Teston: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
zbędne powtórzenie, lit.
Linia 4:
'''Teston''', „główka” (od. [[język włoski|wł.]] ''testa – głowa'') – wartościowa [[srebro|srebrna]] [[moneta]] popularna w Europie pod koniec [[XV wiek|XV]] i w [[XVI wiek|XVI w.]]
 
Postępujący w XV w. rozwój handlu przy jednoczesnym spadku siły nabywczej srebra w stosunku do poprzedniego okresu, wywoływał niedogodności płatnicze utudniająceutrudniające obrót. [[Grosz]] („gruby”), a także[[denar]], były już monetą drobną. Przyczyniły się do tego również działania emitentów poszukujących ciągle dodatkowych zysków w manipulacjach stopami, prowadzącymi do obniżenia wagi monet. Złote monety [[dukat]]owe, ze względu na wysoką wartość, nadawały się głównie do handlu międzynarodowego. Rozwiązania problemów poszukiwano wprowadzając nowe monety srebrne o wadze kilkarotnie większej od wagi grosza.
 
== Włochy ==
Linia 15:
 
== Francja ==
We [[Francja|Francji]] testony wprowadził w [[1513]] r. [[Ludwik XII]], który zapoznał się z nimi podczas [[wojny włoskie|wojny we Włoszech]]. Wybijał ich 25,5 z [[marka (masa)|z marki paryskiej]] czystego srebra (w praktyce o próbie <math>\tfrac{22,5}{24}</math>), czyli moneta miała wagę 9,6 g i zawierała 9 g czystego srebra. Wartość testona Ludwik ustalił na pół [[liwr]]a, czyli 10 [[Sol (waluta)|soli]]. Tym samym na sol wypadało 0,9 g czystego srebra, a na [[denar]]a 0,075 g, co było kolejną dewaluajcjądewaluacją tych [[jednostka obrachunkowa|jednostek obrachunkowych]]. Dalsza dewaluacja drobnych monet, zwłaszcza denara, którego liwr liczył 240, czyli teston 220, ciągnęła za sobą dewaluację jednostek obrachunkowych (liwr, sol, denar), a tym samym podnosiła się nominalna wartość testona. Pod koniec panowania [[Franciszek I Walezjusz|Franciszka I]] ([[1515]]–[[1547]]) teston był wart już 11 soli, a za [[Karol IX Walezjusz|Karola IX]] ([[1560]]–[[1574]]) 12,5 sola. [[Henryk III Walezy|Henryk III]] zrezygnował z testona, wprowadzając w [[1575]] r., zgodnie z tendencją, grubsze monety srebrne, pod nazwą [[frank francuski|franka]], porządkując jednocześnie trochę nieczytelny system monetarny, odbiegający realnymi wartościami monet od jednostek obrachunkowych, czyniąc nowego franka równowartością liwra.
 
== Inne państwa ==