Średniowiecze: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wieki_ciemne_(%C5%9Bredniowiecze)
lit.
Linia 65:
[[Plik:Frühmittelalterliches Dorf.jpg|thumb|[[Rekonstrukcja (architektura)|Rekonstrukcja]] wczesnośredniowiecznej bawarskiej wsi]]
{{osobny artykuł|Kuchnia średniowiecza|Sztuka przedromańska|Architektura przedromańska}}
W zachodniej Europie część rzymskich rodzin arystokratycznych wymarła, natomiast inne stały się bardziej związane ze sprawami [[Kościół katolicki|Kościoła]] niż ze sprawowaniem władzy świeckiej. Znacznie zmniejszyło się znaczenie klasycznego wykształcenia oraz znajomość nauki i literatury klasycznej, która praktycznie zanikła. Umiejętność czytania i pisania nadal była ceniona, stała się ona jednak bardziej umiejętnością praktyczną niż oznaką statusu społecznego. W IV wieku [[Hieronim ze Strydonu|św. Hieronim]] (zm. 420) miał sen, w którym Bóg upominał go, że poświęca więcej czasu na studiowanie [[Cyceron]]a niż [[Biblia|Biblii]]. W VI wieku [[Grzegorz z Tours]] (zm. 594) miał podobny sen, ale był upominany nie za czytanie Cycerona, lecz za naukę [[Stenografia|stenografii]]{{odn|Brown|1989|s=174–175}}. Pod koniec VI wieku głównymi środkami oddziaływania KościółaKościoła na wiernych stały się muzyka i sztuka, a nie książki{{odn|Brown|1989|s=181}}. Większość ówczesnych utworów literackich naśladowała wzorce klasyczne, jednak powstawały również [[Literatura wczesnego średniowiecza|dzieła oryginalne]] wraz z niezachowanymi do dnia dzisiejszego utworami przekazywanymi w formie ustnej. Pisma [[Sydoniusz Apolinary|Sydoniusza Apolinarego]] (zm. 489), [[Kasjodor]]a (zm. ok. 585) i [[Anicius Manlius Severinus Boethius|Boecjusza]] (zm. ok. 525) były typowe dla tego okresu{{odn|Brown|1998|s=45–49}}.
 
Kultura arystokratyczna wyrażała się bardziej poprzez wystawne uczty na dworach niż przez twórczość literacką. Arystokracja podkreślała swój status, nosząc ozdoby ze złota i klejnotów. Królowie i władcy utrzymywali drużyny wojowników, którzy tworzyli podstawową siłę zbrojną tego okresu. Składały się one z młodych mężczyzn, którzy mieli być wierni swojemu władcy. Jeżeli ich władca poległ w walce, oni również powinni byli walczyć do końca{{odn|Geary|1988|s=56–57}}. Wśród arystokracji duże znaczenie przypisywano więziom rodzinnym, jak również do lojalności, odwagi i honoru. Prowadziło to do powszechnego występowania waśni rodowych wśród arystokracji. Ich przykłady w Galii [[Merowingowie|Merowingów]] opisywał Grzegorz z Tours. Większość waśni kończyła się jednak wypłatą [[Główszczyzna|odszkodowania]]{{odn|Wickham|2009|s=189–193}}. Wśród arystokracji kobiety pełniły przede wszystkim rolę żon i matek, przy czym rola matek władców była szczególnie widoczna w Galii Merowingów. Ze względu na mniejszą liczbę niepełnoletnich władców w społeczeństwie [[Anglosasi|anglosaskim]] mniejsza była rola królowych matek, lecz było to kompensowane rolą kobiet jako [[opat]]ek klasztorów. Wydaje się, że tylko w Italii kobiety zawsze pozostawały pod ochroną i kontrolą męskiego członka rodu{{odn|Wickham|2009|s=195–199}}.