Yamato (1940): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Superpancernik
Linia 222:
„Yamato” wraz ze swoim okrętem siostrzanym zyskał trwałe miejsce w historii oraz w swoistym micie, jako największy i najpotężniejszy [[okręt liniowy]] wszech czasów<ref name=Sandler>Stanley Sandler: ''Battleships. An Illustrated History of Their Impact'', s. 122-123.</ref>. Nie był on jednak realizacją żadnej manii gigantyzmu, lecz raczej rezultatem poglądu, że Japonia nigdy nie będzie w stanie dorównać Stanom Zjednoczonym w liczbie wybudowanych pancerników. Może zamiast tego zbudować pojedyncze jednostki, które będą większe i silniejsze od okrętów amerykańskich, a więc będą w stanie pokonać je w bezpośrednim starciu<ref name=Sandler />. Japonia starała się wykorzystać do maksimum przewagę, jaką daje wielkość okrętu, zdając sobie sprawę z istotnego ograniczenia amerykańskiego w postaci niemożności przepływania wielkich okrętów przez [[Kanał Panamski]]. Jak zakładano w Japonii, Ameryka będzie budowała w pierwszej kolejności jednostki zdolne do tranzytu tym szlakiem komunikacyjnym, a więc relatywnie niewielkie, największe zaś okręty – tym samym zdolne do stawienia czoła największym pancernikom japońskim – będą budowane w dalszej kolejności<ref name=Sandler />.
[[Plik:YAMATO Moder.JPG|300px|thumb|Model „Yamato” w skali 1:10 w [[Muzeum Yamato]] w Kure]]
Wiele czynników składa się na symboliczne znaczenie tego okrętu. Już sama nazwa jednostki – Yamato – jest najstarszą japońską poetycką nazwą terytorium, na którym posiano pierwsze ziarno państwa, a później stała się nazwą prowincji na [[Półwysep Kii|Półwyspie Kii]] w południowo-zachodniej części Honsiu ze stolicą w [[Nara (miasto w Japonii)|Nara]]<ref name=Skulski1>Janusz Skulski: ''The Battleship Yamato'', s. 7-8.</ref>. Nazwa ta ma też związki z terminem [[Yamato-damashii]] – określającym japońskiego ducha, odróżniającym kulturę japońską od kultury [[Chiny|Chin]]. Ta mistyczna i potężna w wymiarze symbolicznym nazwa została nadana najpotężniejszemu okrętowi w dziejach<ref name=Skulski1 />. Przez całą drugą wojnę światową „Yamato” był nie tylko najnowocześniejszym pancernikiem japońskim, lecz także symbolem i dumą marynarki imperiumcesarstwa<ref name=Skulski1 />. Zbudowany do przeciwstawienia się pancernikom amerykańskim, zdolny do zniszczenia ich w bitwie – nigdy w rzeczywistości nie walczył z nimi i zginął zatopiony przez samoloty z lotniskowców. Jego zatonięcie w kwietniu 1945 roku stało się symbolem upadku Imperium, a w wymiarze światowym – końca ery pływających twierdz<ref name=Skulski1 />.
 
„Yamato” pod niemal każdym względem przewyższał wszystkich swoich rywali, zarówno współczesnych mu, jak i dawniejszych. Dysponował przewagą wyporności, kalibru dział, kształtu i konstrukcji kadłuba, pancerza, techniki artyleryjskiej i [[Optyka|optyki]]<ref name=Skulski1 />. Stanowił niezwykłe osiągnięcie japońskiej [[Inżynieria|inżynierii]] i [[Architektura okrętowa|architektury okrętowej]]. Ze współczesnych im okrętów jedynie amerykańskie pancerniki typu ''[[Pancerniki typu Iowa|Iowa]]'' przewyższały je pod względem nowoczesności [[radar]]owego [[Układ kontroli ognia|systemu kontroli ognia]] i [[Amunicja|amunicji]], prędkości oraz ograniczania rozmiarów uszkodzeń bojowych<ref>Jay Amundson: ''The Battleship Era 1860 to 1992'', s. 15.</ref><ref group=uwaga>Znakomity wpływ na lepszą jakość amerykańskich systemów kontroli i ograniczania uszkodzeń okrętów, miały prace i doświadczenia prowadzone przez [[Hyman Rickover|Hymana Rickovera]] na okrętach uszkodzonych [[Atak na Pearl Harbor|w ataku na]] [[Joint Base Pearl Harbor-Hickam|Pearl Harbor]]. Dzięki pracom kierowanej przez Rickovera sekcji, odkryto m.in. że wpływ podwodnych eksplozji na systemy elektryczne jednostek jest dalece poważniejszy niż do tej pory sądzono. Doprowadziło to do opracowania technologii lepszego zabezpieczania okrętów przed uszkodzeniami oraz minimalizacji uszkodzeń już wywołanych.</ref>. Konstrukcja „Yamato” zapewniała mu bardzo wysoki stopień przeżywalności. Jak bowiem dowiodło zatopienie obu okrętów typu ''Yamato,'' ich zniszczenie wymagało wielu godzin ataków setek samolotów<ref>Jay Amundson: ''The Battleship Era 1860 to 1992'', s. 57.</ref>. Okręt ten wraz z siostrzanymi jednostkami „Musashi” oraz „Shinano”, uważany był za broń strategiczną marynarki wojennej ImperiumCesarstwa Japońskiego; ich projekty i konstrukcja były ściśle tajne i chronione przed rozpoznaniem. Niestety, tuż przed [[Kapitulacja Japonii|kapitulacją Japonii]], kiedy wszystkie 3 okręty spoczywały już na dnie oceanu, wydano rozkaz całkowitego zniszczenia ich dokumentacji – wszystkich rysunków, a nawet zdjęć jednostek typu ''Yamato'' – które znajdowały się w Archiwum Japońskiej Marynarki Wojennej<ref name=Skulski1 />. Zadanie to wykonywały japońskie [[służby specjalne]], toteż przez wiele lat po wojnie dostępne były jedynie zdjęcia wykonane przez lotnictwo US Navy podczas ataków<ref name=Skulski1 />. Pierwsze zdjęcie okrętu, przedstawiające widok od strony burty, odkryto przypadkowo nie wcześniej niż w 1948 roku. Ostatnie znalezione zdjęcie opublikowano w 1981 roku<ref name=Skulski1 />. W zakresie technicznym zachowało się jedynie kilka fragmentów dokumentacji<ref name=Skulski1 />.
 
1 sierpnia 1985 roku ekspedycja japońska – za pomocą wypożyczonej od [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] małej łodzi podwodnej „[[Research Submersible 2]]” – odnalazła pozostałości okrętu i rozpoczęła jego badania, odtwarzając m.in. ostatnie chwile okrętu. Ogromne eksplozje rozdarły kadłub jednostki, posyłając jej części na dno. Stan struktury okrętu uniemożliwia jego dalsze badania, zaś rząd Japonii postanowił zachować w spokoju grób 2498 poległych członków jego załogi<ref name=Skulski1 />.