Kolej Walimska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Gaj777 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Gaj777 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 2:
[[Plik:Walim. Stacja.jpg|thumb|Dawna stacja kolejowa w Walimiu]]
[[Plik:2018_Stacja_kolejowa_w_Jugowicach_1.jpg|thumb|Stacja kolejowa w Jugowicach]]
[[Plik:EU40.jpg|thumb|Lokomotywa elektryczneelektryczna AEG kursująca niegdyś na Kolei Walimskiej jako pomnik w lokomotywowni Warszawa Grochów]]
 
'''Kolej Walimska''' ([[język niemiecki|niem.]] '''Wüstewaltersdorfer Kleinbahn''', w rozkładzie jazdy z 1939 oznaczona numerem '''130g''', w wykazie D29 z 1971 pod numerem '''274''', w Atlasie Kolejowym Polski figurująca jako linia '''285a''') – zlikwidowana jednotorowa zelektryfikowana linia kolejowa na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]] łącząca [[Walim (województwo dolnośląskie)|Walim (Wüstewaltersdorf)]] z [[Jugowice|Jugowicami (Hausdorf)]], odnoga [[Kolej Bystrzycka|Kolei Bystrzyckiej]].
 
== Historia ==
Spółka ''Wüstewaltersdorfer Kleinbahn AG ''(''Kolej Walimska SA'') zostałozostała powołana 11 września 1912. Partycypowały w niej [[Królestwo Prus|państwo pruskie]], [[powiat wałbrzyski]], gmina [[Walim (województwo dolnośląskie)|Walim]], a także walimskie zakłady tekstylne ''Websky, Hartmann & Wiesen AG''. Budowa kolei zostało powierzona spółce ''Continentale Eisenbahn-Bau- und Betriebs-Gesellschaft''. Początkowo planowano ją klasycznię z trakcją parową, jednak dla zwiększenia atrakcyjności turystyczną i braku dymu niepożądanego w znajdujących się nieopodal farbiarniach i bielarniach płótna, zdecydowano się na zbudowanie od podstaw normalnotorowej kolei elektrycznej. Za elektryfikacją przemawiał też fakt znacznej różnicy wysokości względnej na trasie wynoszącej aż 116 metrów na odcinku pięciu kilometrów, co powodowałoby zawodność konstrukcji ówczesnych parowozów. Ze względu na charakter kolei lokalnej wybrano sprawdzony i tani system tramwajowy firmy [[AEG (koncern)|AEG]] zasilany prądem stałym o napięciu 1000 V. Energię elektryczną dostarczała, dziś już nieistniejąca, elektrownia węglowa w [[Miłków (województwo dolnośląskie)|Miłkowie (Arnsdorf)]].
 
Uruchomienie trasy nastąpiło 22 czerwca 1914. Miała 4,7 km. Rozpoczynała swój bieg na stacji w [[Jugowice (stacja kolejowa)|Jugowicach (Hausdorf)]], gdzie łączyła się z [[Kolej Bystrzycka|Koleją Bystrzycką]] (ze [[Świdnica|Świdnicy]] do [[Jedlina-Zdrój|Jedliny-Zdrój]]). Następnie tory biegły po wiadukcie nad drogą do Walimia, by następnie odbić w lewo i podążać nasypem na prawym brzegu potoku [[Walimka]]. Oprócz Jugowic i [[Walim (stacja kolejowa)|stacji końcowej w Walimiu (Wüstewaltersdorf)]] istniały dwa przystanki: [[Sędzimierz (przystanek kolejowy)|Sędzimierz (Neugericht)]] oraz [[Walim Dolny|Walim Dolny (Nieder Wüstewaltersdorf)]]. Czas przejazdu w obie strony wynosił równe 15 minut. Linię obsługiwał dwuosiowy wagon motorowy z wagonem doczepnym oraz dwuosiowa [[HWB AEG E400|lokomotywa elektryczna HWB AEG E400]], do której podczepiano skład osobowy lub towarowy, zależnie od potrzeb.
 
Początkowo otwarcie nowej linii spotkało się z ożywionym zainteresowaniem turystów, co miało przełożenie na ilość przejazdów – 20 kursów na dobę. Wybuch I wojny światowej, po dwóch miesiącach od otwarcia linii, zaskutkował ograniczeniem ilości kursów osobowych, przy niemal zupełnym zamarciu przewozów towarowych. Po wojnie kolej przeżywała trudności zwiazane z ogólnym [[Hiperinflacja w Republice Weimarskiej|kryzysem gospodarczym w Niemczech]], ale od połowy lat 20. spółka zaczęła notować zyski. W 1928 przewiezono 106 868 podróżnych, w 1933 73 467, a w 1942 rekordowych 177 003. Wielkość ruchu towarowego wynosiła rocznie od 15 tys. do 22 tys. ton, przede wszystkim drewna. Oprócz lokalnych składów do Walimia docierały także w sezonie pociągi dodatkowe z [[Wrocław]]ia i innych śląskich miast. Od września 1933 równolegle do linii kolejowej funkcjonowało również połączenie autobusowe.
 
Ruch na trasie ustał 7 maja 1945. Po przejęciu Dolnego Śląska przez administrację polską linię przejęły [[Polskie Koleje Państwowe]]. W odróżnieniu od wielu innych lokalnych linii kolejowych w regionie uniknęła ona rozszabrowania, a także planowego demontażu trakcji elektrycznej dokonanego na podstawie porozumienia nr 9484 między rządem polskim i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckim]]. Regularną komunikację wznowiono w październiku 1947 – była to wtedy jedyna zachowana po wojnie linia elektryczna na Dolnym Śląsku. Jeszcze w 1958 roku prowadzono w dni robocze osiem kursów skomunikowanych w Jugowicach z linią Świdnica – Jedlina-Zdrój, ale coraz gorszy stan techniczny linii i wyraźny spadek liczby podróżnych (Walim stracił znaczenie turystyczne i z pociągów korzystała już niemal wyłącznie miejscowa ludność, około 30 000 pasażerów rocznie w latach 50.) doprowadziły do zawieszenia ruchu pasażerskiego w dniu 4 października 1959 i rozebrania trakcji elektrycznej. W roku 1960 nieregularnie pojawiały się jeszcze kursy pasażerskie, po czym ustały zupełnie, a linia służyła wyłącznie ruchowi towarowemu. Korzystano z poniemieckich [[Ty2/Ty42|lokomotyw parowych Ty2]]. Zachowana lokomotywa elektryczna [[HWB AEG E400]] z linii walimskiej stoi dziś jako pomnik na terenie lokomotywowni Warszawa Grochów. Wagon motorowy i wagony doczepne pocięto w latach 80. na złom.
 
Pociągi towarowe do Walimia kursowały do roku 1975. W 1984 tory na odcinku Sędzimierz – Walim zostały rozebrane. Odcinek o długości 1,9 km z Jugowic do Sędzimierza służył jako bocznica dla miejscowego tartaku do początku lat 90., potem również został rozebrany.