Jod: Różnice pomiędzy wersjami

|masa atomowa = 126,90447(3) [[jednostka masy atomowej|u]]{{ru|CIAAW}}{{ur|CIAAW}}

|tw warunki niestandardowe =

|elektrony walencyjne =

|punkt potrójny =

|temperatura krytyczna =

|ciśnienie krytyczne =

|tk i ck źródło =

|ciśnienie pary nasyconej =

|prędkość dźwięku =

|rezystywność =

|twardość w skali Mohsa =

|twardość w skali Brinella =

|moduł Younga =

|moduł Kirchhoffa =

|współczynnik sprężystości objętościowej =

|właściwości magnetyczne =

|izotopy =

|zewnętrzne dane MSDS = {{Sigma-Aldrich|229695|ALDRICH|link=tak}}

|temperatura zapłonu =

|tz źródło =

|tz warunki niestandardowe =

|temperatura samozapłonu =

|ts źródło =

|ts warunki niestandardowe =

|numer RTECS =

|dawka śmiertelna =

Odkryty w 1812 roku przez [[Bernard Courtois|Bernarda CourtoisaCourtois]], co zostało później potwierdzone przez chemików: [[Charles Desormes|Charles’a Desormes’a]] i [[Nicholas Clement|Nicholasa Clémenta]]. Właściwości jodu przebadał dokładniej w 1813 roku inny znany francuski chemik [[Joseph Gay-Lussac|Joseph Louis Gay-Lussac]], który nadał temu pierwiastkowi nazwę<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Eichstaedt |imię = Ignacy |tytuł = Księga pierwiastków |wydawca = Wiedza Powszechna |miejsce = Warszawa |rok = 1973 |strony = 321–322 |oclc = 839118859}}</ref>. Do pierwszeństwa rościł sobie też prawa [[Humphry Davy]], który pracował niezależnie, a opublikował swoje wyniki kilkanaście dni po Desormie i Clémencie.

Zgodnie z zaleceniami [[Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej|IUPAC]] symbolem jodu jest „I”<ref name="IUPAC1940">{{cytuj pismo|autor=W. P. Jorissen, H. Bassett, A. Damiens, F. Fichter, H. Remy|tytuł=Rules for Naming Inorganic Compounds: Report of the Committee of the International Union of Chemistry for the Reform of Inorganic Chemical Nomenclature, 1940 |czasopismo=J.Am.Chem.Soc. |wolumin=63 |wydanienumer=4 |stronys=889–897 |data=1941 |doi=10.1021/ja01849a001|język=en}}</ref>, jednak w starszej literaturze spotyka się symbol „J”<ref name="Trzebiatowski">{{cytuj książkę|nazwisko=Trzebiatowski|imię=Włodzimierz|autor link=[[Włodzimierz Trzebiatowski]]|tytuł=Chemia nieorganiczna|wydanie=VIII8|data=1978|wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWNPaństwowe Wydawnictwo Naukowe]]|miejsce=Warszawa|stronys=169}}</ref><ref name="Bielanski 1981">{{Cytuj książkę|nazwisko=Bielański|imię=Adam|autor link=[[Adam Bielański (chemik)|Adam Bielański]] |tytuł=Chemia ogólna i nieorganiczna|data=1981 |wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWNPaństwowe Wydawnictwo Naukowe]]|miejsce=Warszawa|strony= |isbn=83-01-02626-X}}</ref>.

Jod w temperaturze pokojowej występuje w [[Ciało stałe|postaci stałej]], jako połyskliwa, niebiesko-czarna substancja krystaliczna, [[Sublimacja|sublimująca]] po podgrzaniu i dająca fioletowe opary o charakterystycznej drażniącej woni. Pary jodu można łatwo zestalić na chłodniejszej powierzchni w procesie [[resublimacja|resublimacji]].

: {{chem2|P^{III} → P^{V} |}}

Jod ma zastosowanie w produkcji barwników oraz w fotografii. W medycynie stosowany jest w leczeniu i profilaktyce chorób tarczycy oraz jako [[Dezynfekcja|środek dezynfekujący]] w formie [[jodyna|jodyny]]. [[Izotopy]] promieniotwórcze {{chem2|^{123}I}} oraz {{chem2|^{131}I}} mają zastosowanie w rozpoznawaniu i leczeniu chorób tarczycy<ref name="Hupf">{{cytuj pismo|autor=H.B. Hupf, HJ.BS. Eldridge, J.E. Beaver |tytuł=Production of Iodine-123 for medical applications |czasopismo=The International Journal of Applied Radiation and Isotopes|wolumin=19|wydanienumer=4|stronys=345–351|rokdata=1968|autor2=Eldridge, J.S.|autor3=Beaver, J.E|doi=10.1016/0020-708X(68)90178-6|pmid=5650883}}</ref><ref name="Doskocz">{{Cytuj pismo|autor=Marek Doskocz|tytuł={{chem2|^{^131}I}} – nie taki straszny. Wywiad z panem Cyprianem Świętaszczykiem|url=http://web.archive.org/web/20160305023053/http://otwarta-innowacja.pl/index.php/wydania/104-wydanie-2013-3/183-131i-nie-taki-straszny-wywiad-z-panem-cyprianem-swietaszczykiem|czasopismo=Otwarta Innowacja|wolumin=nr 3|stronys=9–12|data=2013|data dostępu=2013-11-04}}</ref>. Jod służy też do wykrywania [[skrobia|skrobi]] w analizie chemicznej ([[próba jodowa]]), w formie jodyny bądź [[Płyn Lugola|płynu Lugola]]. Ponadto pary jodu wykorzystywane są do wywoływania płytek do [[TLC (chemia)|chromatografii cienkowarstwowej]].

! colspan="2"| Zawartość jodu w przykładowych produktach [µg/100g]<ref name="Dietitians">{{Cytuj stronę|url=http://www.dietitians.ca/getattachment/f92bb712-300a-44a0-a9ac-da7f4b19849e/FACTSHEET-Food-Sources-of-Iodine.pdf.aspx|tytuł=Food Sources of Iodine|data=2013|data dostępu=2013-08-26|opublikowany=Dietitians of Canada|język=en}}</ref>:

* {{cytuj pismo|autor=K. Przewłocki, K. Ślizowski|tytuł=Występowanie jodu w środowisku naturalnym|url=http://web.archive.org/web/20160310103115/http://www.min-pan.krakow.pl/Wydawnictwa/GSM232/przewlocki-slizowski.pdf|czasopismo=Gospodarka Surowcami Mineralnymi|wydanienumer=2|wolumin=23|stronys=17–26|język=pl |data=2007}}