Wikipedia

Pacyfikacje wsi polskich podczas okupacji niemieckiej: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 38:
Nieudane próby rozbicia oddziału „Hubala” nadszarpnęły prestiż niemieckich władz policyjnych{{odn|Kosztyła|1987|s=200–202}}. [[Dowódca SS i Policji|Wyższy Dowódca SS i Policji]] w [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnym Gubernatorstwie]] (''HSSPF „Ost”''), [[Obergruppenführer|SS-Obergruppenführer]] [[Friedrich Wilhelm Krüger]], postanowił więc spacyfikować kilka polskich wsi, aby ten sposób niejako zakamuflować poniesioną porażkę{{odn|Kosztyła|1987|s=202–203 i 205}}. 8 kwietnia niemiecka ekspedycja karna doszczętnie spaliła Szałas Stary i zamordowała tam 64 mężczyzn{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=23 i 43}}. Ostatni, a zarazem najkrwawszy etap akcji represyjnej nastąpił 11 kwietnia{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=43}}. Tego dnia Niemcy doszczętnie spalili trzy wsie: Gałki, Hucisko i [[Skłoby]]. W tej ostatniej miejscowości miała miejsce [[Pacyfikacja wsi Skłoby|najkrwawsza ze wszystkich „hubalowskich” pacyfikacji]]; zamordowanych zostało bowiem 265 mężczyzn. W Hucisku i Gałkach z rąk Niemców zginęło natomiast odpowiednio 22 i 12 Polaków{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=23 i 43–44}}.
 
Pacyfikacje „hubalowskie” były pierwszą tego typu akcją represyjną przeprowadzoną przez Niemców w okupowanej Polsce i [[Europa|Europie]]{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=13 i 22}}{{odn|Jankowski|2009|s=199}}. W ciągu niespełna dwóch tygodni różnymi formami represji dotkniętych zostało 31 miejscowości w przedwojennych powiatach [[Powiat konecki|koneckim]], [[Powiat kielecki|kieleckim]] i [[Powiat opoczyński|opoczyńskim]]{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=13 i 45}}. Zamordowanych zostało 712 osób cywilnych, w tym dwie kobiety i sześcioro dzieci. Z tej liczby 503 osoby zamordowano bezpośrednio w trakcie pacyfikacji, 183 osoby osadzono w więzieniu, a następnie rozstrzelano, 24 osoby zginęły w [[Obozy niemieckie (1933–1945)|obozach koncentracyjnych]], dwie osoby zmarły na skutek tortur{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=13 i 44}}. Osiem osób więziono przez pięć lat w obozach koncentracyjnych. Około 190–200 osób spędziło kilka tygodni w więzieniach, gdzie byli poddawani torturom i brutalnemu traktowaniu. Ponadto w czasie obław spędzono na punkty zborne i terroryzowano prawie 2 tys. polskich cywilów{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=45}}. Niemcy dokonali podpaleń w dwunastu miejscowościach, niszcząc około 620 zagród chłopskich. Doszczętnie lub prawie doszczętnie spalono przy tym cztery wsie: Gałki, Hucisko, Skłoby i Szałas Stary, podczas gdy w Królewcu spłonęła większa część zabudowy{{odn|Terror na wsi kieleckiej|1988|s=45}}.
 
Mieszkańcy spacyfikowanych wsi nie brali bezpośredniego udziału w walce z Niemcami, a wielu wypadkach nie mieli nawet żadnych związków z Oddziałem Wydzielonym Wojska Polskiego. Jedynie pacyfikacja Szałasu-Komorników towarzyszyła bezpośrednio walce stoczonej przez Niemców z żołnierzami „Hubala”. W pozostałych przypadkach represje wobec ludności cywilnej zastosowano jeszcze przed rozpoczęciem działań przeciw polskiemu oddziałowi (np. pierwsza pacyfikacja Gałek) lub dopiero po ich zakończeniu, niekiedy nawet po upływie kilku dni (np. pacyfikacje Szałasu Starego i Huciska, druga pacyfikacja Gałek). Co więcej, ofiarą niemieckich represji padły wsie, w których oddział „Hubala” nigdy nie kwaterował (Stefanków, Skłoby), a nawet przez które nigdy nie przechodził (Królewiec){{odn|Jankowski|2009|s=195}}.
