Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dr red meryt techn
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Dr red (korekta linku)
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 88:
|wikisłownik = Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
}}
'''Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich''' (in. '''Związek Radziecki''', '''Związek Sowiecki,''' '''Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich'''<ref>Por. np.{{Cytuj |tytuł = 95 lat temu powstał ZSRS |czasopismo = gosc.pl |data = 2017-12-30 |data dostępu = 2018-05-11 |url = http://gosc.pl/doc/4402862.95-lat-temu-powstal-ZSRS}}</ref><ref name="dz2">{{Cytuj|url=https://dzieje.pl/aktualnosci/95-lat-temu-powstal-zwiazek-socjalistycznych-republik-sowieckich|tytuł=95 lat temu powstał ZSRS – totalitarne państwo komunistyczne|data=2017-12-30|opublikowany=dzieje.pl}}</ref><ref>[http://www.dig.pl/index.php?s=karta&id=1096 Jakub Kalinowski, ''Praktyka władz Polski i ZSRS w postępowaniu z archiwaliami Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939–1963'', Warszawa 2014, ISBN 978-83-7181-843-1]</ref><ref>{{Cytuj |autor = [[Paweł Wieczorkiewicz|Paweł Wieczorkiewicz (autor)]]; |tytuł = Sowiety. Historia ZSRS |data = 2017 |isbn = 978-83-7565-533-9 |inni = Małgorzata Pilecka (redakcja) |miejsce = Łomianki |wydawca = Wydawnictwo LTW |oclc = 1010869101}}</ref>, skr. '''ZSRR''', '''ZSRS''', [[Język rosyjski|ros.]] Советский Союз, Союз Советских Социалистических Республик, СССР; ''Sowietskij Sojuz'', ''Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik'', ''SSSR'') – historyczne [[Totalitaryzm|totalitarne]] państwo [[komunizm|komunistyczne]] w [[Europa|Europie]] środkowej, północnej i wschodniej oraz [[Azja|Azji]] zachodniej, północnej i środkowej ze stolicą w [[Moskwa|Moskwie]]. Państwo to miało powierzchnię 22 mln km² od [[Morze Bałtyckie|Morza Bałtyckiego]] i [[Morze Czarne|Czarnego]] do [[Ocean Spokojny|Pacyfiku]]. Jego ustrój polityczny i gospodarczy był opisywany przez różne stronnictwa i w różnych okresach m.in. jako [[SocjalizmPaństwo socjalistyczne|socjalistyczne]], [[Leninizm|komunistyczne]] i [[Totalitaryzm|totalitarne]]{{r|dz2}}.
 
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich został utworzony 30 grudnia 1922 na mocy [[Traktat założycielski ZSRR|traktatu założycielskiego ZSRR]] zawartego przez rządzone wspólnie przez [[Bolszewicy|bolszewików]], lecz formalnie niepodległe: [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Rosyjską FSRR]], [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińską SRR]], [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruską SRR]] i [[Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Zakaukaską FSRR]]<ref name="PWN">{{Cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Zwiazek-Socjalistycznych-Republik-Radzieckich;4002438.html | tytuł = Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich | praca = Encyklopedia | opublikowany = PWN | data dostępu = 2015-07-02}}</ref>. Spośród 18 republik związkowych wchodzących w różnych okresach w skład ZSRR jedynie Białoruska SRR i Ukraińska SRR posiadały (obok samego ZSRR) podmiotowość międzynarodową i były założycielami [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|Organizacji Narodów Zjednoczonych]], a także członkami większości [[Organizacje wyspecjalizowane ONZ|organizacji wyspecjalizowanych ONZ]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Osmańczyk|imię=Edmund Jan|autor link=Edmund Osmańczyk|tytuł=Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych|rok=1982|wydawca=Wiedza Powszechna|miejsce=Warszawa|strony=64, 94, 554|isbn=83-214-0092-2}}</ref>. Rosyjska FSRR&nbsp;odgrywała rolę dominującą w przeciągu sześćdziesięciodziewięcioletniej historii ZSRR. W Rosyjskiej Federacyjnej SRR, jako największej republice związkowej, żyła ponad połowa populacji ZSRR.