Amstrad CPC: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Usunięcie treści, dla której źródłem jest archiwalna aukcja internetowa., WP:SK
Julo (dyskusja | edycje)
Linia 2:
'''Amstrad CPC''' (w [[Niemcy Zachodnie|Niemczech]] produkowany jako '''Schneider CPC''') – jeden z pierwszych [[komputer domowy|komputerów domowych]] (CPC – [[język angielski|ang.]] ''Colour Personal Computer'') z trzynastocalowym [[Monitor komputera|monitorem]] kolorowym GTM640, choć dostępny był też z monitorem monochromatycznym GT65/66 – zielonym.
 
__BEZSPISU__
{{Spis treści|lewo}}
Wszedł na rynek w roku 1984, już po pojawieniu się takich komputerów domowych jak [[Sinclair ZX Spectrum|ZX Spectrum]] czy [[Commodore 64]], a także pięć lat po pierwszych modelach [[Atari (amerykańskie przedsiębiorstwo)|Atari]] (→[[rodzina 8-bitowych Atari]]). Różnił się jednak od nich tym, że sprzedawany był jako komplet pod hasłem ''"po„po otwarciu pudełka nie potrzebujesz nic więcej"więcej”'', gdy tymczasem jego konkurenci – Spectrum i Commodore – swoje produkty przeznaczali do podłączenia do [[telewizor]]a jako monitora i magnetofonu kasetowego jako [[pamięć zewnętrzna|pamięci zewnętrznej]]. Cały komputer mieścił się w kompaktowej obudowie zintegrowanej z [[klawiatura komputerowa|klawiaturą]], nieco grubszej niż współczesne standardowe klawiatury do komputerów [[Komputer osobisty|PC]], i nieco tylko od nich dłuższej, aby pomieścić magnetofon lub [[stacja dyskietek|stację dyskietek]].
 
[[Plik:Zilog Z8400APS.jpg|mały|lewo|Procesor [[Zilog]] [[Z80]]A w 40-pinowej obudowie [[Dual in-line package|DIP]] taktowany zegarem o częstotliwości 4 MHz]]
Linia 9:
[[Plik:Amstrad CPC 6128.jpg|mały|prawo|260px|Amstrad CPC6128 ze stacją dyskietek 3-calowych (z prawej strony klawiatury) i monitorem kolorowym]]
* wersja 464, wprowadzona w 1984, z [[pamięć komputerowa|pamięcią]] 64 [[kilobajt|kB]] i wbudowanym [[magnetofon kasetowy|magnetofonem kasetowym]] jako pamięcią zewnętrzną;
* wersja 472 z pamięcią 72 kB i magnetofonem jak w 464 (krótka seria na rynek [[Hiszpania|hiszpański]]){{r|CPC472}};
* wersja 664 z pamięcią 64 kB i wbudowaną stacją [[dyskietka|dyskietek]] 3[[Cal (jednostka)|"]] (standard specyficzny dla Amstrada/Schneidera, umożliwiał zapis 180 kB po każdej stronie dyskietki);
* wersja 6128 z pamięcią 128 kB, zmodernizowaną klawiaturą i stacją dyskietek 3", umożliwiała wgranie systemu operacyjnego [[CP/M]] i AMSDOS.
 
Wymieniana czasem wersja 5512 (z pamięcią 512 kB i osobną stacją dyskietek 5¼") w rzeczywistości nie była sprzedawana, była to rozsiewana we Francji [[hoax|plotka]].
 
Wszystkie komputery CPC miały ten sam mechanizm stronicowania pamięci. Pamięć była podzielona na bloki o wielkości 16 kiB, przyłączaniem do danego bloku odpowiedniego banku pamięci RAM lub ROM sterował układ wewnętrzny komputera, a od CPC128 także urządzenie zewnętrzne. Przełączanie konfiguracji pamięci było możliwe bezpośrednio poprzez wysłanie danych do portu 7F00H, albo poprzez wywołanie przerwania, po którym występowały 3 bajty danych, z czego jeden określał konfigurację pamięci, a dwa adres w pamięci. Obsługa przerwania zapewniała przyłączanie banków pamięci do procesora (bloków). Pracując w podstawowym trybie pamięci pierwszy (0000H-3FFFH) blok przestrzeni adresowej był współdzielony przez pierwszy bank RAM i część ROMu, w którym były procedury obsługi sprzętu. Czwarty bank (C000H - FFFFH) był wykorzystywany na pamięć ekranu oraz był współdzielony przez ROM interpretera Basica oraz rozszerzeń pamięci ROM dołączanego sprzętu. Mechanizm rozszerzania ROM był wykorzystany do obsługi napędu dyskietek. W wersjach posiadających więcej niż 64 kB pamięci, dodatkowa pamięć mogła być podłączana do drugiego bloku. Do trzeciego bloku był podłączany cały czas trzeci bank pamięci RAM, co wykorzystano umieszczając w nim wektory skoków do pamięci ROM systemowej. W komputerach posiadających co najmniej 128 kiB RAMu możliwy był tryb pracy, w którym do procesora była dołączona tylko pamięć RAM o adresach ponad 64 kiB, co dawało dla systemu operacyjnego CPM 61 KiB<ref>{{Cytuj stronę r| url = http://web.archive.org/web/20170826030657/https://www.grush.one.pl/?issue=komputer.5.90&article=amstrad Przełączanie| tytuł = Przełączanie banków RAM w Amstradzie CPC 6128 | data dostępu = 2017-08-25}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://cpctech.cpc-live.com/docs/rampage.html | tytuł = Ram management | data dostępu = 2017-08-25}}</ref>.
 