Linia 48:
W listopadzie 1942 roku na rozkaz [[dowódca SS i Policji|dowódcy SS i policji]] na [[dystrykt lubelski]], [[Odilo Globocnik]]a Niemcy rozpoczęli akcję wysiedleńczą [[Zamojszczyzna|Zamojszczyzny]], uznanej za „pierwszy obszar osiedleńczy” w ramach [[Generalny Plan Wschodni|Generalnego Planu Wschodniego]] (''Generalplan Ost''), zakładającego wysiedlenie rdzennej ludności z terenów [[Europa Środkowa|Europy Środkowej]] i [[Europa Wschodnia|Wschodniej]] i zasiedlenie ich niemieckimi osadnikami. Pierwsze, próbne, wysiedlenia przeprowadzono w listopadzie 1941, a właściwą akcję rozpoczęto rok później, począwszy od wysiedlenia wsi [[Skierbieszów]] w dniu 27 listopada. Pierwsza faza wysiedleń trwała do końca 1942 i objęła wsie [[powiat zamojski|powiatu zamojskiego]] i [[powiat tomaszowski (województwo lubelskie)|tomaszowskiego]]. Druga rozpoczęła się 13 stycznia 1943, a w jej toku do 6 marca 1943 wysiedlono wsie z [[powiat hrubieszowski|powiatu hrubieszowskiego]]. Ostatnia – najbrutalniejsza – faza wysiedleń, obejmująca także [[powiat biłgorajski]], trwała w czerwcu i lipcu 1943<ref name="Okupacja na Zamojszczyźnie">{{cytuj stronę| url = http://www.fpnp.pl/projekty/pdf/panel2.pdf| tytuł = Zamojszczyzna w okresie okupacji niemieckiej| data dostępu = 1 marca 2010| autor = Agnieszka Jaczyńska | opublikowany = Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie | data = | język =}}</ref> Ogólnie do sierpnia 1943 wysiedlono na Zamojszczyźnie 297 wsi i około 110 tysięcy Polaków, na których miejsce sprowadzono około 12 tysięcy [[osadnik|kolonistów]] niemieckich oraz 7 tysięcy [[Ukraińcy|Ukraińców]]<ref name="IPN-rozmowa">{{cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Polacy wypędzeni – rozmowa (Zygmunt Mańkowski, Tadeusz Pieronek, Andrzej Friszke, Thomas Urban) | wydawca = Biuletyn IPN nr 05/2004| miejsce = | rok = | strony = 6-28 | isbn =}}</ref>.
 
Zamojszczyzna stanowiła ewenement w dziejach Europy okupowanej przez [[III Rzesza|III Rzeszę]] i jej sojuszników, bo po raz pierwszy zastosowano tutaj połączenie przesiedleń z działaniami o charakterze [[ludobójstwo|eksterminacyjnym]]<ref name="IPN-rozmowa" />. W wysiedlanych wsiach doszło do szeregu mordów. Wypędzana ludność trafiała do obozów przejściowych w [[Zamość|Zamościu]], [[Zwierzyniec (powiat zamojski)|Zwierzyńcu]] i [[Biłgoraj]]u, a stamtąd po selekcji kierowana była na [[RobotyPraca przymusoweprzymusowa|roboty do Rzeszy]], do obozów koncentracyjnych [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]] (2 tysiące) i [[Lublin (KL)|Majdanek]] (16 tysięcy) lub do tzw. wsi rentowych. Szczególny los dotknął [[Dzieci Zamojszczyzny|dzieci zamojskich wsi]], z których na ogólną liczbę 30 tys. dotkniętych wysiedleniami – około 4,5 tys. zostało przeznaczonych do zniemczenia i skierowanych do [[Lebensborn|specjalnych ośrodków]], z których trafiały do niemieckich rodzin [[adopcja|adopcyjnych]]. Wiele dzieci nie wytrzymało warunków obozowych, transportów, szczególnie tych z [[Zima|zimy]] przełomu 1942/43 r.<ref name="Okupacja na Zamojszczyźnie" /><ref name="IPN-rozmowa" />
 
Prowadzona przez Niemców akcja wysiedleńcza Zamojszczyzny stała się bezpośrednią przyczyną podjęcia akcji zbrojnych przez polskie [[polski ruch oporu w czasie II wojny światowej|podziemie]], ochrzczonych później mianem „powstania zamojskiego”. W tym czasie funkcjonowały w tym regionie dobrze zorganizowane struktury [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] oraz [[Bataliony Chłopskie|Batalionów Chłopskich]]. Ich działania prowadzone były głównie w trzech obszarach: organizacji akcji [[ewakuacja|ewakuacyjnych]] zagrożonej ludności, prowadzenie akcji odwetowych przeciwko kolonistom niemieckim oraz podejmowanie akcji odwetowych skierowanych wobec policji i administracji niemieckiej oraz paraliżujących szlaki komunikacyjne. W sumie oddziały partyzanckie na Zamojszczyźnie przeprowadziły w tym okresie około 300 akcji zbrojnych<ref name="Okupacja na Zamojszczyźnie" />.
