Kalisz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
nie było literówki, dane są poprawne Znacznik: Anulowanie edycji |
m zmiana link |
||
Linia 49:
Nazwę miasta w zlatynizowanej formie ''Kalis'' notuje [[Gall Anonim]] w ''[[Kronika Galla Anonima|Kronice polskiej]]'' spisanej w latach 1112–1116<ref>„Monumenta Poloniae Historica”, Tom I, Akademia Umiejętności w Krakowie, Lwów 1864, s. 453.</ref>. Miasto wymienione jest w zlatynizowanej wersji ''Calis'' w napisanej na przełomie XIII i XIV wieku łacińskiej ''[[Kronika wielkopolska|Kronice wielkopolskiej]]''<ref>Kronika wielkopolska. przekład: Kazimierz Abgarowicz, wstęp i komentarze: Brygida Kürbisówna. Kraków: PWN, 2010. {{ISBN|978-83-242-1275-0}}.</ref> w związku z fundacją ok. 1145 [[kolegiata św. Pawła Apostoła w Kaliszu|kolegiaty św. Pawła Apostoła]] przez księcia kaliskiego [[Mieszko III Stary|Mieszka III Starego]]<ref>[[Tadeusz Chrzanowski]], „Kalisz”, Sport i Turystyka, Warszawa 1978.</ref>.
W dokumentach wymienione zostały również obecne osiedla miasta, które w wyniku [[Urbanizacja|procesów urbanizacyjnych]] zostały przez nie wchłonięte. Obecne osiedle Kalisza [[Tyniec (Kalisz)|Tyniec]] jako osobną miejscowość w zlatynizowanej formie ''villa Thynecz'' oraz obecnie stosowanej ''Tyniec'' wymieniono w dwóch [[Łacina|łacińskich]] dokumentach z 1282 roku wydanych w Kaliszu i sygnowanych przez księcia kaliskiego [[Przemysł II|Przemysła II]]<ref name="kdw">„Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, s. 475–479.</ref>. Wymienione w nich również zostały, oprócz samego Kalisza, notowanego w formie łacińskiej ''Kalis'', także [[Stare Miasto (Kalisz)|Stare Miasto]] jako ''Antiqua civitas'', [[Piwonice]] jako ''Pywniz'', [[Majków (Kalisz)|Majków]] jako ''Maykowo'', ''Dobrzec'' w obecnie stosowanej nazwie [[Dobrzec (sołectwo Kalisza)|Dobrzec]]<ref name="kdw"/>.
== Historia ==
Linia 115:
9 lutego 1926 roku podczas demonstracji bezrobotnych w Kaliszu doszło do starć z policją i wojskiem. W ich wyniku zginęło 9 demonstrantów, a 60 zostało rannych<ref>„Dziś” 6/2000, s. 91.</ref>.
W 1934 zmieniono granice miasta, włączając m.in. [[Majków (Kalisz)|Majków]], [[Chmielnik (Kalisz)|Chmielnik]], [[Tyniec (Kalisz)|Tyniec]], [[Rajsków]], [[Rypinek]] wraz ze [[Stare Miasto (Kalisz)|Starym Miastem]], [[Zagorzynek]], [[Nosków]] i [[Korczak (Kalisz)|Korczak]]<ref>Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 5 kwietnia 1934 r. o zmianie granic miasta Kalisza w powiecie kaliskim, województwie łódzkiem ({{Dziennik Ustaw|1934|30|272}}).</ref> (łącznie 2413 ha)<ref name=Dzieje20>{{Cytuj książkę | tytuł=Dzieje Kalisza | inni=Władysław Rusiński (red.) | wydawca=Wydawnictwo Poznańskie | miejsce=Poznań | rok=1977 | strony=551, 554, 556 | rozdział=Odbudowa, rozwój przestrzenny i ludnościowy miasta w latach 1918–1939 | autor r=Włodzimierz Bonusiak}}</ref>; w konsekwencji dworzec [[Kolej Warszawsko-Kaliska|Kolei Warszawsko-Kaliskiej]] znalazł się w granicach miasta, dworzec czołowy [[Kaliska Kolej Dojazdowa|Kaliskiej Kolei Dojazdowej]] przy granicy miasta<ref name=Dzieje20 />. W 1939 Kalisz liczył już 81 052 mieszkańców i pod względem liczby ludności był 15. największym miastem w Polsce<ref name=Dzieje20 />. W lipcu i sierpniu 1939 na zachód i południe od miasta wzniesiono [[Przedmoście Kalisz]], rejon umocniony osłaniający przeprawy mostowe na Prośnie.
=== II wojna światowa ===
Linia 284:
== Powierzchnia i ludność ==
W 1906 w granice Kalisza włączono Dobrzec Mały, [[Czaszki]], [[Rypinek]], [[Tyniec (Kalisz)|Tyniec]] i [[Ogrody (Kalisz)|Ogrody]]. W 1934 zwiększono powierzchnię miasta do 24,13 km² za sprawą włączenia do Kalisza m.in. [[Chmielnik (Kalisz)|Chmielnika]], [[Rypinek|Rypinka]], [[Zawodzie (Kalisz)|Zawodzia]], [[Stare Miasto (Kalisz)|Starego Miasta]], [[Zagorzynek|Zagorzynka]] oraz części gruntów [[Gmina Żydów|gminy Żydów]] i terenów [[Gmina Tyniec (województwo łódzkie)|gminy wiejskiej Tyniec]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych o zmianie granic miasta Kalisza w powiecie kaliskim, województwie łódzkiem (nr 272) |data = 5-4-1936}}</ref>. W 1963 przyłączono: [[Majków (Kalisz)|Majków]], [[Piwonice]] i Dobrzec Wielki. W 1976 powierzchnia Kalisza wynosiła 53 km² (przyłączono [[Winiary (Kalisz)|Winiary]], [[Nosków]], [[Szczypiorno]] i [[Rajsków]]). Ostatnie powiększenie miasta odbyło się w 2000 – w granice miasta włączono [[Sulisławice (Kalisz)|Sulisławice]], [[Sulisławice Kolonia|Sulisławice Kolonię]] i [[Dobrzec (sołectwo Kalisza)|sołectwo Dobrzec]].
Zmiany powierzchni Kalisza:
Linia 357:
* [[Kaliniec]]
* [[Korczak (Kalisz)|Korczak]]
* [[Majków (Kalisz)|Majków]]
* [[Ogrody (Kalisz)|Ogrody]]
* [[Piskorzewie]]
| |||