Mińsk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Jakas1 (dyskusja | edycje)
WP:NPW
Linia 109:
 
=== W składzie Białoruskiej SRR ===
W lipcu 1920 miasto zdobyli bolszewicy podczas [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]], jednakże po zwycięskiej dla strony polskiej [[Bitwa nad Niemnem|bitwie niemeńskiej]], 12 października 1920 14. Dywizja Piechoty Wielkopolskiej ponownie wkroczyła do Mińska<ref>Lech Wyszczelski „Wojna o polskie Kresy, str. 381, podaje datę 15 X godz. 13:30</ref>, ale zaledwie na kilka dni. 13 października Piłsudski kategorycznie zabronił zajmowania tego miasta, a 15 października o 18:00 gen. Skierski nakazał opuszczenie miasta, co zresztą Tuchaczewski chciał wyegzekwować siłą. Ku wielkiej rozpaczy Polaków – mińszczan, naNa mocy [[Traktat ryski (1921)|traktatu ryskiego]] Mińsk ostatecznie został włączony do [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]] (od 1922 [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]). W latach trzydziestych (podczas [[Wielki terror (ZSRR)|„wielkiego terroru”]]) i po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] ośrodek terroru [[NKWD]] – kilkadziesiąt tysięcy osób ludobójczo rozstrzelano i pochowano m.in. w [[Kuropaty|Kuropatach]], w tym duży odsetek mińskich Polaków.
[[Plik:Katyn.png|mały]]
Przed zajęciem Mińska przez Niemców [[NKWD]] w czerwcu 1941 wymordowała część polskich więźniów osadzonych w Więzieniu Centralnym i tzw. Amerykance, a pozostałych [[Droga śmierci Mińsk-Czerwień|wysłano w kierunku Czerwienia]]<ref>„Przedmiotowe śledztwo swym zakresem przedmiotowym obejmuje mordy dokonane przez funkcjonariuszy NKWD na ludności polskiej w okresie 17 września 1939r do końca czerwca 1941r (tj. ewakuacji więzienia w Mińsku), nie tylko w samych więzieniach w Mińsku, ale i na trasie ewakuacji z Mińska do miejscowości [[Czerwień (Białoruś)|Ihumeń]] (tzw. „Marsz Śmierci”). W oparciu o zgromadzony materiał dowodowy ustalono, że w Mińsku były dwa więzienia prowadzone przez NKWD: 1./ więzienie Centralne, które mieściło się w dawnym zamku Sapiehów, 2./ tzw. „Okrąglak” lub „Amerykanka”. Więzienia te były we wrześniu 1939r przepełnione- znajdowało się w nich 2 razy więcej więźniów niż było miejsc w celach. Likwidacja obu więzień rozpoczęła się w nocy z 22/23 czerwca 1941 r. Nieustalona do chwili obecnej liczba więźniów została zamordowana przez NKWD na terenie więzień, część więźniów została wywieziona transportem kolejowym, zaś pozostałych więźniów podzielono na grupy i wyprowadzono z mińskich więzień, gnając ich w kierunku miejscowości [[Czerwień (Białoruś)|Ihumeń (Czerwień)]]. Grupy były prowadzone w pewnych odległościach. Marsz ten trwał kilka dni. W czasie tego marszu NKWD mordowało więźniów, a ciała były pozostawiane przy drodze. Z wyprowadzonych z Mińska więźniów w ilości około kilku tysięcy do Czerwienia dotarła zaledwie grupa około 2 tys. więźniów. W Czerwieniu funkcjonariusze NKWD na grupie ocalałych z „Marszu Śmierci” więźniów, zaczęli ponownie dokonywać zabójstw. Mord w Czerwieniu przeżyło zaledwie kilkadziesiąt osób, a to dzięki temu, że enkawudziści uciekli przed niemieckim bombardowaniem. Obecnie trwają dalsze czynności mające na celu ustalenie liczby osób pomordowanych i ich tożsamości. Czynności, są także prowadzone w zakresie ustalenia obecnie żyjących pokrzywdzonych lub osób dla nich najbliższych celem zabezpieczenie materiału dowodowego. Nadto, są na bieżąco przesłuchani ustaleni pokrzywdzeni i prowadzona jest analiza materiałów archiwalnych. Celem tego śledztwa, jest także ustalenie sprawców ww. czynów oraz osób wydających, w tym zakresie rozkazy”. Wykaz śledztw prowadzonych przez OKBZPNP w Warszawie dostępny 8.09.2008.</ref>. Od lipca 1941 r. do lipca 1944 r. Mińsk był okupowany przez Niemców, którzy [[Getto w Mińsku na Białorusi|wymordowali miejscowych Żydów]]. Tutaj działał i zginął w wyniku zamachu [[gauleiter]] Okręgu Generalnego Białoruś [[Wilhelm Kube]], jego następcą został [[Curt von Gottberg]]. Obszar IV [[Wachlarz (organizacja zbrojna)|Wachlarza Armii Krajowej]] obejmował Mińsk, w tutejszym więzieniu przebywali aresztowani żołnierze Wachlarza. 3 lipca 1944 Armia Czerwona odbiła miasto z rąk niemieckich.