Jan Kobuszewski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
drobne techniczne |
||
Linia 30:
[[Plik:Jan Kobuszewski, Hanna Zembrzuska-Kobuszewska.jpg|mały|Jan Kobuszewski z żoną [[Hanna Zembrzuska|Hanną Zembrzuską-Kobuszewską]] u Prezydenta RP [[Lech Kaczyński|Lecha Kaczyńskiego]] (2007)]]
Urodził się w [[Warszawa|Warszawie]]<ref name="interfilmes">{{cytuj stronę|url=http://www.interfilmes.com/person_1070550_Jan.Kobuszewski.html|tytuł=Personalidade: Jan Kobuszewski (Polônia)|opublikowany=InterFilmes.com|język=pt|data dostępu=2019-09-29}}</ref> w domu przy ul. Nadwiślańskiej 3 na warszawskim [[Nowe Bródno|Nowym Bródnie]] w rodzinie [[Kościół katolicki|katolickiej]] jako syn Aliny (z domu Kowalska) i Edwarda Kobuszewskich. Matkę,
Rodzina Kobuszewskich przeżyła okres [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Po powrocie do Warszawy, w 1945 zamieszkali na Saskiej Kępie, przy ulicy Królowej Aldony. Jesienią 1945 mały Janek oglądał spektakl ''[[Placówka (powieść)|Placówka]]'' wg [[Bolesław Prus|Prusa]] w teatrze Comoedia przy ulicy Szwedzkiej, a potem w Sali Wedla obejrzał ''[[Dwa teatry (dramat)|Dwa teatry]]'' [[Jerzy Szaniawski|Szaniawskiego]].
Początkowo chciał zostać księdzem<ref name="pch"/>, jednak po ukończeniu [[IV Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Warszawie|Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza]], w 1951 zdecydował zdawać egzaminy do warszawskiej [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|PWST]], ale nie przyjęto go<ref name="onet">{{Cytuj stronę |url =https://kultura.onet.pl/teatr/jan-kobuszewski-nie-zyje-kim-byl-wybitny-aktor-nazywany-krolem-polskiej-rozrywki/zqyg9b7|autor=Dawid Dudko (2019-09-28)|tytuł =Król rozrywki. Jan Kobuszewski nie żyje |opublikowany = [[Onet.pl]]|język=pl|data dostępu = 2019-09-29|archiwum=http://archive.is/gsQTs| zarchiwizowano =2019-09-29}}</ref>. Gdy rok później udało mu się zdać egzaminy, był już absolwentem Państwowej Szkoły Dramatycznej Teatru Lalek<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Kiwilszo| imię = Joanna| tytuł = Historia praskich rodów: Rodzina Kobuszewskich| url = http://www.ngp.westsidegroup.pl/str/tekst4564.html| czasopismo = Nowa Gazeta Praska| wolumin = |wydanie = 10 (547)| strony = |data = 2015-05-27|issn = 1234-6365}}</ref>. Jego studenckim debiutem była ''Panna Maliczewska'' wg [[Gabriela Zapolska|Gabrieli Zapolskiej]] w reżyserii [[Janina Romanówna|Janiny Romanównej]].▼
▲Początkowo chciał zostać księdzem<ref name="pch"/>, jednak po ukończeniu stołecznego [[IV Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Warszawie|Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza]], w 1951 zdecydował zdawać egzaminy do warszawskiej [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|PWST]], ale nie
== Kariera ==
W 1955 zadebiutował na ekranie niewielką rolą Francuza w dramacie wojennym ''[[Godziny nadziei]]'' [[Jan Rybkowski|Jana Rybkowskiego]]. Po ukończeniu studiów (1956)
Z powodzeniem grywał role dramatyczne w sztukach klasycznych takie jak Biondello w ''[[Poskromienie złośnicy|Poskromieniu złośnicy]]'' Szekspira (1957), Pietrowicz w ''Płaszczu'' [[Nikołaj Gogol|Gogola]] (1960), Papkin w ''[[Zemsta (komedia)|Zemście]]'' [[Aleksander Fredro|Fredry]] (1962), Oswald w ''[[Król Lear|Królu Learze]]'' Szekspira (1962), Lokaj - Jan Parblichenko w ''Kurce wodnej'' [[Stanisław Ignacy Witkiewicz|Witkacego]] (1964) i Doktor w ''[[Dziady (dramat)|Dziadach]]'' [[Adam Mickiewicz|Mickiewicza]] (1964).
