Kasztanowiec pospolity: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Linia 64:
: Kwiaty są grzbieciste z wyjątkiem szczytowego w kwiatostanie<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Podbielkowski |imię=Zbigniew |tytuł= Słownik roślin użytkowych |rok=1989 |wydawca= PWRiL |strony=149 |miejsce=Warszawa |isbn= 83-09-00256-4}}</ref>. [[Kielich (botanika)|Kielich]] dzwonkowaty, z 5 dużymi ząbkami<ref name=zarzycki/>, jasnozielonymi<ref name="marilena">{{Cytuj książkę | autor = Marilena Idžojtić | tytuł = Dendrology: Cones, Flowers, Fruits and Seeds | wydawca = Academic Press | data = 2018 | strony = 58 | isbn = 9780444641755}}</ref>, o wysokości 5–6&nbsp;mm, od spodu owłosiony<ref name=china/><ref name="marilena"/>. Poszczególne kwiaty mają do 2&nbsp;cm średnicy, przy czym często mniej ze względu na zawijanie się brzegów płatków. Płatki [[Korona kwiatu|korony]] występują w liczbie 4 lub 5, są białe i wolne. U nasady dwóch górnych płatków występują początkowo żółte plamki<ref name="seneta_1991"/><ref name="illinois"/>, które po zapyleniu ciemnieją – stają się czerwone<ref name=lipinski/>. Płatki są omszone i orzęsione wzdłuż brzegów<ref name="illinois"/>. [[Pręcik (botanika)|Pręcików]] jest 5–8 (najczęściej 7<ref name="marilena"/>). Ich pomarańczowe [[pylnik]]i o długości do 1,3&nbsp;mm wystają poza koronę na długich, wygiętych ku dołowi<ref name=zarzycki/> i podnoszących się na końcach nitkach<ref name="marilena"/>. Nitki te są białe, o nierównej długości (od 1 do 2 cm) i owłosione w dolnej części<ref name="marilena"/>. [[Zalążnia]] górna, trójkomorowa<ref name=lipinski/><ref name="marilena"/>, jajowata i omszona. Zawiera po dwa [[zalążek|zalążki]] w każdej z komór. Szyjka [[słupek|słupka]] biała, cienka, wygięta ku górze i zakończona na szczycie drobnym, punktowym [[znamię (botanika)|znamieniem]]<ref name="marilena"/>. U nasady pręcików znajduje są jednostronnie wykształcony, czterołatkowy [[miodnik|dysk miodnikowy]]<ref name="marilena"/>. W różnych kwiatach występuje redukcja męskich lub żeńskich organów i w efekcie u kasztanowca pospolitego występuje tzw. trimonoecja – na jednej roślinie mogą występować kwiaty obupłciowe, męskie i żeńskie. Kwiaty obupłciowe dla uniknięcia [[Samopylność|samozapylenia]] są [[Przedsłupność|przedsłupne]]<ref name="szafer_26">{{Cytuj książkę | autor = Władysław Szafer, Halina Wojtusiakowa | tytuł = Kwiaty i zwierzęta. Zarys ekologii kwiatów | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1969 | strony = 26, 53, 54}}</ref>. W górnej części kwiatostanu występują z reguły tylko kwiaty męskie<ref name="illinois"/><ref name="marilena"/>, w dolnej – żeńskie, a w środkowej – obupłciowe<ref name="marilena"/>.
 
; [[Owoc]]e: Rozwijają się tylko z 2–5, rzadko do 8 kwiatów w dolnej części kwiatostanów<ref name="Ravazzi"/>. Są to kolczaste (kolce do 1&nbsp;cm długości<ref name=china/>), zielone [[Torebka (botanika)|torebki]] o średnicy do 6&nbsp;cm<ref name="seneta_1991"/><ref name="bugala_1991"/>. Dojrzewając, brązowieją<ref name="marilena"/> i otwierająceotwierają się trzema klapami<ref name=zarzycki/>. Zawierają najczęściej jedno, rzadziej dwa–trzy nasiona, zwane kasztanami<ref name=zarzycki/><ref name=baobab/>. Mają one kształt kulisty lub są bocznie spłaszczone, jeśli w owocu jest ich więcej niż jedno<ref name=baobab/>. Osiągają ok. 4&nbsp;cm średnicy<ref name=zarzycki/>. [[Łupina nasienna]] jest ciemnobrązowa z wyraźnie jaśniejszą, białawą<ref name="Ravazzi"/> i matową<ref name=zarzycki/> plamą stanowiącą tzw. znaczek (''hilum'') tj. pozostałość po mocowaniu sznureczka [[Zalążek|zalążka]]<ref name="Ravazzi"/>. Masa tysiąca nasion wynosi od 9 do ponad 15&nbsp;kg<ref name=kew/>.
<gallery mode="packed">
Plik:Aesculus hippocastanum 003.JPG|Dojrzewające owoce