Linia 93:
{{osobny artykuł|Pacyfikacja wsi Krasowo-Częstki}}
* '''[[Józefów Duży]]''' (ob. woj. lubelskie, [[powiat łukowski]]) – pacyfikacji Józefowa dokonano w odwet za zamordowanie na tle rabunkowym przez pospolitych bandytów rodziny kolonisty niemieckiego. Władze niemieckie zamiast wszcząć śledztwo i ująć sprawców napadu wykorzystały ten wypadek jako pretekst do masowych represji. 14 kwietnia 1940 niemiecka ekspedycja karna – złożona z członków SS i [[Gestapo]], [[żandarmeria w Generalnym Gubernatorstwie|żandarmerii]], a także samoobrony rekrutującej się z kolonistów niemieckich – spędziła setki mieszkańców Józefowa i okolicznych wsi na plac przed domem zamordowanej niemieckiej rodziny. Po zmroku, Niemcy rozpoczęli rozstrzeliwania, mordując 217 osób<ref name="Józefów">{{cytuj stronę| url = http://www.gminaserokomla.pl/ryshistoryczny.html| tytuł = Rys historyczny| data dostępu = 12 lutego 2010| autor = | opublikowany = Gmina Serokomla| data = | język =}}</ref>.
* '''[[Michniów]]''' (ob. [[województwo świętokrzyskie|woj. świętokrzyskie]], [[powiat skarżyski]]) – pod względem liczby ofiar masakra w Michniowie nie była największą ze wszystkich pacyfikacji dokonanych przez Niemców w okupowanej Polsce, pozostaje jednak symbolem martyrologii wsi polskich{{odn|Kaczanowski|2013|s=13 i 149}}{{odn|Kołomańska|2010|s=7}}. Mieszkańcy Michniowa aktywnie współpracowali z ruchem oporu, w szczególności ze [[Świętokrzyskie Zgrupowania AKArmii Krajowej|Świętokrzyskimi Zgrupowaniami AK]] dowodzonymi przez por. [[Jan Piwnik|Jana Piwnika]] ps. „Ponury”. 12 lipca 1943 wieś została spacyfikowana przez niemiecką ekspedycję karną, w skład której weszły pododdziały 17. i 22. pułku policji, żandarmeria z okolicznych placówek oraz funkcjonariusze Gestapo z [[Kielce|Kielc]]. Niemcy częściowo spalili wówczas wieś i zamordowali 102 mieszkańców, w większości przez spalenie żywcem w stodołach{{odn|Kaczanowski|2013|s=110–118}}. W odwecie jeszcze tej samej nocy żołnierze „Ponurego” zaatakowali w rejonie [[Podłazie (powiat skarżyski)|Podłazia]] pociąg pośpieszny relacji [[Kraków]]-Warszawa, zabijając lub raniąc co najmniej kilkunastu Niemców (na burtach wagonów partyzanci wyryli napisy „Za Michniów”). Następnego dnia niemieccy policjanci powrócili do Michniowa, doszczętnie paląc wieś i mordując niemal wszystkich przebywających tam Polaków. Łącznie ofiarą dokonanej w Michniowie masakry padły co najmniej 204 osoby, w tym 54 kobiety i 48 dzieci (najmłodsze dziewięciodniowe){{odn|Kołomańska|2010|s=15}}. Wieś została doszczętnie spalona (ocalały tylko dwa budynki). Okupacyjne władze zakazały odbudowy wsi i uprawy okolicznych pól. 10 osób podejrzewanych o współpracę z podziemiem zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych (przeżyło troje), a 18 młodych kobiet i dziewcząt wywieziono na roboty przymusowe{{odn|Kołomańska|2010|s=13–14 i 24}}.
