Zbigniew Cynkutis: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Krulcia (dyskusja | edycje)
→‎Kariera teatralna: dodanie treści
WP:SK+ToS+mSK+mSI+Bn, typo, kolejność sekcji
Linia 10:
|zawód = aktor, reżyser, dyrektor teatru, pedagog
|współmałżonek =
|lata aktywności = 1958-19861958–1986
|zespół artystyczny =
|nagrody =
Linia 19:
}}
'''Zbigniew Cynkutis''' (ur. [[18 sierpnia]] [[1938]] w [[Suwałki|Suwałkach]], zm. [[9 stycznia]] [[1987]] w [[Sobótka (powiat wrocławski)|Sobótce]]) – polski reżyser i aktor teatralny.
[[Plik:Grób Zbigniewa Cynkutisa.jpg|mały|320x320px|Grób Zbigniewa Cynkutisa na [[Cmentarz Grabiszyński|Cmentarzu Grabiszyńskim]] we [[Wrocław|Wrocławiu]]iu (pole 16, grób 490, rząd 9)]]
 
== Życiorys ==
Absolwent Wydziału Aktorskiego [[Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi|PWSTiF w Łodzi]] (1960, dyplom 1962). W trakcie studiów wystąpił w filmach, m.in. zagrał Zawadę w ''Zamachu'' w reżyserii [[Jerzy Passendorfer|Jerzego Passendorfera]], 1958, rola ta przysporzyła mu popularności<ref>Cynkutis Zbigniew: ''Aktor. Animator twórczych procesów'', wybór i opracowanie tekstów Jolanta Cynkutis, ilustracje Zbigniew Cynkutis, Bill Ireland, redakcja Izabela Skórzyńska, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, Łódź 2012, s. 29.</ref>, debiutował także w tym czasie na deskach teatru w roli Ignacego Nieśmiałowskiego w ''Klubie kawalerów'' [[Michał Bałucki|Michała Bałuckiego]] w reżyserii Adama Danielewicza w Teatrze Powszechnym w Łodzi w 1960 roku.
 
21 czerwca 1960 roku ożenił się z Marią, a 19 stycznia 1963 roku urodziła im się córka Magdalena Maria.
 
W 1975 ukończył studia na Wydziale Reżyserii PWSFTviT w Łodzi - Studium Zaoczne. Bliski współpracownik [[Jerzy Grotowski|Jerzego Grotowskiego]] w [[Teatr Laboratorium|Teatrze Laboratorium]] we [[Wrocław]]iu. W 1984 roku nie podpisał aktu samorozwiązania Teatru Laboratorium. Objął kierownictwo [[Drugie Studio Wrocławskie|Drugiego Studia Wrocławskiego]], działającego od 1 stycznia 1985 w pomieszczeniach Teatru Laboratorium<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Encyklopedia. Grotowski |data = |opublikowany = grotowski.net |url = http://www.grotowski.net/encyklopedia/cynkutis-zbigniew}}</ref>.
 
Zginął w wypadku samochodowym w drodze do Sobótki na II Forum Wrocławskiej Kultury.
 
== Kariera teatralna ==
Zaraz po skończeniu studiów otrzymał angaż w Teatrze Ziemi Opolskiej (13 czerwca 1960), pracował tam przez jeden sezon 1960/1961. Już 22 kwietnia 1961 roku podpisał z [[Jerzy Grotowski|Jerzym Grotowskim]] umowę o przejściu do [[Teatr 13 Rzędów w Opolu|Teatru 13 Rzędów]], a 1 maja został oficjalnie zatrudniony w teatrze. Pierwszą rolą był Guślarz w ''Dziadach'' według [[Adam Mickiewicz|Mickiewicza]]. W październiku 1961 roku wziął udział w realizacji faktomontażu ''Pamiętnik śląski'' jako [[Arka Bożek]]. Następnie został obsadzony w roli księcia Myszkina w ''[[Idiota (powieść)|Idiocie]]'' [[Fiodor Dostojewski|Fiodora Dostojewskiego]], w adaptacji [[Waldemar Krygier|Waldemara Krygiera]]. W lutym 1962 roku zagrał tytułową rolę w premierowym przedstawieniu ''Kordiana'' [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]], w tym samym roku wystąpił w I wersji [[Akropolis (spektakl Teatru Laboratorium)|Akropolis]] [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]]. W listopadzie i grudniu 1962 roku zespół rozpoczął prace nad przedstawieniem ''Tragiczne dzieje doktora Fausta''<ref>{{Cytuj |tytuł = Tragiczne dzieje doktora Fausta |data dostępu = 2019-09-06 |opublikowany = grotowski.net |url = http://www.grotowski.net/encyklopedia/tragiczne-dzieje-doktora-fausta |język = pl}}</ref> na motywach sztuki [[Christopher Marlowe|Christophera Marlowe'aMarlowe’a]], Cynkutis zagrał tytułowego Fausta. Grotowski wraz z Cynkutisem tworząc postać Fausta po raz pierwszy podjął próbę zbliżenia się do aktu całkowitego. Próba ta była jeszcze nieudana, jednakże i tak wykonanie Cynkutisa oceniano bardzo wysoko.
 
