Uszatka błotna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek., WP:SK, drobne redakcyjne, naprawiony numer IUCN i link zew., kat.
Linia 11:
|gromada = [[ptaki]]
|podgromada = [[Neornithes]]
|nadrząd = [[Ptaki neognatyczne|neognatyczne]]
|rząd = [[sowy]]
|rodzina = [[puszczykowate]]
|rodzaj = ''[[Asio]]''
|gatunek = '''uszatka błotna'''
|synonimy = ''Strix flammea'' <small>Pontoppidan, 1763</small>{{r|itis}}
|status IUCN = LC
|IUCN id = 143319/022689531
|mapa występowania = Sumpfohreule-Asio flammeus-World.png
|opis mapy występowania =
Linia 25:
|wikisłownik = sowa uszatka
}}
'''Uszatka błotna'''<ref>{{cytuj stronę|autor=Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko|url= http://wwwlistaptakow.eko.uj.edu.pl/listaptakow/Strigiformesnonpasserines3.html#StrigidaeStriginae |tytuł= StrigidaePodrodzina: STRIGINAE Leach, 1820 - puszczykowatePUSZCZYKI - Owls|opublikowany=Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca=Kompletna lista ptaków świata. Wersja: 2019-07-29|data dostępu=10 maja 20102019-09-08}}</ref>, '''sowa błotna''', '''błotnica''' (''Asio flammeus'') – gatunek średniej wielkości [[ptaki|ptaka]] z rodziny [[puszczykowate|puszczykowatych]] (Strigidae).
 
== Występowanie ==
Zamieszkuje północną [[Europa|Europę]] (lęgowiska), [[Azja|Azję]], [[Ameryka Północna|Amerykę Północną]] i [[Ameryka Południowa|Południową]], [[Karaiby]], [[Hawaje (archipelag)|Hawaje]] (gdzie jest jedyną sową) i wyspy [[Galapagos]]. Najwięcej europejskich populacji zasiedla Rosję, Skandynawię i Wielką Brytanię. Zimowiska tej wędrownej sowy znajdują się od północnych rejonów Europy Środkowej aż po Morze Śródziemne, czyli na bardziej południowych stanowiskach o łagodniejszym klimacie. Wyróżnia się 9 podgatunków.
: W Polsce skrajnie niezbyt liczny ptak lęgowy (najrzadsza sowa lęgowa), częściowo wędrowny (przeloty ma marca do maja oraz od sierpnia do października). Liczba par każdego roku się znacznie zmienia, tak więc szacuje się ich liczbę na ok. 20-10020–100. Pojawia się nierównomiernie i sporadycznie, najczęściej na północnym wschodzie - w zabagnionych dolinach, takich jak nad Biebrzą, zanotowano pojedyncze stanowiska na Pomorzu i Lubelszczyźnie. Tylko wyjątkowo można spotkać zimujące osobniki. W Europie Środkowej jej liczbę określa się na 180-620180–620 par lęgowych.
 
== Charakterystyka ==
=== Wygląd zewnętrzny ===
Na głowie znajdują się "uszy"„uszy” utworzone z piór tuż nad brwiami, lecz o wiele krótsze niż u [[Uszatka zwyczajna|sowy uszatej]], a widoczne tylko wtedy, gdy ptak jest zdenerwowany. Tęczówki cytrynowożółte<ref name = sowa>Fundacja wspierania inicjatyw ekologicznych, [http://sowy.eco.pl/www/opis_gat.php?gatunki_id=8|Sowy Polski]</ref>, a wokół oczu widać czarne obrzeżenie. Sylwetka smukła, bardziej pochylona niż u innych sów<ref name = sowa/>, o jasnym upierzeniu i brunatnym kreskowaniu dobrze maskującym na ziemi. Spód płowy na którym widać drobne kreski. Mała, okrągła głowa, podłużne kreski na piersiach. W przeciwieństwie do sowy uszatej unika siadania nawet na niższych krzewach, ma jaśniejsze upierzenie, bladą, biało-beżową, szlarę wokół oczu. Ma długie, spiczaste i smukłe skrzydła, gdzie na wierzchu znajdują się w części dłoniowej rudawe plamy. Nieznaczny [[dymorfizm płciowy]] w upierzeniu: u samców spód skrzydeł jaśniejszy<ref name = sowa/>. Jest trochę mniejsza od puszczyka.
[[Plik:Asio-flammeus-001.jpg|thumb|right|Uszatka błotna w Kanadzie]]
 
