Języki zachodniosłowiańskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
info |
||
Linia 1:
{{Rodzina językowa infobox
|nazwa = Języki zachodniosłowiańskie
Linia 32 ⟶ 31:
'''Języki zachodniosłowiańskie''' – jeden z trzech zespołów [[Języki słowiańskie|języków słowiańskich]] (obok [[języki wschodniosłowiańskie|języków wschodnio-]] i [[języki południowosłowiańskie|południowosłowiańskich]]), którymi posługuje się około 56 mln mówiących w [[Europa Środkowa|Europie Środkowej]].
Języki zachodniosłowiańskie odróżniają się od wschodnio- i południowosłowiańskich przede wszystkim na podstawie różnic fonetycznych, np. w grupie zachodniej zachowały się zbitki /tl/ i /dl/ (ze względu na wczesną utratę tendencji do zgłosek otwartych<ref>{{Cytuj |s=37 | autor = Jerzy Nalepa |tytuł = Slowianszczyzna pólnocno-zachodnia |data = 1967 |wydawca = Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Historii i Nauk Społecznych |url = https://books.google.com/books?id=mDgTAQAAIAAJ}}</ref>), które w pozostałych zespołach słowiańszczyzny przyjęły uproszczoną postać /l/<ref name=:0>{{Cytuj |autor = Philipp Strazny |tytuł = Encyclopedia of Linguistics |data = 2013-02-01 |data dostępu = 2019-09-07 |isbn = 9781135455224 |wydawca = Routledge |url = https://books.google.com/books?id=27JOMobauYAC | s=83 |język = en}}</ref>. Ponadto języki zachodnosłowiańskie wyróżnia stały [[akcent wyrazowy]], natomiast większość innych przedstawicieli słowiańszczyzny charakteryzuje się akcentem ruchomym<ref name=:0/>.
Według najczęstszej koncepcji klasyfikacyjnej języki zachodniosłowiańskie dzielą się na trzy grupy: [[języki lechickie|lechicką]], łużycką i czesko-słowacką<ref name=:0/>. Podgrupę czesko-słowacką kontynuują języki [[język czeski|czeski]] i [[język słowacki|słowacki]], łużycką – dwa [[języki łużyckie]], a lechicką – [[język polski|polski]] i [[język kaszubski|kaszubski]]. Z tej ostatniej podgrupy wymarły w [[XVIII wiek]]u [[Grupa pomorska języków lechickich|języki pomorskie]] (z wyjątkiem kaszubskiego i [[Etnolekt słowiński|słowińskiego]], który zaniknął w [[XX wiek]]u). W przeszłości pojawiały się próby bliższego łączenia języków łużyckich z lechickimi lub czesko-słowackimi, ale propozycje te mają mniejszą akceptację<ref name=:0/>.
Języki zachodniosłowiańskie cechują się wysokim stopniem fleksyjności: ich morfemy gramatyczne mają charakter wielofunkcyjny i tworzą całość z cząstkami leksykalnymi<ref name=:2>{{Cytuj |tytuł = Slavia Occidentalis |data = 2001 |wydawca = Sprzedaż: Czytelnik |url = https://books.google.com/books?id=r9BmAAAAMAAJ | s=43 | tom=58}}</ref>. Zjawisko fleksji zdecydowanie przeważa nad aglutynacją oraz izolacją, które znajdują zastosowanie tylko w kilku ograniczonych funkcjach (do tworzenia trybu przypuszczającego oraz form czasu przeszłego i przyszłego)<ref name=:2 />. Języki zachodniosłowiańskie są zachowawcze pod względem fonetycznym, bardziej konserwatywne od południowych i wschodnich<ref>{{Cytuj |autor = Leszek Bednarczuk |tytuł = Związki i paralele fonetyczne języków słowiańskich |data = 2007 |isbn = 9788389191625 |wydawca = Slawisticzny Ośrodek Wydawniczy |url = https://books.google.com/books?id=KwgLAQAAMAAJ |s=129}}</ref>.
== Klasyfikacja języków zachodniosłowiańskich ==
Linia 40 ⟶ 43:
:::: [[języki lechickie|lechickie]] (ok. 46 mln)
::::: [[język polski|polski]] (ok. 46 mln)
:::::: [[etnolekt śląski|śląski]] (ok. 509 tys) – uznawany za [[język polski|dialekt języka polskiego]] lub za
::::: [[język kaszubski|kaszubski]] (ok. 50 tys) – uznawany za
:::::: [[etnolekt słowiński|słowiński]] – †
::::: [[język połabski|połabski]] †
Linia 212 ⟶ 215:
* '''śląski:'''
*: Wszyjske ludźe rodzům śe swobodne a růwne we swojim werće a prawach. Sům uůne uobdarzůne filipym a sůmńyńym a majům powinność wzglyndym inkszych jak brat s bratym postympować.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
| |||