Marco Bellocchio: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne i wykonuje inne drobne zmiany.
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, drobne techniczne, wikizacja
Linia 21:
== Biografia i twórczość ==
=== Dzieciństwo i młodość ===
Marco Bellocchio wychowywał się w rodzinie mieszczańskiej; jego ojciec był adwokatem, a matka nauczycielką. Ukończył szkoły prowadzone przez instytucje religijne (gimnazjum [[Bracia szkolni|braci szkolnych]] i liceum [[barnabici|barnabitów]] w [[Lodi (Włochy)|Lodi]]). Zapisał się na Wydział Filozofii [[Katolicki Uniwersytet Najświętszego Serca w Mediolanie|Katolickiego Uniwersytetu Najświętszego Serca]] w [[Mediolan]]ie. W 1959 roku rozpoczął studia w szkole filmowej [[Centro Sperimentale di Cinematografia]] w [[Rzym]]ie<ref name="Cinematografo.it">{{cytuj stronę|url= http://www.cinematografo.it/cinedatabase/cast/marco-bellocchio/9210/|tytuł= Marco Bellocchio|autor= Cinematografo.it |opublikowany = cinematografo.it |język= it|data dostępu=2015-07-20}}</ref>.
 
=== Lata 60. ===
Na początku lat 60. nakręcił kilka filmów [[Film krótkometrażowy|krótkometrażowych]]: ''Abbasso lo zio'', ''La colpa e la pena'' (oba z 1961 roku) i ''Il Ginepro fatto uom''o (z 1962), noszących wyraźne wpływy [[Federico Fellini|Felliniego]] i [[Michelangelo Antonioni|Antonioniego]]. Później wyjechał do [[Londyn]]u, gdzie uczęszczał na kursy filmowe w [[Slade School of Fine Arts]], zakończone [[dysertacja|dysertacją]] na temat Antonioniego i [[Robert Bresson|Bressona]]<ref name="Biografieonline.it">{{cytuj stronę|url= http://biografieonline.it/biografia.htm?BioID=1211&biografia=Marco+Bellocchio |tytuł= Marco Bellocchio| autor= Biografieonline.it |opublikowany = biografieonline.it |język=it|data dostępu=2015-07-20}}</ref>.
 
W 1965 roku zadebiutował [[film fabularny|filmem fabularnym]] ''[[Pięści w kieszeni]]'', który wywołał powszechne zdumienie. Film zaskakiwał bardzo dobrym opanowaniem filmowego języka, ale jeszcze bardziej wstrząsającym obrazem ukazanej rzeczywistości, w której jeden z członków rodziny, chory na [[padaczka|epilepsję]] morduje matkę i upośledzonego umysłowo brata, a podekscytowany dobrze zapowiadającą się przyszłością doznaje ataku choroby i umiera. Obecna w pobliżu siostra nie udziela mu pomocy. Film cechuje nagromadzenie motywów patologicznych, mających sens symboliczny: zabicie matki oznacza wyzwolenie się z typowo włoskiego kultu Wielkiej Matki, a spalenie rodzinnych pamiątek – gest odrzucenia stereotypowych obrządków rodzinnych. Kontrowersyjny film nie został zakwalifikowany do programu festiwalu w Wenecji, ani do dystrybucji przez państwowe przedsiębiorstwo Italnoleggio Cinematografico. Jego wartości doceniono później, a reżyser zyskał miano przywódcy grupy kontestatorów{{odn|Książek-Konicka|1978|s=134}}. Film otrzymał nagrodę na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym]]MFF w [[Locarno]]{{odn|Pitera|1984|s=25}}. W 1967 roku Bellocchio zrealizował film ''[[Chiny są blisko]]'', będący kąśliwym obrazem życia politycznego na włoskiej prowincji{{odn|Książek-Konicka|1978|s=154–155}} (nagrodzony w tym samym roku na [[28. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji|Międzynarodowym28. Festiwalu Filmowym]]MFF w [[Wenecja|Wenecji]]{{odn|Pitera|1984|s=25}}.
 
=== Lata 70. ===
[[Plik:Marco Bellocchio 70.jpg|thumb|left|Marco Bellocchio (1970)]]
W kolejnym filmie, ''W imię ojca'' (1971) w szokujący sposób skompromitował model edukacji z czasów [[Pius XII|Piusa XII]], kiedy sam zdobywał wykształcenie{{odn|Książek-Konicka|1978|s=154–155}}. Filmy ''Pięści w kieszeni'', ''Chiny są blisko'' i ''W imię ojca'' tworzą swego rodzaju trylogię, zawierającą pewne wątki autobiograficzne{{odn|Pitera|1984|s=25}}. Po premierze tego ostatniego reżyser oświadczył, że kontestację zamierza odtąd uprawiać w sposób bardziej tradycyjny, a realizowane filmy kierować do szerszego grona publiczności. Nakręcony w 1972 rokuobraz ''[[Dajcie sensację na pierwszą stronę]]'' (do scenariusza Sergio Donatiego) demaskował mechanizmmechanizmy i metody walki politycznej prowadzonej za pomocą prasy. Dał poglądową lekcję jak perfidnym narzędziem manipulacji opinią publiczną może stać się gazeta ciesząca się opinią solidnej i niezależnej. Uosobieniem tych działań stał się odtwórca jednej z głównych ról, [[Gian Maria Volontè]]{{odn|Książek-Konicka|1978|s=154–155}}
 
W filmie ''Marsz triumfalny'' (1976) Bellocchio zaatakował rygory wojskowe, włączając się nim, podobnie jak poprzednim, w nurt włoskiego kina politycznego{{odn|Pitera|1984|s=25}}. W 1977 roku w karierze Bellocchia dokonał się nowy zwrot. Nakręcił on film ''[[Mewa (film)|Mewa]]'', będący adaptacją sztuki teatralnej [[Anton Czechow|Antona Czechowa]] pod tym samym [[Mewa (dramat)|tytułem]]. Film stanowi początek nowego etapu w dorobku filmowym reżysera. Chociaż z jednej strony istnieją u niego wątpliwości, pytania i zarzuty w odniesieniu do burżuazyjnego społeczeństwa, to z drugiej staje się bardziej widoczna krytyczna analiza odpowiedzi udzielanych przez lewicę<ref name="Biografieonline.it" />.
 
