Pomnik Poległych Stoczniowców 1970: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
doprecyzowanie funkcji Zina plus źrodło |
m drobne techniczne |
||
Linia 43:
| pozycja = left|Plik:Strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina 05.jpg|Wnętrze [[Sala BHP|Sali BHP]] Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Obrady MKS: przemawia [[Lech Wałęsa]], obok [[Bogdan Lis]]. Na stole prezydialnym wyeksponowana makieta Pomnika Poległych Stoczniowców 1970|Plik:Strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina 20.jpg|Podczas strajku trwała zbiórka środków na budowę pomnika. Przed wejściem do Biura Projektowo-Konstrukcyjnego Stoczni Gdańskiej im. Lenina stała kaseta na pieniądze, za nią szkic pierwotnego projektu pomnika autorstwa inżyniera Bogdana Pietruszki
}}
Pierwotny projekt, autorstwa [[Bogdan Pietruszka|Bogdana Pietruszki]] z Biura Projektowo-Konstrukcyjnego Stoczni Gdańskiej im. Lenina, zatwierdzony przez Plenum [[Międzyzakładowy Komitet Strajkowy|Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego]] 24 sierpnia 1980 roku, przewidywał, że monument składać się będzie z czterech krzyży, łączących się kotwicami i ramionami<ref name="Kazański" />. Opracowania formy plastycznej pomnika podjął się bezpośrednio po podpisaniu porozumień trzyosobowy zespół, w którego skład weszli architekt i plastyk [[Wojciech Mokwiński]], rzeźbiarka Maria Korpalska, artysta plastyk [[Giedymin Jabłoński]]. Zespół ten zaproponował trzy krzyże zamiast czterech, ze względu na lepszą bryłę i bardziej uniwersalną symbolikę. Konsultował i poparł ten pomysł ówczesny biskup diecezji gdańskiej [[Lech Kaczmarek]]. Zespół zaproponował także użyte finalnie materiały – stal kwasoodporną i brąz. Projekt w wersji tego zespołu zatwierdził (co było wymogiem ówczesnego prawa w Polsce) wiceminister kultury i sztuki, główny konserwator zabytków [[Wiktor Zin]]<ref>{{Cytuj stronę | autor = Grzyb Mirosław | url = https://to.com.pl/on-wybudowal-gdanskie-krzyze/ar/6282892 | tytuł = On wybudował gdańskie krzyże| opublikowany = to.com.pl | data dostępu = 2019-05-26}}</ref>. 1 października 1980 roku komitet wybrał kolejną wersję projektu pomnika, zaproponowaną przez zespół, w skład którego wchodzili: Bogdan Pietruszka, [[Elżbieta Szczodrowska|Elżbieta Szczodrowska-Peplińska]], Robert Pepliński (rzeźbiarze) i Wiesław Szyślak (architekt). Małą architekturę w otoczeniu pomnika zaprojektowali [[Wojciech Mokwiński]] i [[Jacek Krenz]]<ref name="Kazański" />.
Władze próbowały odwlec budowę pomnika, m.in. proponując zorganizowanie szerokiego konkursu<ref name="Kazański" />. Podjęto także próbę zmiany jego nazwy, tak by objął on również pamięć poległych [[Milicja Obywatelska|milicjantów]]. Udało się temu zapobiec dzięki ostrym protestom [[Anna Walentynowicz|Anny Walentynowicz]], która obawiała się, że może to umożliwić manipulację prawdą historyczną i rozmycie odpowiedzialności za masakrę stoczniowców<ref name="Kazański156" />. Do końcowego zatwierdzenia lokalizacji i terminu rozpoczęcia budowy przyczyniły się także odważne działania całej grupy osób współpracujących z Komitetem Budowy Pomnika. Obalali oni przygotowywane wielokrotnie na zlecenie komunistycznych władz fałszywe materiały i dokumenty mające uniemożliwić realizację projektu. Pierwszy pal pod budowę wbito 17 września 1980 roku<ref name="Kazański" />. Uroczystość wbudowania [[kamień węgielny|kamienia węgielnego]] odbyła się 6 grudnia 1980 roku. W budowie pomnika brało udział kilkanaście zakładów i instytucji<ref name="Kazański156" />. 16 grudnia 1980 roku, w dziesiątą rocznicę wydarzeń grudniowych, pomnik został odsłonięty<ref name="Kazański156" />, ceremonii towarzyszyło premierowe odtworzenie ''Lacrimosy'' [[Krzysztof Penderecki|Krzysztofa Pendereckiego]], dzieła zamówionego specjalnie na tę okazję przez [[Lech Wałęsa|Lecha Wałęsę]].
| |||