Kościół San Marcuola: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
drobne merytoryczne, drobne techniczne
Linia 76:
== Historia ==
=== Pierwotny kościół ===
Starożytne kroniki datują początki kościoła na połowę VI wieku, kiedy to mieszkańcy [[Akwileja|Akwilei]] schronili się na lagunie wyspy Luprio lub Orio, aby uniknąć najazdów [[Longobardowie|Longobardów]]{{r|SIUSA}}. Fakt ten upamiętnia tablica kommemoratywna, umieszczona 13 listopada 1779 roku na lewej ścianie kościoła, w pobliżu [[ambona (architektura)|ambony]]: „aedum saeculo VI vetuatissimi malorum condiderunt…”{{r|Carpanese}}. Pierwotnie była to drewniana kaplica, służąca za siedzibę różnych zgromadzeń zakonnych. Wraz ze wzrostem liczby ludności kaplicę przebudowano na kościół, który następnie, mniej więcej od połowy XI wieku, stał się siedzibą parafii; w tym właśnie czasie zostały ustalone administracyjne (kościelne i świeckie) struktury miasta – kościelne dotyczyły parafii, na czele których stał proboszcz lub lub kolegium kapłanów (kolegiata){{r|SIUSA}}. Pierwsza udokumentowana wzmianka o kościele pochodzi z 1069 roku. Kościół słynął z tego, że przechowywano w nim prawą rękę Jana Chrzciciela, tę, którą ochrzcił on Chrystusa{{r|Cotton}}. Kościół został całkowicie zniszczony przez pożar w 1117 roku, a następnie został odbudowany dzięki wsparciu wpływowych rodów Memmo i Lupanizza; został ponownie [[poświęcenie kościoła|konsekrowany]] w 1332 roku pod wezwaniem świętych z Akwilei, Hermagorasa i Fortunata oraz Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela{{r|SIUSA}}. Imiona dwóch pierwszych zostały w języku weneckim skrócone do San Marcuola. Mapa [[Jacopo de' Barbari|Jacopa de' Barbari]] z 1500 roku ukazuje kościół usytuowany prostopadle do [[Canal Grande]], z [[apsyda (architektura)|apsydą]] skierowaną na północ{{r|Cotton}}. W 1581 roku po raz pierwszy zaczęto mówić o potrzebie remontu kościoła. Była to wówczas dość duża świątynia, podzielona [[kolumna (architektura)|kolumnami]] na trzy [[nawa|nawy]] i przekryta dwuspadowym dachem. W [[prezbiterium]] znajdowały się drewniane [[stalle]] i [[organy]], zamontowane wysoko na ścianie. [[Tabernakulum]] [[ołtarz]]a głównego było wykonane z kamienia, z [[marmur]]owymi kolumnami. Poza ołtarzem głównym, dedykowanym patronom kościoła, było w jego wnętrzu co najmniej 11 innych ołtarzy{{r|Carpanese}}.
 
=== Obecny kościół ===
[[Plik:Francesco Guardi - De brand in de wijk van San Marcuola.jpg|mały|240px|[[Francesco Guardi]], ''Pożar na San Marcuola 28 listopada 1789'', [[Rijksmuseum]]]]
Z czasem konstrukcja kościoła stała się niestabilna i musiał on być przebudowany. Prace budowlane rozpoczęły się w 1663 roku od [[prezbiterium]], a następnie objęły resztę kościoła, tym razem zorientowanego równolegle do [[Canal Grande]], z apsydą skierowaną na wschód. Projektantem był architekt [[Giorgio Gaspari]]{{r|Cotton}}. Pracę po nim przejął i ukończył w latach 1728–1736 [[Giorgio Massari]], zmieniając projekt swego poprzednika. Zastosował schemat świątyni jednonawowej z kaplicami bocznymi usytuowanymi w zaokrąglonych narożnikach. Z projektu fasady udało mu się jedynie zrealizować [[portal]] i cztery cokoły o strukturze podobnej do tych z kościoła [[Kościół Santa Maria della Visitazione w Wenecji|Santa Maria della Visitazione]]<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Zucchoni|imię= Guido|tytuł= Venezia: guida all'architettura |wydanie = |wydawca = Arsenale Editrice|miejsce = Lupatoto |rok=1993|strony =106|isbn = 978-88-7743-129-5|język = it}}</ref>. Nie bardzo wiadomo, jaki miał być jej ostateczny kształt. Według pewnego anonimowego projektu z XVIII wieku miała być ona utrzymana w typie [[Andrea Palladio|neopalladiańskim]] z centralną [[fasada|fasadą]] z czterema kolumnami, wspierającymi monumentalny [[tympanon]]. Według innego rysunku, autorstwa [[Antonio Visentini|Antonia Visentiniego]] z XVIII wieku fasada miała być bardzo podobna do tej z [[Kościół Santa Maria del Rosario w Wenecji|kościoła Jesuatów]], choć w prostszych formach. W 1733 roku kościół został konsekrowany i otwarty dla wiernych. Jego budowa i wyposażanie wnętrza były możliwe dzięki hojności rodu Memmo. W 1740 roku ofiarował on swojej parafii kolejną relikwię, „ciało św. Memmii Męczennicy” zabraną z jednego z rzymskich cmentarzy. Szczątki świętej umieszczono pod ołtarzem św. Piotra. W 1772 roku w kościele położono nową posadzkę z czarnego i białego marmuru.28 listopada 1789 roku kościołowi zagroziło niebezpieczeństwo – w znajdującym się w jego pobliżu składzie olejowym wybuchł gwałtowny pożar, który rozprzestrzenił się z niezwykłą szybkością na oba brzegi kanału Rio di San Marcuola. Trwał on trzy dni, jednak kościół wyszedł z pożaru bez szwanku{{r|Carpanese}}. W 1799 roku patriarcha [[Federico Maria Giovanelli]] ponownie konsekrował kościół{{r|SIUSA}}.
 
