Tadeusz Dołęga-Mostowicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
doprecyzowanie informacji o pochówku
m drobne redakcyjne
Linia 67:
Po wielkim sukcesie wydawniczym powieści, Dołęga-Mostowicz zajął się już tylko działalnością literacką. W latach 30. został autorem kilkunastu bardzo poczytnych książek oraz kilku zrealizowanych scenariuszy filmowych. W ciągu roku pisał średnio dwie nowe powieści (do końca życia napisał ich 16). Dzięki twórczości dorobił się znacznego majątku (ze sprzedaży praw autorskich miał dochody rzędu 15 tys. zł miesięcznie). Ok. 1935 zamieszkał w luksusowym apartamencie znajdującym się na pierwszym piętrze [[Pałac Rembielińskiego w Warszawie|pałacu Rembielińskiego]] przy ul. [[Ulica Piękna w Warszawie|Piusa XI 10]] (obecnie [[Aleje Ujazdowskie w Warszawie|Al. Ujazdowskie]] 6a)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Świerkocka | imię = Ida | tytuł = Śladami gwiazd II RP | wydawca = Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska | miejsce = Warszawa | data = 2017 | strony = 58, 60 | isbn = 978-83-63842-50-5}}</ref>.
 
W stopniu kaprala podchorążego rezerwy brał udział w [[kampania wrześniowa|wojnie obronnej Polski]] 1939<ref name="BKL1979">{{Cytuj pismo | tytuł = O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Dołęga-Mostowicz zabity przez sowieciarzy w Kutach | czasopismo = Biuletyn | wydawca = Koło Lwowian w Londynie | wolumin = Nr 36 | strony = 61f | data = Czerwiec 1979 | url = http://dlibra.kul.pl/publication/2123}}</ref>. Istnieje kilka wersji ostatnich chwil Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. O ile bezspornym jest, że poniósł śmierć w granicznym miasteczku [[Kuty (obwód iwanofrankiwski)|Kuty]], o tyle okoliczności tego wydarzenia nie są do końca jasne. Prawdopodobnie stało się to w czasie walki polskiego patrolu osłonowego, którym dowodził, z sowieckimi żołnierzami. W wersji Zygmunta Antoszewskiego pisarz miał zawrócić do Kut znad [[Granica polsko-rumuńska|granicy polsko-rumuńskiej]], by rozdać głodującym mieszkańcom chleb pozostawiony w budynku koszar. W tym czasie do miasta wkroczyły wojska radzieckie i trzy sowieckie czołgi ostrzelały samochód z niosącymi pomoc polskimi żołnierzami, którzy wycofali się w stronę mostu<ref name="BKL1979"/>. Według naocznego świadka Dołęga-Mostowicz miał zginąć w samochodzie w czasie ostrzału z karabinu maszynowego przez sowietów<ref name="BKL1979"/>. Wedle innej wersji pisarz zginął z rąk sowieckich żołnierzy, gdy zwlekał z poddaniem się i oddaniem broni. Istnieje również relacja mówiąca, że Dołęgę zabił sowiecki żołnierz zainteresowany jego butami<ref>za: ''Polskie piekiełko. Obrazy z życia elit emigracyjnych 1939–1945'' aut. S. Kopera </ref>. Również dokładna data jego śmierci pozostaje nierozstrzygnięta. Wśród historyków przeważa dzień 20 września (dokładniej godz. 11 tego dnia<ref name="BKL1979"/>), jednak reprezentowana jest także wersja, że Mostowicz zginął dwa dni wcześniej, tj. 18 września<ref>Tamże</ref>.
 
Pierwotnie został pochowany w Kutach 22 września 1939 przez miejscowych Polaków, którzy ufundowali pomnik nagrobny (zawierający inskrypcję z konieczności w języku ukraińskim) i przez lata opiekowali się nim<ref name="BKL1979"/>. Jego prochy sprowadzono do Warszawy 24 listopada 1978 i pochowano w katakumbach na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|cmentarzu Powązkowskim]] (filar 113-3).