=== Lata 80. ===
W filmie ''[[Skok w pustkę]]'' (1980) powrócił do tematu wynaturzeń życia rodzinnego. Występujący w nim aktorzy [[Anouk Aimée]] i [[Michel Piccoli]] zostali nagrodzeni na [[33. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|33. MFF w Cannes]]{{odn|Pitera|1984|s=25}}, odpowiednio [[Nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą na Festiwalu Filmowym w Cannes|Złotą Palmąnagrodą dla najlepszej aktorki]] i [[Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes|aktora]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.imdb.com/event/ev0000147/1980| tytuł = Cannes Film Festival: Awards for 1980| autor = [[IMDb]]| opublikowany = imdb.com | język = en|data dostępu = 2015-07-20}}</ref>, natomiast Bellocchio zdobył nagrodę [[David di Donatello]] w kategorii: najlepszy reżyser<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.daviddidonatello.it/storia/cronologia.php| tytuł = CRONOLOGIA DEI PREMI DAVID DI DONATELLO: 1980| autor = ACCADEMIA DEL CINEMA ITALIANO – Premi David di Donatello| opublikowany = daviddidonatello.it | język = it|data dostępu = 2015-07-20}}</ref>. Temat wynaturzeń podjął raz jeszcze w filmie ''Oczy, usta'' z (1982 roku). Po nim nakręcił takie obrazy bedace adaptacjami literackimi: ''Henryk IV'' (1984), oparty na sztuce [[Luigi Pirandello|Luigiego Pirandella]] i ''Diabeł wcielony'' (1986), będący wolną interpretacją powieści [[Raymond Radiguet|Raymonda Radigueta]]<ref name="Cinematografo.it" />.
 
=== Lata 90. ===
Od początku lat 90. introspektywne dociekania, charakteryzujące w coraz większym stopniu filmy Bellocchia, ujawniły rosnące zainteresowanie ich twórcy światem [[psychiatria|psychiatrii]] i [[psychologia|psychologii]]. To film oparty na scenariuszu psychiatry Massimo Fagioli miał mu przynieść najbardziej prestiżową nagrodę w jego karierze<ref name="Biografieonline.it" />; za film ''[[Wyrok (film 1991)|Wyrok]]'' (1991) otrzymał nagrodę [[Srebrny Niedźwiedź – Nagroda Grand Prix Jury|Srebrnego Niedźwiedzia]] na [[41. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie|41. MFF w Berlinie]]. W 1999 zrealizował film ''Niańka'' (na podstawie powieści Pirandello), za który w 2000 roku dostał nagrodę filmową [[David di Donatello]] w kategorii: najlepsze kostiumy oraz cztery nagrody [[Ciak d’oro]] w kategoriach: najlepsza aktorka drugoplanowa, zdjęcia, scenografia i kostiumy<ref name="Cinematografo.it" />.
 
=== XXI wiek ===
Nowe tysiąclecie reżyser rozpoczął powrotem do filmów polemicznych. Kreowany przez [[Sergio Castellitto]] bohater nakręconego w 2002 roku ''[[Czas religii|Czasu religii]]'', malarz i [[ateizm|ateista]], żyjąc w konfrontacji z kościołem i religią staje w obliczu zaskakującej wiadomości o procesie [[beatyfikacja|beatyfikacyjnym]] jego matki i wobec dylematu, czy posyłać syna na lekcje religii<ref name="Biografieonline.it" />.
 
W 2003 roku Bellocchio zrealizował introspektywny film, ''Witaj, nocy'' rekonstruujący [[Porwanie Alda Moro|porwanie]] byłego premiera Włoch, [[Aldo Moro|Alda Moro]]. Akcja filmu, opartego na powieści [[Anna Laura Braghetti|Anny Laury Braghetti]] Il prigioniero, ukazuje związek między Moro, a jednym z jego porywaczy, młodą kobietą, ukazaną jako osoba o podwójnym życiu, bibliotekarka w dzień i terrorystka w nocy, odkrywająca w sobie ludzki związek z Moro, który doprowadził do jej kryzysu ideologicznego<ref name="Biografieonline.it" />.
 
W nakręconym w 2012 roku obrazie ''Śpiąca królewna'' reżyser raz jeszcze powrócił do swoich zasadniczych tematów: młodości, wolności, namiętności i manipulacji politycznej ciałem i świadomością biorąc na kanwę wzbudzający kontrowersje we Włoszech przypadek [[Eluana Englaro|Eluany Englaro]]. Film został zaprezentowany na Międzynarodowym[[69. Międzynarodowy FestiwaluFestiwal FilmowymFilmowy w Wenecji|69. MFF w Wenecji]], a Fabrizio Falco otrzymał nagrodę imieniaim. Marcello Mastroianniego dla najlepszego młodego aktora<ref name="Cinematografo.it" />.
 
W 2014 roku Bellocchio otrzymał Nagrodę Specjalną David di Donatello allaza całokształt carrieratwórczości<ref name="Cinematografo.it" />.
 
== Znaczenie ==
Linia 61:
|-
|rowspan="1"| 1965
| ''[[Pięści w kieszeni]]''
| ''I pugni in tasca''
|-
|rowspan="1"| 1967