W kościele została ochrzczona [[Giustiniana Wynne]], urodzona w Wenecji córka angielskiego księcia i pisarza, znana ze swoich przyjaźni z [[Giacomo Casanova|Casanovą]] i z patrycjuszem [[Andrea Memmo|Andreą Memmo]]. Jej życie i romans z tym ostatnim jest przedmiotem książki [[Andrea di Robilant|Andrei di Robilant]] ''A Venetian Affair''. W kościele pochowany został niemiecki kompozytor [[Johann Adolph Hasse]], który ostatnie 10 lat życia spędził w Wenecji. Jego nagrobek ufundował F. S. Kandler{{r|Cotton}}. Nową świątynię konsekrował w 1799 roku patriarcha [[Federico Maria Giovanelli]]{{r|SIUSA}}.
 
Na mocy dekretu [[Napoleon Bonaparte|napoleońskiego]] [[Królestwo Włoch (1805–1815)|Królestwa Włoch]] z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii<ref>{{Cytuj stronę|url= http://ecf.unive.it/media/pdf/article/mdccc-1800/2013/2/art-10.14277-2280-8841-MDCCC-2-13-3.pdf|tytuł= Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche|autor= Emma Filipponi|opublikowany = virgo.unive.it |język= it|data dostępu=2019-09-13}}</ref>. Kościół San Marcuola ominęły jednak te zmiany, a jego parafia została powiększona poprzez włączenie do niej terenów zlikwidowanych parafii Santa Fosca i Santa Maria Maddalena (których kościoły zostały zdegradowane do rangi [[kościół filialny|filialnych]]) oraz części terenu należącego niegdyś do parafii. San Leonardo. Od 1807 roku kościołem zarządza proboszcz z nominacji patriarchy{{r|SIUSA}}.
 
== Architektura ==
Linia 105 ⟶ 106:
<ref name="SIUSA">{{Cytuj stronę|url= http://siusa.archivi.beniculturali.it/cgi-bin/pagina.pl?Chiave=55&RicProgetto=ev&TipoPag=prodente|tytuł= Parrocchia di Santi Ermagora e Fortunato, Venezia |autor= SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche |opublikowany = siusa.archivi.beniculturali.it |język= it|data dostępu=2019-09-13}}</ref>
<ref name=" Canal Grande di Venezia">{{cytuj stronę|url= http://www.canalgrandevenezia.it/index.php/palazzi-canal-grande/lato-destro/115-chiesa-di-san-marcuola|tytuł= Chiesa di San Marcuola|autor= Canal Grande di Venezia|opublikowany = www.canalgrandevenezia.it |język= it|data dostępu=2019-09-13}}</ref>
<ref name="Mancini">{{Cytuj stronę|url= https://www.museodelprado.es/aprende/enciclopedia/voz/lavatorio-el-tintoretto/6815b2a0-5e55-4aff-bca6-96e4ebe73d98|tytuł= Lavatorio, El [(Tintoretto])|autor= Matteo Mancini|opublikowany = www.museodelprado.es |język= es|data dostępu=2019-09-14}}</ref>
<ref name="Carpanese">{{Cytuj stronę|url= http://www.iuav.it/SISTEMA-DE/Laboratori2/cosa-offri/didattica/tesilaurea/Andrea-Carpanese.pdf |tytuł= Rilievi strumentali e modelli digitali per lo studio di facciate incompiute |autor= Andrea-Carpanese w: [[Università Iuav di Venezia]] |opublikowany = www.iuav.it |język= it |data dostępu=2019-09-14}}</ref>
}}