Banknoty Banku Polskiego (1919–1936): Różnice pomiędzy wersjami

Dnia 29 stycznia 1919 r. utworzono Urząd Skarbu Narodowego, a 5 lutego 1919 r. wydano [[dekret]], podpisany przez ministra skarbu [[Józef Englich|Józefa Englicha]], zapowiadający wprowadzenie ''[[Lech (waluta)|lecha]]'' jako jednostki walutowej [[II Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej Polskiej]]. Zgodnie z postulatami dyrektora [[Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa|Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej]] Stanisława Karpińskiego oraz artykułami prasowymi Mariana Gumowskiego już trzy tygodnie później nazwę rodzimej waluty zmieniono na ''[[złoty]]''<ref>{{Cytuj |autor = Adam Dylewski |tytuł = Historia pieniądza na ziemiach polskich |data = 2011 |isbn = 978-83-7705-068-2 |wydanie = pierwsze |miejsce = Warszawa |wydawca = Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN |s = 268}}</ref>. Przygotowania do wprowadzenia złotego rozpoczęto już w 1919 r. zamawiając w prywatnych wytwórniach mosiężne krążki do bicia monet<ref>{{Cytuj |autor = Adam Dylewski |tytuł = Historia pieniądza na ziemiach polskich |data = 2011 |isbn = 978-83-7705-068-2 |wydanie = pierwsze |miejsce = Warszawa |wydawca = Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN |s = 270}}</ref> oraz drukując wyłącznie zagranicą [[Banknot|banknoty]] z umieszczoną datą emisji 28 lutego 1919 r. o nominałach od 1 złotego do 5000 złotych. Niższe nominału (do 50 złotych włącznie) były drukowane w drukarni Banku Francuskiego w Paryżu, a wyższe – w Waterlow & Sons w Londynie<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Adam Dylewski |tytuł = Historia pieniądza na ziemiach polskich |data = 2011 |isbn = 978-83-7705-068-2 |wydanie = pierwsze |miejsce = Warszawa |wydawca = Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN |s = 276}}</ref>.

 

 

W związku z utrzymywaniem w obiegu [[Marka polska|marki polskiej]] wydrukowana seria banknotów złotowych trafiła do skarbca bankowego, a latach 1919–1923 drukowano i wpuszczano w obieg banknoty systemu markowego<ref name=":0" />. Wydrukowane banknoty złotowe wykorzystane zostały dopiero w dniu wprowadzenia [[Reforma walutowa Władysława Grabskiego|reformy walutowej Władysława Grabskiego]], tj. 28 kwietnia 1924 r., choć nie wszystkie jako banknoty weszły w tym dniu do obiegu. Dwa najniższe nominały, tj. jedno- i dwuzłotówka pojawiły się w kasach w funkcji [[Bilet zdawkowy|biletów zdawkowych]], mimo, że ich szata graficzna, napisy oraz informacja o emitencie nie pasowały do tej roli<ref>{{Cytuj |autor = Adam Dylewski |tytuł = Historia pieniądza na ziemiach polskich |data = 2011 |isbn = 978-83-7705-068-2 |wydanie = pierwsze |miejsce = Warszawa |wydawca = Carta Blanca Sp. z o.o. Grupa Wydawnicza PWN |s = 269}}</ref>. Dwa najwyższe nominały, tj. londyńskie 1000 i 5000 złotych nie zostały wpuszczone do obiegu. Jednym z głównych powodów była zbyt wysoka wartość nominalnych tych banknotów<ref name=":4">{{Cytuj |autor = |tytuł = https://www.nbp.pl/publikacje/bankoteka/bankoteka-18.pdf |data = }}</ref>. Częściowo utracono banknoty o nominale 1000 zł (4000 szt.) przy załadunku na statek w 1920 roku w Londynie, gdyż dokerzy angielscy, ulegając propagandzie bolszewickiej, wyrzucili część skrzyń z banknotami do morza myśląc, że znajduje się w nich broń i amunicja do walki przeciw Rosji Sowieckiej<ref>{{Cytuj |autor = Wiktor Porembski |tytuł = POLSKIE BANKNOTY |data = 2015-04-23 |data dostępu = 2019-04-03 |opublikowany = pomorska.pl |url = https://pomorska.pl/polskie-banknoty/ar/6477934 |język = pl-PL}}</ref><ref name=":4" />. Pozostała część nigdy do wybuchu [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] nie zostały wprowadzone do obrotu, ponieważ posiadały zbyt wysoką wartość nominalną dla potrzeb rynku pieniężnego, zalegając w skarbcu [[Bank Polski Spółka Akcyjna|Banku Polskiego]]. Banknoty te w czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej 1939]] zostały wywiezione do zamku w [[Dubno (miasto)|Dubnie]] na [[Wołyń|Wołyniu]]. Wszelki słuch po nich zaginął po wkroczeniu na te tereny [[17 września 1939 roku|Armii Czerwonej po 17 września 1939 r]]<ref name=":0" />.

* „SPECIMEN NO VALUE”.

 

 

Jeszcze w 1924 r. obok banknotów emisji 1919 r. w obiegu pojawiły się wybrane nominały II emisji (1924) w praktycznie niezmienionej formie graficznej<ref name=":0" />.

'''Wycofany z obiegu:''' 30 września 1925<br />

'''Ostatecznie wycofany:''' 31 marca 1926<br />

'''Podpisy:'''

 

'''Wycofany z obiegu:''' 29 lutego 1928<br />

'''Ostatecznie wycofany:''' 31 grudnia 1929<br />

'''Podpisy:'''

 

'''Wycofany z obiegu:''' 29 lutego 1928<br />

'''Ostatecznie wycofany:''' 31 grudnia 1929<br />

'''Podpisy:'''