Armia Krajowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Działalność: drobne redakcyjne |
m WP:SK, drobne techniczne |
||
Linia 167:
Na jesieni 1943 roku doszło do kryzysu wewnątrz Komendy Głównej AK. Gen. [[Stanisław Tatar]] uważany był za trzecią najważniejszą osobę w Komendzie Głównej po dowódcy Armii Krajowej gen. Komorowskim oraz szefie sztabu Komendy Głównej gen. [[Tadeusz Pełczyński (generał)|Tadeuszu Pełczyńskim]] (opracował plan „Burza”). Ich współpraca układała się coraz gorzej, gdyż generał Tatar nie był dobrego zdania o umiejętnościach operacyjnych Komorowskiego i Pełczyńskiego. Z całej trójki to on właśnie miał najwięcej cech twardego dowódcy szybko podejmującego decyzję. 28 października 1943 roku na miesięcznej odprawie Komendy Głównej Armii Krajowej Tatar wystąpił z tezą o konieczności politycznego porozumienia się z ZSRR zanim Armia Czerwona dotrze do granic państwa polskiego. Był to powód aby pozbyć się go z Warszawy. Wyjazd Tatara do Londynu, dokąd wysłano go pod pretekstem zaprezentowania stanu przygotowań do przeprowadzania powstania powszechnego, nastąpił 16 kwietnia 1944 roku<ref>Andrzej Leon Sowa „Kto wydał wyrok na miasto. Plany operacyjne ZWZ-AK (1940 – 1944) i sposoby ich realizacji.” Wydawnictwo Literackie 2016, {{ISBN|978-83-08-06095-7}}, s. 239–240.</ref>.
Początkiem 1944 okręgi AK przygotowywały się do realizacji [[Akcja „Burza”|„Burzy”]]. Kontynuowano też walkę bieżącą. Nasilono wywiad ofensywny i polityczny oraz likwidację dygnitarzy niemieckich i konfidentów. Prowadzono szkolenie i konspiracyjną produkcję broni. Po przyłączeniu się niektórych oddziałów [[Narodowe Siły Zbrojne|Narodowych Sił Zbrojnych w]]
Wiosną 1944 nasiliły się działania partyzanckie na obszarach centralnych. Koncentracja oddziałów partyzanckich spowodowała, że Niemcy rozpoczęli operacje przeciwpartyzanckie. Jedna z nich ''[[Sturmwind II|Operacja Sturmwind II]]'', doprowadziła na Lubelszczyźnie do rozbicia pod [[bitwa pod Osuchami|Osuchami]] zgrupowania oddziałów AK i BCh pod dowództwem [[Edward Markiewicz (1899-1944)|mjr. Edwarda Markiewicza ps. „Kalina”]]. Była to największa klęska w dziejach partyzanckich działań Armii Krajowej. Przestało istnieć prawie 1200-osobowe zgrupowanie partyzanckie<ref>Tadeusz Krzastek: ''W 55 rocznice powstania Armii Krajowej'', s. 27.</ref>.
Linia 277:
[[Polski październik 1956|"Odwilż gomułkowska"]] umożliwiła również w 1957 odsłonięcie dwóch pierwszych pomników upamiętniających żołnierzy AK walczących w powstaniu warszawskim. Były to [[Pomnik Powstańców Czerniakowa i Żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego]] oraz [[Pomnik żołnierzy AK poległych w ataku na Dworzec Gdański w Warszawie]], nie były to pomniki ani dowódców Armii Krajowej, ani AK jako formacji zbrojnej. W 1981 imieniem Komendanta Głównego ZWZ-AK gen. [[Stefan Rowecki|Stefana Roweckiego]] nazwano jeden z [[Most gen. Stefana Grota-Roweckiego|mostów na Wiśle w Warszawie]]. Przeważająca większość upamiętnień oficerów i jednostek AK powstawała do 1989 w formie [[Tablica pamiątkowa|tablic kommemoratywnych]] odsłanianych w kościołach.
Część żołnierzy AK działało po wojnie w [[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację|Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBOWiD)]]<ref>{{Cytuj |autor = Joanna Wawrzyniak |tytuł = ZBoWiD i pamięć drugiej wojny światowej, 1949-1969 |data = 2009 |data dostępu = 2019-08-02 |isbn = 9788374361859 |wydanie = Wyd. 1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawn. Trio |oclc =
Łukasz Bednarski:
<blockquote>''Położenie kombatantów po 1956 r. było ściśle uzależnione od polityki prowadzonej przez władze PRL. Jesienią 1956 r., gdy do władzy doszedł [[Władysław Gomułka]], oficjalnie stalinizm został odrzucony. Wielu żołnierzy AK objęła akcja amnestyjna. Rozpoczęto również ogólnokrajową dyskusję na temat roli AK w okresie okupacji niemieckiej. Zmiana polityki prowadzonej przez komunistów wobec żołnierzy AK wiązała się równolegle z rozpoczęciem masowej inwigilacji środowisk poakowskich, która prowadzona była do 1989 r. włącznie. W okresie moczarowskim kombatanci byli nie tylko inwigilowani przez władze komunistyczne, ale również instrumentalnie wykorzystywani do walki o władzę, która toczyła się w PZPR. W tych rozgrywkach politycznych uczestniczył [[Mieczysław Moczar|M. Moczar]] i grupa ludzi skupionych wokół niego ([[Partyzanci (frakcja PZPR)|„partyzanci”]]). Działania Moczara, takie jak podniesienie wysokości rent i emerytur dla członków ZBoWiD-u, eksponowanie zasług żołnierzy AK w okresie okupacji niemieckiej, były niczym innym jak cyniczną grą. Członkowie AK w świadomości Moczara i jego partyjnych towarzyszy pozostawali „[[Zapluty karzeł reakcji|zaplutymi karłami
== Upamiętnienie ==
| |||