Najpopularniejsze były wersje 464 i 6128. Komputery te sprzedawane były głównie w [[Wielka Brytania|Wlk. Brytanii]], [[Francja|Francji]], [[Niemcy|Niemczech]] i [[Hiszpania|Hiszpanii]]. Do [[Polska|Polski]] trafiały w ramach indywidualnego importu oraz w ramach wsparcia struktur podziemnej "[[Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”|Solidarności„Solidarności”]]", ponieważ doskonale nadawały się do nieskomplikowanych prac edytorskich potrzebnych do wydawania czasopism [[debit|bezdebitowych]]. Instytucjonalny eksport CPC6128 z krajów zachodnich do Polski był zabroniony z powodu przekroczenia parametrów określonych w embargu [[COCOM]]-u, ustanowionym po wprowadzeniu [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] w Polsce.
 
[[Plik:AMSoft Compact Floppy Disc 20071208.jpg|mały|170px|Dyskietka standardu 3 cali]]
Mikrokomputery te miały wbudowany [[Interpreter (program komputerowy)|interpreter]] języka Locomotive-[[Basic]], posiadały 7-bitowe wyjście [[Centronics]] na [[drukarka|drukarkę]], stereofoniczne wyjście słuchawkowe audio, wbudowany głośniczek z regulacją siły głosu i startowały natychmiast po włączeniu zasilania (nie był potrzebny czas na rozruch). Na kolorowym monitorze wyświetlać można było albo 16 [[Barwa|kolorów]] przy rozdzielczości 160×200&nbsp;[[piksel]]i, albo 4 kolory przy 320×200&nbsp;px albo 2 kolory przy 640×200&nbsp;px albo wreszcie tryb mieszany – różne rozdzielczości w różnych częściach (paskach) [[monitor (ekran)|ekranu]]. Kolory można było wybierać z palety 27 kolorów. Później na mikrokomputerach Amstrad CPC zaimplementowano [[CP/M]] i dokonywano dalszych unowocześnień, ale wkrótce burzliwy rozwój technologii mikroprocesorowej (procesory [[Intel 8086]], [[Intel 80286|80286]], [[Intel 80386|80386]] i następne) pozostawił w tyle 8-bitową architekturę Z80 i zbudowany w oparciu o nią mikrokomputer CPC. Możliwe było wykorzystywanie dyskietek formatu [[Komputer osobisty|PC]] 180kb i 360 kB: po podłączeniu zewnętrznej stacji dyskietek 5,25' oprogramowanie Amstrada CPC umożliwiało wymianę plików z komputerami PC. Istniała także możliwość podłączenia stacji dyskietek 3.5' z dodatkowym układem służącym do "zmiany„zmiany strony"strony” dyskietki (potwierdzony format 180kB na stronę){{fakt|data=2012-10}}. Współcześnie (np. dla Amstrada CPC z rozszerzeniem M4 Wifi) istnieje graficzny, obsługiwany myszką, wielozadaniowy system operacyjny SymbOS, który umożliwa na komputerze z procesorem Z80 korzystanie z zasobów Internetu, np. używanie klienta [[Internet Relay Chat|IRC]]<ref>{{Cytuj r| url=http://www.octoate.de/wp/tag/irc/ | tytuł=irc &#124; The Amstrad CPC news portal<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.octoate.de | język=en | data dostępu=2017-11-21}}</ref>.
 
Firma [[Robotron]] w [[Niemiecka Republika Demokratyczna|Niemieckiej Republice Demokratycznej]] usiłowała podjąć się produkcji klonów mikrokomputerów serii CPC (pod nazwą ''KC-compact''), opierając się na [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckich]] klonach mikroprocesora Z80, nazwanych UA880. Próby te zostały porzucone w [[1990]], kiedy NRD przestała istnieć po [[zjednoczenie Niemiec|zjednoczeniu Niemiec]].
Linia 42:
id:CPC_664 value:blue legend:CPC_664
id:CPC_6128 value:red legend:CPC_6128
id:Lines value:blackyellow legend:Pionowe_linie_oznaczają_premierę_produktupionowe_kolorowe_linie_oznaczają_premiery_poszczegolnych_wersji
id:Plus_GX4000 value:orange legend:Plus_range_i_GX4000
 
Linia 53:
 
BarData =
bar:CPC464 text:"CPC 464"
bar:CPC664 text:"CPC 664"
bar:CPC6128 text:"CPC 6128"
bar:464Plus text:"464 Plus"
bar:6128Plus text:"6128 Plus"
bar:GX4000 text:"GX 4000"
 
PlotData =
Linia 77:
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
<ref name="CPC472">[http://www.cpcwiki.eu/index.php/472 CPC wiki].</ref>
<ref name="CPC news">{{cytuj|url=http://www.octoate.de/wp/tag/irc/|tytuł=irc &#124; The Amstrad CPC news portal|opublikowany=www.octoate.de|język=en|data dostępu=2017-11-21}}</ref>
<ref name="Przełączanie">{{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20170826030657/https://www.grush.one.pl/?issue=komputer.5.90&article=amstrad|tytuł=Przełączanie banków RAM w Amstradzie CPC 6128|data dostępu=2017-08-25}}</ref>
<ref name="RAM">{{cytuj stronę|url=http://cpctech.cpc-live.com/docs/rampage.html|tytuł=Ram management|data dostępu=2017-08-25}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* Zieliński Juliusz, ''Amstrad CPC 6128 – schemat i opis techniczny.'', [w:] "Elektronik"„Elektronik”, ISSN 0860-293X, nr 12/1986, wyd. ZSP Politechniki Wrocławskiej, s. 11-2211–22
 
[[Kategoria:Komputery domowe]]