Rok 1964 był przełomowy w życiu zawodowym Cynkutisa, 1 września opuścił Opole i otrzymał angaż na dwa sezony w Teatrze Powszechnym w Łodzi. Wpływ na tę decyzję miały sytuacja rodzinna i wyczerpanie dotychczasową dynamiczną pracą w Teatrze Laboratorium<ref>Zob. Grotowski Jerzy: ''Listy do Zbigniewa Cynkutisa,'' „Notatnik Teatralny” 2000 nr 20/21 s. 156-166156–166 (6 listów z roku 1964 i 1966; podała do druku Malina Cynkutis; opracowanie Zbigniew Jędrychowski).</ref>. W Łodzi na początku zaangażował się w otwarcie wystawy obrazów Bogusława Balickiego, [[Jerzy Derkowski|Jerzego Derkowskiego]], Tomasza Jaśkiewicza, Jerzego Kudukisa, Henryka Strumiłło i Andrzeja Szonerta (luty 1964) w Galerii 20 przy ul. Piotrkowskiej<ref>''Aktor. Animator twórczych procesów'', wybór i opracowanie tekstów Jolanta Cynkutis, ilustracje Zbigniew Cynkutis, Bill Ireland, redakcja Izabela Skórzyńska, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, Łódź 2012, s. 39.</ref>.
 
== Filmografia ==
* [[1958 w filmie|1958]]: [[Zamach (film 1959)|Zamach]] Zbyszek "Zawada"„Zawada”
* [[1960 w filmie|1960]]: [[Zezowate szczęście]] oficer, którego Piszczyk pyta się o drogę do Zegrza
* [[1965 w filmie|1965]]: [[Podziemny front]] Antek Balcer (odc. 1 i 2)
 
== Spektakle<ref>Zbigniew Cynkutis, [http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/18939,karierateatr.html#start Kariera teatralna]; Cynkutis Zbigniew: ''Droga'', [w:] tegoż: ''Aktor. Animator twórczych procesów'', wybór i opracowanie tekstów Jolanta Cynkutis, ilustracje Zbigniew Cynkutis, Bill Ireland, redakcja Izabela Skórzyńska, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, Łódź 2012, s. 24–96.</ref> ==
Linia 56:
* ''Nasze miasto'' (8 stycznia 1966, Teatr Powszechny, Łódź)
* ''Dozorca'' (28 kwietnia 1966, Teatr Powszechny, Łódź)
* ''Akropolis'' (V wariant) (17 maja 1967, Instytut Badań Metody Aktorskiej −Teatr–Teatr Laboratorium, Wrocław)
* ''[[Książę Niezłomny (spektakl Teatru Laboratorium)|Książę Niezłomny]]'' (19 marca 1968, Instytut Badań Metody Aktorskiej Teatr Laboratorium, Wrocław)
* ''[[Apocalypsis cum figuris]]'' (19 lipca 1968, Instytut Badań Metody Aktorskiej Teatr Laboratorium, Wrocław)
 
== Reżyseria ==
 
* ''Jałowa. Zdarzenie teatralne'' (13 lutego 1973, [[Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie|Teatr im. Juliusza Osterwy]], [[Lublin]])
* ''Anna Livia'' (17 czerwca 1976, współpraca reżyserska, reż. [[Kazimierz Braun (reżyser)|Kazimierz Braun]], [[Wrocławski Teatr Współczesny|Teatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego]], Wrocław)
Linia 71 ⟶ 70:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* ''Aktor. Animator twórczych procesów'', wybór i opracowanie tekstów Jolanta Cynkutis, ilustracje Zbigniew Cynkutis, Bill Ireland, redakcja Izabela Skórzyńska, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, Łódź 2012.
* Jarosław Cymerman: [http://www.grotowski.net/performer/performer-11-12/z-mekki-do-medyny-rena-mirecka-i-zbigniew-cynkutis ''Z Mekki do Medyny. Rena Mirecka i Zbigniew Cynkutis w Teatrze im. Juliusza Osterwy'', „Performer” 2016 nr 11–12].
* Zbigniew Osiński: ''O Zbyszku Cynkutisie. Wprowadzenie do jego listów'', „Notatnik Teatralny” 2000 nr 20–21, s. 219–222.
{{Kontrola autorytatywna}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 78 ⟶ 83:
* {{e-teatr|18939|Zbigniew Cynkutis}}
* {{Fototeka|osoba zdjęcia|Cynkutis+Zbigniew|Zbigniew Cynkutis}}
 
== Bibliografia ==
 
* ''Aktor. Animator twórczych procesów'', wybór i opracowanie tekstów Jolanta Cynkutis, ilustracje Zbigniew Cynkutis, Bill Ireland, redakcja Izabela Skórzyńska, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, Łódź 2012.
* Jarosław Cymerman: [http://www.grotowski.net/performer/performer-11-12/z-mekki-do-medyny-rena-mirecka-i-zbigniew-cynkutis ''Z Mekki do Medyny. Rena Mirecka i Zbigniew Cynkutis w Teatrze im. Juliusza Osterwy'', „Performer” 2016 nr 11–12].
* Zbigniew Osiński: ''O Zbyszku Cynkutisie. Wprowadzenie do jego listów'', „Notatnik Teatralny” 2000 nr 20–21, s. 219–222.
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Cynkutis, Zbigniew}}