{{osobny artykuł|Pacyfikacja Michniowa}}
* '''[[Smoligów]]''' (ob. woj.lubelskie, [[powiat hrubieszowski]]) – w połowie marca 1944 Niemcy wspierani przez ukraińskich kolaborantów z [[5 Pułk Policji SS|5. pułku policji SS]]<ref group="uwaga">Uprzednio ochotników do dywizji ''[[14 Dywizja Grenadierów SS (1 ukraińska)|SS-Galizien]]''.</ref> oraz przy współudziale bojówek [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]] rozpoczęli eksterminację polskich kolonii w rejonie Smoligowa, [[Łasków|Łaskowa]] i [[Stara Wieś (powiat hrubieszowski)|Starej Wsi]]. Do pacyfikacji Smoligowa doszło 27 marca 1944. O świcie wyposażone w artylerię i broń pancerną oddziały ukraińskiego [[5 Pułk Policji SS|5. pułku policji SS]] oraz Wehrmachtu otoczyły ścisłym kordonem wioskę i rozpoczęły rzeź. Mieszkańców mordowano w okrutny sposób, nie oszczędzając dzieci, kobiet i starców. W czasie pacyfikacji zamordowano ponad 200 mieszkańców Smoligowa, a wieś doszczętnie spalono<ref name="Smoligów">{{cytuj stronę| url = http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20090330/ZAMOSC/77943924| tytuł = Smoligów: Rocznica pacyfikacji wsi| data dostępu = 9 lutego 2010| autor = Leszek Wójtowicz | opublikowany = Dziennik Wschodni| data = 30 marca 2009 | język =}}</ref>.
Linia 126:
[[Plik:Palikrowy1.jpg|thumb|upright|Pomnik pomordowanych Polaków w Palikrowach. Na krzyżu jest napis w języku ukraińskim: W tym miejscu 12 marca 1944 r. zostało rozstrzelanych 365 mieszkańców Palikrów. Wieczna im pamięć]]
Do najkrwawszych i najgłośniejszych pacyfikacji doszło w następujących wsiach znajdujących się na dawnych polskich Kresach Wschodnich:
* '''[[Huta Pieniacka]]''' (w dawnym [[województwo tarnopolskie|woj. tarnopolskim]], [[Powiat brodzki (II Rzeczpospolita)|powiat brodzki]]) – wieś została spacyfikowana w odwecie za współpracę mieszkańców z partyzantką sowiecką ze zgrupowania [[Dmitrij Miedwiediew (partyzant)|Dmitrija Miedwiediewa]] oraz przypadkowe zabicie kilku ukraińskich esesmanów z I batalionu [[4 Pułk Policji SS|4. Pułku Policji SS]]<ref group="uwaga">Pułk utworzony w maju 1943 z ukraińskich ochotników do [[14 Dywizja Grenadierów SS (1 ukraińska)|14 Dywizji Grenadierów SS]]. I Batalion stacjonował wówczas w [[Złoczów|Złoczowie]].</ref> przez miejscową samoobronę. 28 lutego 1944 r. do wsi przybyli ukraińscy policjanci z 4. Pułku Policji SS pod dowództwem [[Sturmbannführer|SS-Sturmbannführera]] Siegfrieda Binza, współdziałający z okolicznym oddziałem [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]] oraz oddziałem [[Organizacja paramilitarna|paramilitarnym]] składającym się z nacjonalistów ukraińskich, pod dowództwem Włodzimierza Czerniawskiego. Po ostrzale ukraińscy esesmani wkroczyli do wsi zabijając wielu mieszkańców, a resztę stłaczając w miejscowym kościele. Po południu rozpoczęto wyprowadzać z kościoła kilkudziesięcioosobowe grupy, które doprowadzano do stodół i drewnianych zabudowań gospodarczych. Następnie obiekty te ostrzeliwano z broni maszynowej i podpalano. W Hucie Pieniackiej zginęło tego dnia od 600 do 1500 osób.
{{osobny artykuł|Zbrodnia w Hucie Pieniackiej}}
* '''[[Chodaczków Wielki]]''' (w dawnym woj. tarnopolskim, [[Powiat tarnopolski (II Rzeczpospolita)|powiat tarnopolski]]) – 16 kwietnia 1944 wieś została zajęta przez ukraińskich SS-manów z 4. pułku policyjnego SS, którzy zdążali z odsieczą niemieckiej załodze oblężonej przez wojska radzieckie w twierdzy [[Tarnopol]]. Napastnicy przystąpili do systematycznego palenia i niszczenia zabudowań oraz mordowania mieszkańców wsi. Do uciekających ludzi, w pierwszej kolejności do mężczyzn strzelali zapalającymi pociskami fosforowymi, zaś dzieci i starców wrzucali w ogień do płonących domów. Tego dnia zginęło od 250 do ponad 850 mieszkańców Chodaczkowa Wielkiego{{odn|Hryciuk|2005|s=243}}.
