Ariusz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne i wykonuje inne drobne zmiany. |
||
Linia 1:
[[Plik:Ariusz.JPG|thumb|350px|Ariusz - fragment bizantyjskiej ikony z XVI wieku przedstawiającej pierwszy sobór powszechny]]'''Ariusz''' (ur. ok. [[256]] lub [[260]] w [[Cyrenajka|Cyrenajce]]<ref>''Religia. Encyklopedia PWN'', tom 1, Warszawa 2001, s. 329.</ref>, zm. [[336]]) – wczesnochrześcijański [[prezbiter]], [[teolog]] i [[Poezja|poeta]] z [[Aleksandria|Aleksandrii]], [[Libia|Libijczyk]] z pochodzenia.
Jego nauka na temat relacji [[Bóg Ojciec|Boga Ojca]] i [[Syn Boży|Syna Bożego]] oraz natury [[Bóstwo|Bóstwa]] zyskała dużą popularność wśród ówczesnych chrześcijan najpierw na Wschodzie, później również na Zachodzie, szczególnie długo utrzymując się wśród plemion germańskich. Została uznana za sprzeczną z nauką [[Kościół katolicki|Kościoła powszechnego]] na [[Sobór nicejski I|soborze w Nicei]] w 325 roku, który orzekł [[współistotność]] i równość w Bóstwie Ojca i Syna.
Linia 7:
== Życiorys ==
[[Plik:Constantine burning Arian books.jpg|thumb|200px|Spalenie pism Ariusza podczas obrad [[Sobór nicejski I|pierwszego soboru powszechnego]] w Nicei. Manuskrypt CLXV, Biblioteca Capitolare, Vercelli, ok. 825 rok]]
Ariusz, syn [[Ammonius]]a, pobierał nauki u [[Lucjan z Antiochii|Lucjana]], prezbitera z [[Antiochia
[[Piotr I Aleksandryjski|Piotr]], [[Patriarcha Aleksandrii|biskup Aleksandrii]] wyświęcił go na [[Diakonat|diakona]], ale później wykluczył z gminy chrześcijańskiej z powodów dyscyplinarnych. Następca Piotra – biskup [[Achillas z Aleksandrii|Achillas]] przyjął Ariusza z powrotem – czyniąc go proboszczem portowej dzielnicy Aleksandrii zwanej Baukalis. Kolejny biskup Aleksander wezwał go do siebie z prośbą o wytłumaczenie głoszonych i coraz popularniejszych nauk. Duchowny jednak oskarżył biskupa o herezję [[sabelianizm]]u. Ariusz zawarł swą doktrynę w dziele ''Thalia (Uczta)'', którego fragmenty zachowały się do dziś (zachowało się również kilka jego listów) w pismach św. Atanazego Wielkiego. Biskup Aleksander zwołał w (318 n.e. lub później, lecz przed 325) synod lokalny, który potępił Ariusza i jego nauki. Od początku najpoważniejszym przeciwnikiem Ariusza był [[Atanazy Wielki|Atanazy z Aleksandrii]], który po śmierci abp. Aleksandra w 328 n.e. został wybrany patriarchą aleksandryjskim.
W 325 n.e. jeszcze formalnie pogański cesarz [[Konstantyn I Wielki]] zwołał do [[Nicea (Turcja)|Nicei]] – miasta w Azji Mniejszej – synod, uznany po latach jako pierwszy sobór powszechny. Na soborze tym [[papież]]a [[Papież Sylwester I|Sylwestra]] reprezentował bp [[Hozjusz z Kordoby|Hozjusz]] z [[Diecezja Kordoby|Kordoby]], będący również doradcą cesarza Konstantyna. Sobór skazał Ariusza na wygnanie, a jego księgi spalono. W 334 n.e. uczeń Ariusza, [[Wulfila]], podjął się pracy misjonarskiej wśród [[Wizygoci|Wizygotów]], głosząc arianizm. Sam Ariusz zmarł w 336 roku w drodze na obrady synodu, który miał go zrehabilitować i przyjąć ponownie do Kościoła. Stworzona przez niego doktryna stała się na tyle popularna, iż zagroziła katolickiej. [[Arianizm]] za rządów cesarzy [[Konstancjusz]]a i [[Walens]]a cieszył się cesarskim poparciem.
| |||