Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie: Różnice pomiędzy wersjami

W składzie pierwszej Rady Gubernatorów zasiadali [[Albert Einstein]], [[Sigmund Freud]], [[Martin Buber]] i [[Chaim WeizmannWeizman]]. Według [[Akademicki Ranking Uniwersytetów Świata|Akademickiego Rankingu Uniwersytetów Świata]] jest to najlepsza uczelnia w Izraelu. Według danych z 2014 zajmowała ona 70. miejsce wśród uniwersytetów na całym świecie<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.shanghairanking.com/ARWU2014.html |tytuł = Academic Ranking of World Universities 2014 |autor = |opublikowany = |praca = Shanghai Ranking Consultancy |data = |język = en |data dostępu = 2014-10-29}}</ref>. Wśród znanych absolwentów jest siedmiu laureatów [[Nagroda Nobla|Nagrody Nobla]] i jeden [[Medal Fieldsa|Medalu Fieldsa]]. Dodatkowo, pracownik uniwersytetu, Albert Einstein również został laureatem Nagrody Nobla.

Koniec XIX wieku zaowocował między innymi pojawieniem się ruchu [[Syjonizm|syjonistycznego]], który spostrzegał powrót narodu [[Żydzi|żydowskiego]] do [[Ziemia Izraela|Ziemi Izraela]] jako jedyną możliwość rozwiązania problemu żydowskiego na świecie. Idea ta zaowocowała powstaniem licznych organizacji syjonistycznych i rozpoczęciem [[osadnictwo żydowskie w Palestynie|osadnictwa żydowskiego w Palestynie]]. Towarzyszyło temu wiele innych zjawisk, między innymi odrodzenie [[język hebrajski|języka hebrajskiego]] i kultury żydowskiej. Około 1882 roku po raz pierwszy pojawiła się koncepcja założenia żydowskiej wyższej uczelni w [[Palestyna|Palestynie]]. W listopadzie 1884 roku odbyła się [[Konferencja Katowicka]], na której członkowie organizacji syjonistycznej [[Chowewej Syjon]] dyskutowali na ten temat. Szczególnie aktywnym okazał się profesor matematyki z [[Uniwersytet w Heidelbergu|Uniwersytetu w Heidelbergu]], Hermann Szapiro. Poprzez serię artykułów ukazujących się w gazecie ''Hamelitz'' (wydawanej w [[Petersburg]]u) prowadził on kampanię na rzecz powołania hebrajskiego uniwersytetu w Jerozolimie. W 1897 roku na [[Pierwszy Kongres Syjonistyczny|Pierwszym Kongresie Syjonistycznym]] w [[Bazylea|Bazylei]] odbyła się dyskusja na temat utworzenia uczelni. [[Theodor Herzl]], twórca ruchu syjonistycznego uzyskał od [[Abdul Hamid|Abdula Hamida]], ówczesnego władcy [[Imperium Osmańskie]]go zgodę na utworzenie tej uczelni. Jednak dopiero we wrześniu 1913 roku na [[Jedenasty Kongres Syjonistyczny|Jedenastym Kongresie Syjonistycznym]], który odbył się w Wiedniu, zapadła oficjalna decyzja o utworzeniu Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Jednym z orędowników utworzenia uniwersytetu był [[Chaim WeizmannWeizman]], przyszły pierwszy prezydent [[Izrael]]a. Jego organizacją, początkowo w formie letnich kursów uniwersyteckich zajął się [[Martin Buber]], który namówił wielu wybitnych naukowców pochodzenia żydowskiego z [[Europa|Europy]] do uczestniczenia w nich. Między innymi uczestniczył w nich [[Albert Einstein]], który później brał udział w pracach przygotowujących program studiów i wygłosił kilka inauguracyjnych wykładów na wydziale fizyki<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Duda |imię = Jerzy |tytuł = Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie |czasopismo = Alma Mater |wolumin = 65 |wydanie = |strony = |data = 2004 |wydawca = Uniwersytet Jagielloński |miejsce = Kraków |issn =}}</ref>.

Uczelnia powstała na gruncie podarowanym w 1914 roku przez brytyjskiego prawnika sir Johna Gray Hilla. Był on zwolennikiem ruchu syjonistycznego i przekazał swój niewielki majątek na górze Skopus na rzecz wybudowania kampusu uniwersyteckiego. W dniu 24 lipca 1918 odbyła się uroczystość wmurowania [[kamień węgielny|kamienia węgielnego]] pod budowę uniwersytetu. W uroczystości wzięli udział gen. [[Edmund Allenby]], wielki mufti Jerozolimy [[Kamil al-Husajni]] i dr [[Chaim WeizmannWeizman]], który wygłosił przemówienie. Projekt przygotował brytyjski architekt sir Patrick Geddes. Pragnął on, aby wielki aula uniwersytecka miała kształt sześcioramiennej [[gwiazda Dawida|gwiazdy Dawida]] i stanowiła kontrapunkt dla ośmiobocznej [[Kopuła na Skale|Kopuły na Skale]] na pobliskim [[Wzgórze Świątynne|Wzgórzu Świątynnym]]. Plan ten nie został zrealizowany, chociaż Geddes zaprojektował Bibliotekę Uniwersytecką. Cały kampus został wybudowany w taki sposób, że przypomina on wybudowaną na stokach góry obronną [[twierdza|fortecę]]. Po siedmiu latach, w dniu 1 kwietnia 1925 roku odbyła się wielka gala otwarcia Uniwersytetu Hebrajskiego. W ceremonii otwarcia uczestniczyli lord [[Arthur Balfour]], Wysoki Komisarz Palestyny sir [[Herbert Samuel]], Chaim WeizmannWeizman, [[Albert Einstein]], [[Sigmund Freud]], rabin [[Awraham Kuk]] i [[Chajim Nachman Bialik|Chajm Nachman Bialik]].

