557
edycji
m (→I Rzeczpospolita: odnośnik) |
(→II wojna światowa: uzupełnienie danych + źródło) |
||
Po wcześniejszych bombardowaniach lotniczych, w wyniku których zburzony został Pałac Radziwiłłów i hale targowe, 6 lipca 1941 Nowogródek został zajęty przez wojska niemieckie. Nowogródek znalazł się w granicach ''Generalbezirk Weiss-Ruthenien'' należącego do Komisariatu Rzeszy Ostland. Podczas okupacji niemieckiej rozwinął się polski ruch oporu. W połowie grudnia 1943 z Okręgu Białostockiego wydzielono Okręg Nowogrodzki Armii Krajowej. Siedzibą władz Okręgu AK była Lida, gdzie rezydowali Delegaci Rządu RP na województwo nowogródzkie [[Jan Trzeciak]] „Aleksander” i [[Marian Jankowski (żołnierz)|Marian Jankowski]] „Habdank”.
Działalność partyzancka była pretekstem dla niemieckiej akcji pacyfikacyjnej
Latem 1944 oddziały Nowogródzkiego Podokręgu [[Armia Krajowa|AK]] uczestniczyły w [[operacja „Ostra Brama”|operacji „Ostra Brama”]], walcząc wraz z armią sowiecką o oswobodzenie z rąk niemieckich Wilna. Niedawni sojusznicy okazali się wnet nowymi okupantami, mordującymi Polaków, tak jak Niemcy. 21 sierpnia 1944 w [[Surkonty|Surkontach]] na skraju Puszczy Bersztowskiej zginął w walce z dziesięciokrotnie większymi, sowieckimi oddziałami NKWD dowódca Nowogródzkiego Podokręgu AK, ppłk [[Maciej Kalenkiewicz]] „Kotwicz” (1906–1944) z oddziału Hubala. Jesienią 1943 ppor. [[Armia Krajowa|Wojska Polskiego]], narodowości [[Białorusini|białoruskiej]] [[Barys Rahula]] stworzył za zgodą niemieckich władz policyjnych samodzielny szwadron białoruski, który zajmował się zwalczaniem sowieckiej partyzantki. W lutym 1944 w Nowogródku sformowano 65 batalion wartowniczy [[Białoruska Policja Pomocnicza|białoruskiej policji]] ({{j|de|65 Weissruthenische-Schuma-Wachbataillon|kursywa=tak}}).
|