [[Front wschodni (II wojna światowa)|froncie wschodnim]] podczas II wojny światowej. W czasie bitwy radziecka [[5 Gwardyjska Armia Pancerna|5. Gwardyjska Armia Pancerna]] zaatakowała niemiecki [[II Korpus Pancerny SS]] w największej bitwie pancernej II wojny światowej.
 
== Historia ==
W kwietniu 1943 roku niemieckie dowództwo rozpoczęło przygotowania do operacji „Cytadela”, mającej na celu otoczenie i zniszczenie wojsk radzieckich w wybrzuszeniu kurskim<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia II wojny światowej nr 49 – Wielkie bitwy: Kursk 1943| wydawca = Oxford Educational sp. z o.o.| rok = 2008| strony = 8| isbn = 978-83-252-0215-6}}</ref>. Radzieckie naczelne dowództwo, [[Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa|Stawka]], znało niemieckie plany i rozpoczęło budowanie głęboko urzutowanej obrony na odcinkach planowanej niemieckiej ofensywy. Daleko na swoich tyłach Rosjanie zgromadzili olbrzymie siły rezerwowe w postaci [[Front Stepowy|Frontu Stepowego]], w skład którego wchodziła m.in. [[5 Gwardyjska Armia Pancerna|5. Gwardyjska Armia Pancerna]]. Zamierzano ich użyć do przeprowadzenia własnej kontrofensywy po zatrzymaniu niemieckiego uderzenia<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia II wojny światowej nr 37: Bitwa na łuku kurskim. Zajęcie północnego Kaukazu| wydawca = Oxford Educational sp. z o.o.| rok = 2008| strony = 657–658| isbn = 978-83-252-0060-2}}</ref>. 5 lipca 1943 roku rozpoczęła się operacja „Cytadela”. Na południowym odcinku łuku kurskiego do ofensywy przystąpiła niemiecka [[4 Armia Pancerna (III Rzesza)|4. Armia Pancerna]] i nacierająca na jej prawej flance [[Grupa Operacyjna Kempf|Grupa Operacyjna „Kempf”]]<ref>''Encyklopedia II wojny światowej nr 49...'', s. 11.</ref>. Obronę przeciwko nim organizował radziecki [[Front Woroneski]]<ref>''Encyklopedia II wojny światowej nr 37...'', s. 658.</ref>.
 
W tydzień po rozpoczęciu niemieckiej ofensywy Rosjanie kontratakowali. Na południu wybrzuszenia kurskiego niedaleko Prochorowki 12 lipca 5. Gwardyjska Armia Pancerna zaatakowała [[II Korpus Pancerny SS]] 4. Armii Pancernej, co doprowadziło do wielkiej bitwy pancernej. Natarcie 5. Gwardyjskiej Armii Pancernej zostało zatrzymane i nie udało jej się całkowicie zniszczyć nacierających sił II Korpusu Pancernego SS. Osiągnęła ona jednak strategiczny sukces w postaci powstrzymania Niemców od zajęcia Prochorowki i przełamania trzeciej linii obronnej Armii Czerwonej, a tym samym wejścia na głęboką strefę operacyjną wojsk radzieckich<ref>''Encyklopedia II wojny światowej nr 37...'', s. 663–664.</ref><ref>''Encyklopedia II wojny światowej nr 49...'', s. 16–18.</ref>. Niemiecka ofensywa została następnie wstrzymana, a siły niemieckie wycofane na pozycje wyjściowe, które zajmowały przed 5 lipca<ref>{{cytuj książkę | autor = [[Tadeusz Konecki]]| tytuł = Operacja „Cytadela”: największa bitwa w dziejach| wydawca = „Książka i Wiedza”| miejsce = Warszawa| rok = 2005| strony = 338| isbn = 83-05-13410-5}}</ref>. Według większości źródeł w walkach pod Prochorowką wzięło udział ok. 1.500 czołgów, co zapewniło temu starci tytuł największej bitwy pancernej II wojny światowej<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Bartosz T. Wieliński |tytuł = Rosyjsko-niemiecka awantura o bitwę pancerną. Co się wydarzyło pod Prochorowką? |data = 2019-07-12 |data dostępu = 2019-07-12 |opublikowany = wyborcza.pl |url = http://wyborcza.pl/7,75399,24986505,rosyjsko-niemiecka-awantura-o-bitwe-pancerna-co-sie-wydarzylo.html |język = pl}}</ref>.

3 sierpnia Armia Czerwona przeszła do generalnej [[Operacja biełgorodzko-charkowska|kontrofensywy]] na południowym skrzydle łuku kurskiego<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia II wojny światowej nr 38: Przerwanie blokady Leningradu. Walki na Ukrainie| wydawca = Oxford Educational sp. z o.o.| rok = 2008| strony = 669| isbn = 978-83-252-0061-9}}</ref> i przejęła inicjatywę strategiczną na froncie wschodnim, którą utrzymała aż do końca II wojny światowej<ref>{{Cytuj książkę | autor = M. K. Barbier| tytuł = Kursk: największa bitwa pancerna w dziejach świata| wydawca = Bellona| miejsce = Warszawa| rok = 2010| strony = 244| isbn = 978-83-11-11927-7}}</ref>.
 
26 kwietnia 1995 roku dekretem prezydenta Rosji, [[Borys Jelcyn|Borysa Jelcyna]] obszar wokół Prochorowki został uznany za Państwowe Wojenno-Historyczne Muzeum-Rezerwat o nazwie „Prochorowskie Pole” ([[Język rosyjski|ros.]] Государственный Военно-Историческый Музей-Заповедник „Прохоровское Поле”).
 
== Kontrowersje ==
Badania dziennikarza historycznego Svena Feliksa Kellerhoffa z ''Die Welt'', opublikowane w 2019 r. na podstawie niemieckich zdjęć lotniczych wykonanych podczas bitwy i odkrytych w amerykańskich archiwach, wykazały, że pod Prochorowką sowiecki atak pancerny został odparty przez Niemców, a czynnikiem uniemożliwiającym przeprowadzenie go były wykonane wcześniej przez sowieckich saperów rowy przeciwczołgowe. W tej sytuacji sowieckie czołgi mogły poruszać się jedynie gęsiego wąskim przepustem, co umożliwiło Niemcom wstrzelanie się i niszczenie sowieckich pojazdów. Na podstawie fotografii i konsultacji specjalistów Kellerhoff ustalił, że w bitwie wzięły udział 672 sowieckie czołgi (zidentyfikowano T-34, T-70 oraz brytyjskie Churchill) i 186 niemieckich, a z czego Sowieci stracili 235, a Niemcy tylko pięć<ref name=":0" />.
 
W odpowiedzi na publikację, rosyjski minister kultury Władymir Medyński zarzucił Kellerhoffowi fałszowanie historii<ref name=":0" />.
 
== Przypisy ==