Dialektyka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Sylogizm dialektyczny: uzup. |
→Podstawowe pojęcia: drobne redakcyjne |
||
Linia 90:
== Zasady dialektyki ==
=== Podstawowe pojęcia ===
Dialektyka jest metodą, dzięki której można – za pomocą [[sylogizm]]ów – [[Argumentacja|argumentować]] z prawdopodobnych [[Przesłanka|przesłanek]], unikając wewnętrznych sprzeczności{{odn|Ross|2005|s=32}}. Poza zakres dialektyki wykraczają relacje między sylogizmami dialektycznymi a sylogizmami niedialektycznymi, na przykład sylogizmami opierającymi się na faktach empirycznych{{odn|Adler|2001|s=157–158}}.
Dialektyka definiuje argumentację jako świat składający się z [[byt]]ów. między którymi występuje wiele różnych [[Relacja|relacji]]. Byty dialektyczne dzieli się na [[termin]]y, [[Teza|tezy]] i systemy. Podstawowe relacje między bytami określane są jako wynikanie, opozycja, sprzeczność, porządek systematyczny i porządek hierarchiczny. Akt w dialektyce polega na aktualizacji relacji między bytami, na przykład wynikanie urzeczywistnia się przez analizę, a opozycja przez definiowanie. Ludzki rozum jest zdolny rozpoznać tylko niewielką część z potencjalnych aktualizacji. Rozpoznana aktualizacja terminu przyjmuje formę tezy, która może występować jako [[definicja]], [[postulat]] lub [[twierdzenie]]. Zestaw [[Przesłanka|przesłanek]] i [[Wniosek|wniosków]] wynikających z tezy tworzy [[system]], który jest zbiorem [[Zdanie|zdań]] powiązanych przez [[sylogizm]]y. Ten zbiór sylogizmów jest skończony{{odn|Bogdanowska|2008|s=35}}.
Pierwsze przesłanki systemu, czyli byty, z których drogą stopniowej aktualizacji tworzy się tezę, określane są jako [[doktryna]] systemu{{odn|Adler|2001|s=142}}. Byty tworzące doktrynę nazywane są [[topos]]ami{{odn|Bogdanowska|2008|s=35}}. Doktryna uznawana jest za prawdziwą, gdy toposy są prawdopodobne. Pierwsze przesłanki są prawdopodobne, gdy opierają się na opinii wspólnej wszystkim ludziom, opinii podzielanej przez większość lub na autorytecie. Szczególną odmianą argumentowania z autorytetu jest rozumowanie z [[Hipoteza|hipotezy]]{{odn|Ross|2005|s=33}}.
=== System dialektyczny ===
| |||