=== Zachowanie ===
Aktywna również za dnia. Często można ją zobaczyć siedzącą na ziemi lub niskim krzewie, w odróżnieniu od sowy uszatej. Czasem zbiera się na noclegowiskach w grupy liczące nawet 200 osobników.
=== Wymiary średnie ===
; dł. ciała : ok. 35 cm<br />
Linia 42 ⟶ 43:
; waga : ok. 350 g
== Biotop ==
Unika lasów oraz gór i zgodnie z nazwą gatunkową spotkać ją można na bagnach, torfowiskach niskich, mokradłach, podmokłych dolinach i łąkach z pojedynczymi krzakami, wrzosowiskach z niewielkimi wzniesieniami i porośniętych wysoką trawą, wydmach, [[Tundra|tundrze]], ale również na terenach gospodarczych w szczególności na pastwiskach i innych terenach otwartych.
 
== Okres lęgowy ==
=== Toki ===
W okresie lęgowym odbywają się loty godowe, kiedy szybko uderzają skrzydłami, co słychać jak "klaskanie"„klaskanie”. Samiec decyduje o wyborze terytorium i jego obronie.
[[Plik:Sowa uszata d.jpg|thumb|Porównanie sowy uszatej (od góry) i uszatki błotnej (na dole)]]
=== Gniazdo ===
Lęgnie się na ziemi w pozbawionym wilgoci stanowisku, wśród suchych traw lub wrzosów i inne niskiej roślinności. W pobliżu jest zwykle wzniesienie z którego samiec patroluje okolicę. Gniazdo stanowi zagłębienie w gruncie wyścielone materiałem roślinnym. Jedyna z sów, która wyścieła swoje gniazdo źdźbłami trawy i trzciny z najbliższego otoczenia gniazda. Gniazda mogą być ulokowane pojedynczo lub zgrupowane w niewielkiej ilości niedaleko siebie.
=== Jaja ===
Równobiegunowe, prawie kuliste, o białej, grubej skorupce i średnich wymiarach 40x32 mm, składanych w ilości 4-74–7 (czasem nawet 10) pod koniec maja lub na początku czerwca, wysiadywane od złożenia pierwszego<ref name = sowa/>. Wyprowadza jeden lęg w ciągu roku.
=== Wysiadywanie i dorastanie ===
Od złożenia ostatniego jaja trwa ok. 24-2824–28 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po około dwóch tygodniach, ale nadal pozostają w pobliżu i pozostają pod opieką rodziców. Pełną zdolność do lotu uzyskują po 35-4035–40 dniach od wylęgnięcia się. Dojrzałość płciową uszatka ta osiąga w pierwszym roku życia.
 
== Pożywienie ==
[[Plik:Short eared Owl mobbs Rough legged Hawk.png|thumb|Sowa błotna przepędzająca myszołowa włochatego]]
W Polsce prawie wyłącznie norniki[[nornik]]i<ref>{{Cytuj|autor=Szymański P., Malecha A.W. i Tobółka M.|tytuł=Skład pokarmu uszatki błotnej Asio flammeus zimującej na Pomorzu Zachodnim|data=January 2010|url=https://www.researchgate.net/publication/274383350}}</ref>, natomiast daleko na północy głównie [[lemingi]]. Może też łowić małe ptaki.
 
Poluje z niskiego loty patrolowego na terenach otwartych, najczęściej rano i wieczorem. Liczebność populacji zależy znacznie od ilości gryzoni, którymi się żywi. Dlatego w Polsce w latach, gdy ich brakuje, krajowa populacja może spaść do kilkunastu par, które nie wydadzą lęgu.
Linia 63 ⟶ 65:
Objęta ścisłą ochroną gatunkową z uwagi na rzadkie występowanie i niszczenie wielkiej ilości gryzoni. Szkodzi jej osuszanie terenu i zagospodarowanie obszarów podmokłych. Niezbędna jest też ochrona siedlisk i terenów lęgowych<ref>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt ({{Dziennik Ustaw|2011|237|1419}})</ref>.
 
=== Zobacz też ===
* [[faunaptaki Polski]],
* [[ptaki Polski]].
 
== Przypisy ==
Linia 76 ⟶ 77:
[[Kategoria:Puszczykowate]]
[[Kategoria:Ptaki Europy]]
[[Kategoria:Ptaki Afryki]]
[[Kategoria:Ptaki Ameryki Południowej]]
[[Kategoria:Ptaki Ameryki Północnej]]