Królestwo Anglii Wschodniej: Różnice pomiędzy wersjami

'''Królestwo Anglii Wschodniej''' (także '''Królestwo Wschodnich Anglów''', [[język angielski|ang.]] ''Kingdom of East Anglia'', ''Kingdom of the East Angles''; [[język staroangielski|st. ang.]] ''Ēast Engla rīce'') – założone około roku 520 przez przybyłych z Szlezwiku [[Anglowie|Anglów]], było jednym z królestw [[Heptarchia anglosaska|heptarchii anglosaskiej]]. Przez krótki czas po zwycięstwie nad [[Nortumbria|Nortumbrią]] około roku 616 było najpotężniejszym z królestw anglosaskich. Nie trwało to jednak długo, bowiem w przeciągu kolejnych czterdziestu zostało podporządkowane [[Mercja]]nom. W 870 roku podbite przez [[Duńczycy|Duńczyków]], którzy osiedlili się tam na stałe dziewięć lat później. W 917 roku przekazane [[Edward Starszy|Edwardowi Starszemu]] i inkorporowane do [[Królestwo Anglii|królestwa Anglii]]. Termin "„[[Anglia Wschodnia (kraina)|Anglia Wschodnia]]"” (ang. ''East Anglia'') przetrwał w postaci nazwy geograficznej<ref>[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/nuts_nomenclature/introduction Hierarchiczna lista nomenklatury jednostek terytorialnych i regionów statystycznych Europy, (6 marca 2010)]</ref>.

Rædwald był jednym z siedmiu królów, których [[Beda Wielebny]] opisuje jako posiadających "imperium"„imperium” nad królestwami południowymi; funkcja ta nazwana jest w [[Kronika anglosaska|kronice anglosaskiej]] terminem ''[[Bretwald]]''. Rædwald był także władcą pochowanym w bogatym grobie w [[Sutton Hoo]].

Rædwald, przychylny "podchodom"„podchodom” chrześcijańskim misjonarzy przyjął chrzest, jednak nie wyrzekł się starych bogów. Beda wypominał mu, iż obok chrześcijańskiego ołtarza postawił drugi, poświęcony bogom germańskim. To [[Synkretyzm|synkretyczne]] podejście zostało wyeliminowane po śmierci Rædwalda poprzez dokładniejszą konwersję jego następcy, [[Eorpwald z Anglii Wschodniej|Eorpwalda]]. Nowa religia stała w sprzeczności z podstawowymi zwyczajami wschodnioangielskiego społeczeństwa i po śmierci Eorpwalda, zabitego przez poganina [[Ricberht z Anglii Wschodniej|Ricberhta]], starzy bogowie wrócili na krótko do łask. Trzy lata później chrześcijaństwo zespoliło się na stałe z tronem Anglów poprzez dojście do władzy brata zamordowanego króla, [[Święty Sigeberht|Sigeberhta]]. Sigeberht abdykował na rzecz trzeciego z braci, [[Ecgric z Anglii Wschodniej|Ecgrika]], chcąc zostać mnichem i móc nadzorować powstawanie biskupstwa w [[Dunwich (Wielka Brytania)|Dunwich]], w dzisiejszym hrabstwie [[Suffolk]]. Nowe biskupstwo zostało podzielone na dwie części – kolejnym stało się [[North Elmham]] w [[Norfolk (Anglia)|Norfolku]], co odzwierciedlało podział królestwa Anglów na północny i południowy lud ([[język staroangielski|st. ang.]] ''north folc'', ''suth folc'').

Niepodległość Anglii Wschodniej została przywrócona poprzez rebelię [[Ethelstan z Anglii Wschodniej|Ethelstana]] z 825 roku, po przegranej Mercji jaką zgotował jej [[Egbert (król Anglii)|Egbert z WessexWesseksu]] w [[Bitwa pod Ellandun|bitwie pod Ellandun]]. Próba odzyskania władzy nad wyzwolonym królestwem przez [[Beornwulf z Mercji|Beornwulfa z Mercji]] skończyła się klęską i śmiercią pretendenta. Taki sam los przypadł w udziale [[Ludeca z Mercji|Ludece]] w 827 roku. Ethelstan zaakceptował Egberta jako suzerena, jednak w przeciwieństwie do innych południowo-wschodnich królestw włączonych do Mercji w [[VIII wiek]]u, a później [[Wessex|Wesseksu]], Anglia Wschodnia zachowała niepodległość, będąc jedynym angielskim państwem na terenie podzielonym pomiędzy Wessex, Mercję i Nortumbrię.

W roku 865 Anglia Wschodnia została najechana przez [[Wielka Armia Wikingów|Wielką Armię]] Duńczyków, która zagrabiła wszystkie konie ruszając na Nortumbrię<ref>{{cytuj książkę |url=http://www.northvegr.org/histories%20and%20chronicles/the%20anglo-saxon%20chronicle/002_03.html|nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł =Kronika anglosaska|tom=2|część=3 | wydawca = | miejsce = | rok = | strony = | isbn = |język=en}}</ref>. Najeźdźcy powrócili pięć lat później, pokonując i zabijając króla [[Edmund Męczennik|Edmunda]], który niebawem został uznany ze męczennika i kanonizowany. Mając cały kraj pod kontrolą Duńczycy sadzali na tron kolejnych marionetkowych władców, a sami angażowali się w walkę z Mercją i Wesseksem<ref name=asc2;4>{{cytuj książkę |url=http://www.northvegr.org/histories%20and%20chronicles/the%20anglo-saxon%20chronicle/002_04.html|nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł =Kronika anglosaska|tom=2|część=4 | wydawca = | miejsce = | rok = | strony = | isbn = |język=en}}</ref>. W 871 roku do Brytanii przypłynęła kolejna fala Duńczyków, jednakże zajęci intensywnym osadnictwem w Mercji i Nortumbrii nie mieli dostatecznych sił, aby sprostać potężnemu [[Alfred Wielki|Alfredowi Wielkiemu]] i w 878 zostali pokonani. Zaledwie rok później powrócili pod wodzą króla [[Guthrum Stary|Guthruma]], który przejął osobistą władzę nad Anglią Wschodnią i rozdzielił kraj pomiędzy pobratymców<ref name=asc2;4/>.

We wczesnym [[X wiek]]u duńscy królowie znaleźli się pod presją władanego przez [[Edward Starszy|Edwarda Starszego]] królestwa Wessex. W 902 roku, kuzyn Edwarda [[Ethelwold z WessexWesseksu|Ethelwold]] został wygnany za nieskuteczną próbę przewrotu pałacowego i po krótkim pobycie w Nortumbrii trafił do Esseksu. Uznany za króla wszystkich Duńczyków w Anglii w 903 roku wraz z królem Anglii Wschodniej [[Eohric z Anglii Wschodniej|Eohrikiem]] rozpoczął wojnę przeciw Edwardowi. Przedsięwzięcie skończyło się całkowitą klęską – zarówno Ethelwold jak i Eohric zostali zabici w bitwie na [[The Fens|Mokradłach]] (''the Fens'')<ref>{{cytuj książkę |url=http://www.northvegr.org/histories%20and%20chronicles/the%20anglo-saxon%20chronicle/002_06.html|nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł =Kronika anglosaska|tom=2|część=6 | wydawca = | miejsce = | rok = | strony = | isbn = |język=en}}</ref>.