{{Osobny artykuł|Zbrodnia w Chodaczkowie Wielkim}}
* '''[[Koniuchy (rejon solecznicki)|Koniuchy]]''' (w dawnym województwie wileńskim, [[Gmina Soleczniki]]) - 29 stycznia 1944 oddziały sowieckie z Puszczy Rudnickiej spacyfikowały wieś Koniuchy (zabito ponad 40 osób)<ref name=martyrologiawsipolskich.pl>{{cytuj stronę |url =http://martyrologiawsipolskich.pl/mws/edukacja/baza-wi/53980,Wies-na-kresach-polnocnowschodnich-pod-dwiema-okupacjami.html |tytuł=Wieś na kresach północno–wschodnich pod dwiema okupacjami |autor= Kazimierz Krajewski, IPN O. w Warszawie|opublikowany=martyrologiawsipolskich.pl | data dostępu=2019-08-01}}</ref>.
Linia 134:
* '''[[Malin (obwód rówieński)|Malin]]''' (w dawnym [[Województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)|woj. wołyńskim]], [[powiat dubieński]]) – 13 lipca 1943 roku silna niemiecka ekspedycja karna, przysłana z pobliskiej [[Ołyka|Ołyki]], spacyfikowała zamieszkaną przez Ukraińców wieś Malin (Malin Ruski), a także sąsiednią kolonię zamieszkaną przez [[Czesi wołyńscy|Czechów wołyńskich]] (Malin Czeski). Setki mężczyzn, kobiet i dzieci zamknięto w stodołach oraz w budynku szkoły, a następnie spalono żywcem. Inne ofiary rozstrzeliwano lub obrzucano granatami{{odn|McBride|2016|s=2–6}}. [[Czechosłowacja|Czechosłowacka]] komisja pod przewodnictwem Jaroslava Procházki ustaliła, że w wyniku pacyfikacji poniosły śmierć 532 osoby – w tym 374 Czechów wołyńskich, 132 Ukraińców i 26 Polaków<ref name="Wołyń79">{{cytuj książkę |nazwisko = Siemaszko| imię = Władysław | nazwisko2 = Siemaszko| imię2 = Ewa | tytuł = Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945| wydawca = Wydawnictwo Von Borowiecky| miejsce = Warszawa | rok = 2000| strony = 79 | isbn = 83-87689-34-3}}</ref>. Źródła sowieckie oceniały natomiast liczbę ofiar na 603{{odn|McBride|2016|s=52}}. Przyczyną zbrodni był prawdopodobnie wcześniejszy pobyt we wsi sowieckich partyzantów ze zgrupowania [[Sidor Kowpak|Sidora Kowpaka]]<ref name="Wołyń789">{{cytuj książkę |nazwisko = Siemaszko| imię = Władysław | nazwisko2 = Siemaszko| imię2 = Ewa | tytuł = op.cit| strony = 78, 79}}</ref>.
{{Osobny artykuł|Zbrodnia w Malinie}}
* '''[[Naliboki (obwód miński)|Naliboki]]''' (w dawnym woj. nowogródzkim, [[Powiat stołpecki|powiat Stołpce]]) - 8 maja 1943 partyzanci sowieccy wymordowali ok 128 mieszkańców (źródła sowieckie mówiły o 250 zabitych mieszkańcach). - 6 sierpnia 1943 Naliboki zostały ponownie spacyfikowane, tym razem przez oddziały niemieckie.
{{Osobny artykuł|Zbrodnia w Nalibokach}}
* '''[[Ogrodniki (rejon stołpecki)|Ogrodniki]]''' (w dawnym woj. nowogródzkim, [[powiat stołpecki]]) - W okresie od 14 lipca do 8 sierpnia 1943 r., w ramach [[Operacja Hermann|operacji Hermann]] Niemcy spalili Ogrodniki i zamordowali około 250 mieszkańców.
* '''Palikrowy''' (w dawnym woj. tarnopolskim, [[Powiat brodzki (II Rzeczpospolita)|powiat brodzki]]) – 12 marca 1944 po ostrzelaniu, wieś została zajęta przez Ukraińców z 4. pułku policyjnego SS wraz z bojówkami UPA i SKW. Na łące zebrano mieszkańców. Po oddzieleniu i wypuszczeniu Ukraińców, wszyscy Polacy zostali rozstrzelani z [[Ciężki karabin maszynowy|ciężkich karabinów maszynowych]]. Ocalało zaledwie kilka rannych osób. Po egzekucji polskie domy zostały spalone wraz z dobytkiem, którego część została wywieziona przez napastników. Odnalezieni w kryjówkach Polacy zostali zamordowani. Ustalono 265 nazwisk ofiar z łącznej liczby 365 zabitych.
