Dębica: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Uzupełnienie sekcji "Turystyka" o biegnący przez Dębicę "Szlak Centralnego Okręgu Przemysłowego" |
Historia. |
||
Linia 38:
'''Dębica''' – [[miasto]] w [[województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]], siedziba [[powiat dębicki|powiatu dębickiego]], położone nad rzeką [[Wisłoka|Wisłoką]], przy [[Autostrada A4 (Polska)|autostradzie A4]], w [[Pradolina Podkarpacka|Rynnie Podkarpackiej]], na północnym skraju [[Pogórze Strzyżowskie|Pogórza Strzyżowskiego]]. Przed 1945 r. Dębica należała do województwa krakowskiego, po zakończeniu II wojny światowej weszła w skład nowo utworzonego [[Województwo rzeszowskie (1945–1975)|województwa rzeszowskiego]].
Leży w historycznej [[Małopolska|Małopolsce]], w dawnej [[ziemia sandomierska|ziemi sandomierskiej]]<ref name="założenie">Feliks Kiryk: ''Urbanizacja Małopolski. Województwo sandomierskie, XIII-XVI wiek''. Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Kielce 1994, s. 40. {{ISBN|83-901551-0-9}}</ref>. Dębica uzyskała niezrealizowaną [[lokacja (historia)|lokację miejską]] w 1358 roku, lokowana w 1372 roku, zdegradowana w 1785, ponowne nadanie praw miejskich w 1912 roku<ref>Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 28-29.</ref>. W 1927 roku do Dębicy włączono zdegradowane miasto [[Kawęczyn (Dębica)|Kawęczyn]]<ref>Dymitrow, M. (2015). The concept of urbanity in light of the municipal reform in interwar Poland / Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [In] Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, pp. 49–50 / 51–93.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[województwo tarnowskie|województwa tarnowskiego]].
Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłu chemicznego<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.money.pl/gospodarka/regiony-polski/podkarpackie | tytuł = Regiony Polski – podkarpackie | data = 2009-03-26 | opublikowany = Money.pl | data dostępu = 2013-09-10}}</ref> oraz spożywczego.
Linia 116:
W 1325 roku Dębica była już siedzibą [[dekanat]]u leśnego złożonego z 14 parafii, położonych w lasach [[Puszcza Sandomierska|Puszczy Sandomierskiej]], obejmował on, m.in. [[Przecław]], [[Brzeźnica (województwo podkarpackie)|Brzeźnicę]], [[Łączki Kucharskie]] i [[Sędziszów Małopolski|Sędziszów]]. W późniejszym okresie włączono także parafie strzyżowską i rzeszowską. Świadczy to o tym, że Dębica była wówczas dużą i szybko rozwijającą się wsią<ref name=autonazwa5>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor=Ryszard Pajura |tytuł=Ziemia Dębicka |wydawca=Wydawnictwo Agard |strony= |miejsce=Dębica |data=1997 |isbn=}}</ref>.
W 1358 roku król [[Kazimierz III Wielki]] nadał Świętosławowi Gryficie przywilej lokacyjny miasta na [[Prawo średzkie|prawie
Dębica położona na szlakach handlowych z Krakowa do Lwowa miała duże szanse rozwoju, które ograniczała jednak konkurencja z większymi wówczas miastami [[Ropczyce|Ropczycami]] i [[Pilzno (województwo podkarpackie)|Pilznem]], powstałymi wcześniej. Mimo tych utrudnień Dębica rozwijała się gospodarczo i demograficznie. W 1446 roku otrzymała od namiestnika króla [[Władysław III Warneńczyk|Władysława Warneńczyka]] – Jana z Czyżowa przywilej organizowania rocznych jarmarków w Środę Popielcową. Spowodowało to gwałtowny rozwój miasta. W 1470 roku Jadwiga z Podgrodzia, ówczesna właścicielka miasta, podjęła próbę uporządkowania praw obowiązujących w mieście – w wydanym dokumencie określiła przywileje i obowiązki mieszczan<ref name="Bata, Lawera" />.
| |||