Uchwalona 29 listopada 1947 roku [[Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181]] zakładała, że na terenie byłego [[Palestyna (mandat)|Mandatu Palestyny]] miały powstać dwa państwa (żydowskie i [[Arabowie|arabskie]]) oraz mała międzynarodowa strefa obejmująca Jerozolimę i [[Betlejem]]. Strefa międzynarodowa miała pozostawać poza granicami obu państw i być zarządzana przez [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|Narody Zjednoczone]], które stawały się gwarantem bezpieczeństwa wszystkich świętych miejsc [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]], [[islam]]u i [[judaizm]]u w obu miastach<ref>{{cytuj stronę |url = http://avalon.law.yale.edu/20th_century/res181.asp |tytuł = United Nations General Assembly Resolution 181 |praca = The Avalon Project – Yale Law School |język = en |data dostępu = 2014-10-30}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = https://unispal.un.org/maps/m0103_1b.gif |tytuł = Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP |autor = |opublikowany = 1948 |praca = United Nations |język = en |data dostępu = 2014-10-30}}</ref>. Społeczność żydowska zaakceptowała plan podziału Palestyny, jednak Arabowie odrzucili go i dzień później doprowadzili do wybuchu [[wojna domowa w Mandacie PalestynyPalestynie|wojny domowej w Mandacie Palestyny]]. Region Jerozolimy stanowił najsilniejszy punkt sporny wojny. Już w grudniu 1947 roku siły arabskie przecięły tę drogę, odcinając górę Skopus od żydowskiej [[Zachodnia Jerozolima|Zachodniej Jerozolimy]]. W ten sposób, góra stała się izolowaną żydowską enklawą{{odn|Gelber|2006|s=26}}. Obszar góry miał bardzo duże znaczenie strategiczne. Znajdując się głęboko poza liniami arabskimi, umożliwiał żydowskiej organizacji paramilitarnej [[Hagana]] przeprowadzanie ataków [[dywersja|dywersyjnych]] na tyłach przeciwnika. Z tego powodu, Hagana ufortyfikowała wzniesienie, wykorzystując Uniwersytet Hebrajski jako swoją bazę operacyjną i wysuniętą placówkę obserwacyjną. W tej sytuacji, w lutym 1948 roku rada uczelni zdecydowała się na przeniesienie biur i sal lekcyjnych do Zachodniej Jerozolimy. Głównym powodem podjęcia takiej decyzji była całkowita izolacja enklawy góry Skopus. W dniu 13 kwietnia 1948 roku jadący na górę Skopus żydowski konwój z zaopatrzeniem wpadł w zasadzkę, i doszło do [[masakra konwoju medycznego Hadassa|masakry konwoju medycznego Hadassa]] (zginęło 79 osób, w tym lekarze, pielęgniarki, pacjenci i pracownicy naukowi)<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.jpost.com/Jewish-World/Jewish-News/Victims-of-Hadassah-massacre-to-be-memorialized |tytuł = Victims of Hadassah massacre to be memorialized |autor = Judy Siegel-Itzkovich |opublikowany = 2008-04-07 |praca = The Jerusalem Post |data = |język = en |data dostępu = 2016-05-02}}</ref>. Gdy 14 maja 1948 roku wybuchła [[I wojna izraelsko-arabska]], sytuacja w całym obszarze jeszcze bardziej się pogorszyła. W kwietniu 1949 roku zawarto [[rozejm izraelsko-jordański (1949)|rozejm izraelsko-jordański]]. Określał on, że teren szpitala Hadassa i Uniwersytetu Hebrajskiego będzie stanowić zdemilitaryzowaną enklawę izraelską na terytorium [[Jordania|jordańskim]]. Nadzór nad jej bezpieczeństwem sprawowały międzynarodowe siły [[UNTSO]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/9a798adbf322aff38525617b006d88d7/f03d55e48f77ab698525643b00608d34 |tytuł = Cablegram dated 3 April 1949 from the United Nations Acting Mediator to the Secretary-General transmitting the text of the General Armistice Agreement between the Hashemite Jordan Kingdom and Israel |autor = |opublikowany = 1949-04-03 |praca = United Nations |data = |język = en |data dostępu = 2016-05-02}}</ref>. Co dwa tygodnie przez przejście graniczne [[Brama Mandelbauma|Bramy Mandelbauma]] przejeżdżał konwój trzech izraelskich pojazdów, dowożąc zaopatrzenie i nową zmianę ludzi na górę Skopus. W tutejszych instytucjach naukowych mogło pracować jedynie 35 pracowników izraelskich<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Encyclopedia Judaica, Jerusalem |strony = 1497 |tom = 9 |wydawca = Keter |miejsce = Jerusalem |rok = 1978 |isbn = |odn = tak}}</ref>.