{{osobny artykuł|Zbrodnia w Palikrowach}}
* '''Szaulicze''' (w dawnym [[województwo białostockie (II Rzeczpospolita)|woj. białostockim]], [[powiat wołkowyski]]) – pacyfikacja była zemstą za zabicie przez partyzantów radzieckich (według niektórych źródeł byli to AK-owcy) niemieckiego doktora, hauptmanna Mazura. Wczesnym rankiem 7 lipca 1943 wieś została otoczona przez żołnierzy niemieckich oraz policjantów. Mieszkańców wygnano ze swych domów i popędzono do centrum wsi. Sprawdzono wszystkich według listy, po czym zarzucono mieszkańcom współpracę z partyzantami. Starców, mężczyzn i chłopców odłączono od kobiet i wszystkich zamknięto w chlewach. Niektórym do rąk dano łopaty i kazano kopać sobie mogiły. Rozpoczęły się rozstrzeliwania. Wszystkie domy wraz z zabudowaniami zostały spalone. Tego dnia zostało zamordowanych 336 osób, w tym 120 dzieci<ref name="Szaulicze">{{cytuj stronę| url = http://archive.is/5UCw | tytuł = Ostatnia Noc Świętojańska wsi Szaulicze | data dostępu = 8 lutego 2010| autor = Nikołaj Bychowcew | opublikowany = Witryna Związku Polaków na Białorusi | data = grudzień 2007 | język =}}</ref>.
* '''Jezierce''' (w dawnym [[województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)|woj. wołyńskim]], [[powiat rówieński]]) – 16 grudnia 1942, dowodzona przez Niemców [[ukraińskie bataliony Schutzmannschaft|ukraińska policja pomocnicza]] zamordowała w Jeziercach około 360 Polaków. Była to represja wywołana fałszywym oskarżeniem komendanta policji ukraińskiej w [[LudwipolSosnowe (Ukraina)|Ludwipolu]]u Korolczuka, jakoby Polacy z partyzantami sowieckimi rzucili granat na przejeżdżających Niemców, chociaż zrobili to partyzanci sowieccy ze specjalnej grupy wywiadowczej [[Nikołaj Kuzniecow (agent)|Nikołaja Kuzniecowa]] (części specgrupy [[Dmitrij Miedwiediew (partyzant)|Dmitrija Miedwiediewa]]). Ukraińscy policjanci obrabowali trupy Polaków z lepszych ubrań i butów, a ludność ukraińska z sąsiednich wiosek rozgrabiła majątek spacyfikowanej wsi.
* '''[[Juraciszki]]''' (w dawnym [[województwo wileńskie (II Rzeczpospolita)|woj. wileńskim]]) - 23 lutego 1943 r. niemiecka ekspedycja karna zniszczyła tę wieś wraz z ludnością (spalono żywcem 90 mieszkańców).
* '''[[Glinciszki]]''' (w dawnym [[województwo wileńskie (II Rzeczpospolita)|woj. wileńskim]], [[powiat wileńsko-trocki]]) – 20 czerwca 1944, [[Saugumo policija|litewski oddział pomocniczy]] policji niemieckiej zastrzelił 38 mieszkańców Glinciszek w odwecie za śmierć czterech litewskich policjantów w starciu z żołnierzami [[5 Wileńska Brygada AKArmii Krajowej|5 Wileńskiej Brygady AK]], dowodzonej przez [[Zygmunt Szendzielarz|Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”]]. Znaczną część ofiar pacyfikacji stanowiły kobiety i dzieci.
{{osobny artykuł|Zbrodnia w Glinciszkach}}
* '''Obórki''' (w dawnym woj. wołyńskim, [[powiat łucki]]) – policjanci z ukraińskiej policji pomocniczej dowodzeni przez Niemców zamordowali w dniach 11 i 13 listopada 1942 39 mieszkańców kolonii. Osadę spalono. Zbrodnia była karą za rzekome wspieranie przez mieszkańców partyzantki radzieckiej oraz ukrywanie Żydów.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Pacyfikacje_wsi_polskich_podczas_okupacji_niemieckiej”