Węzeł (jednostka prędkości): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 55462736 autorstwa 80.0.32.96 (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
WP:SK+ToS+mSK+mSI+Bn, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Inne znaczenia|jednostki prędkości|[[Węzeł (ujednoznacznienie)|inne znaczenia]]}}
'''Węzeł''' ([[Język angielski|ang.]]: ''knot''), w skrócie '''w.''' ([[Język angielski|ang.]]: ''kn'' lub ''kt'' albo ''kts'') – [[jednostka miary]], równa jednej [[mila morska|mili morskiej]] na [[godzina|godzinę]]. Stosowana do określania prędkości morskich [[jednostka pływająca|jednostek pływających]], a w części państw i w ruchu międzynarodowym także statków powietrznych (samolotów, śmigłowców, szybowców, balonów). Ponadto w [[meteorologia|meteorologii]] – pomocniczo do określania prędkości wiatrów i prądów morskich (zasadniczą jednostką jest m/s). W żegludze śródlądowej używa się [[Kilometr na godzinę|kilometrów na godzinę]].
 
: '''1 w. = 1 [[mila morska]]/[[godzina|h]] = 1,852 [[Kilometr na godzinę|km/h]] ≈ 0,514444 [[metr na sekundę|m/s]]'''
Linia 8:
== Pochodzenie nazwy ==
[[Plik:Speyer Handlog.jpg|thumb|[[Log (przyrząd pomiarowy)|Log]]]]
W przeszłości pomiar prędkości na morzu odbywał się za pomocą linki [[log (przyrząd pomiarowy)|logu]] (wyrzuconej za burtę [[boja|boi]] lub kawałka drewna, który pozostaje względnie nieruchomy względem powierzchni wody<ref name="Abbott1858">{{cytuj książkę|autor=Jacob Abbott|tytuł=Rollo on the Atlantic|url=http://books.google.com/books?id=NQYXAAAAYAAJ|data dostępu=30 November 2011|rok=1858|wydawca=DeWolfe, Fiske, & Co., Publishers|data dostępu=2011-11-30}}</ref>; drugi koniec linki nawinięty jest na swobodnie dający się rozwijać kołowrotek ustawiony na [[rufa|rufie]] [[statek wodny|statku]]), na której co 47&nbsp;[[Stopa (miara)|stóp]] i 3&nbsp;[[cal]]e (=&nbsp;14,4018&nbsp;metra) zawiązany był węzeł. Podczas pomiaru prędkości statku jeden marynarz trzymał przesuwającą się między palcami linkę z odwijającego się kołowrotka, a drugi mierzył czas standardową żeglarską [[klepsydra|klepsydrą]] (czas przesypywania się piasku w takiej klepsydrze wynosił 28&nbsp;sekund)<ref>Peter Kemp (redaktor). ''The Oxford Companion to Ships and the Sea''. Oxford university Press, 1976. {{ISBN|0-19-282084-2}}.</ref>. Liczba węzłów (n) zliczonych przez marynarza w tym czasie wynosiła:określała prędkość statku w metrach na sekundę /(1 zliczony węzeł = 14,4018&nbsp;m/28&nbsp;s, czyli prędkość w km/h /1,85166&nbsp;km/h). A zatem z błędem nie większym niż wspomniane 1,85166&nbsp;km/h oddawała prędkość statku względem powierzchni wody w milach morskich na godzinę.
 
== Zobacz też ==
Linia 22:
 
== Bibliografia ==
* Peter Kemp (redaktor). ''The Oxford Companion to Ships and the Sea''. Oxford university Press, 1976. {{ISBN|0-19-282084-2}}.
 
[[Kategoria:Jednostki prędkości]]