W Teatrze Narodowym zagrał w spektaklach [[Kazimierz Dejmek|Kazimierza Dejmka]], ówczesnego dyrektora narodowej sceny, w tym Mefistofelesa w ''[[Kordian (dramat)|Kordianie]]'' [[Juliusz Słowacki|Słowackiego]] (1965) i Pelikana w ''[[Dziady (dramat)|Dziadach]]'' (1967) z [[Gustaw Holoubek|Gustawem Holoubkiem]] w roli Gustawa-Konrada. ▼
▲W Teatrze Narodowym zagrał w spektaklach [[Kazimierz Dejmek|Kazimierza Dejmka]], ówczesnego dyrektora narodowej sceny, w tym Mefistofelesa w ''[[Kordian (dramat)|Kordianie]]'' [[Juliusz Słowacki|Słowackiego]] (1965) i Pelikana w ''[[Dziady (dramat)|Dziadach]]'' (1967) z [[Gustaw Holoubek|Gustawem Holoubkiem]] w roli Gustawa-Konrada. O jego kreacji Oberona ze ''[[Sen nocy letniej|Snu nocy letniej]]'' Szekspira (1968) pisano, że Kobuszewski grał „z finezją i ironią”, o roli Diabła z ''Na szkle malowane'' [[Ernest Bryll|Brylla]] (1970), że „z rozmachem i fantazją”.
Po jego tytułowej roli w dramacie ''Jan Maciej Karol Wścieklica'' (1966) Witkacego w reżyserii [[Wanda Laskowska|Wandy Laskowskiej]] w Narodowym [[Roman Szydłowski]] na łamach „[[Trybuna Ludu|Trybuny Ludu]]” nr 81/1966 napisał: {{CytatD|''Bohaterem spektaklu jest Jan Kobuszewski, znakomity w typie, ruchu, słowie. Łączył bezbłędnie realizm z groteską, był prawie Witosem, wierzchosławickim chłopem, który zostaje prezydentem, ale jednocześnie był czymś więcej, zagrał całą problematykę filozoficzną 'Jana Macieja Karola Wścieklicy'.<ref name="kultura"/>''}}▼
▲Po jego tytułowej roli w dramacie ''Jan Maciej Karol Wścieklica'' (1966) Witkacego w reżyserii [[Wanda Laskowska|Wandy Laskowskiej]] w Narodowym [[Roman Szydłowski]] na łamach „[[Trybuna Ludu|Trybuny Ludu]]” nr 81/1966 napisał: {{CytatD|''Bohaterem spektaklu jest Jan Kobuszewski, znakomity w typie, ruchu, słowie. Łączył bezbłędnie realizm z groteską, był prawie Witosem, wierzchosławickim chłopem, który zostaje prezydentem, ale jednocześnie był czymś więcej, zagrał całą problematykę filozoficzną 'Jana Macieja Karola Wścieklicy'
Zagrał w przeszło 30 filmach i ponad 2000 razy wystąpił w telewizyjnych programach rozrywkowych, w tym w programach cyklicznych, jak ''Wielokropek'' (od 1963), w którym z [[Jan Kociniak|Janem Kociniakiem]] tworzył duet wg schematu „duży i chudy z małym i korpulentnym”, czy ''Muzyka lekka, łatwa i przyjemna''. W latach 70. XX w. był pamiętnym narratorem ''[[Bajka dla dorosłych|Bajek dla dorosłych]]''.▼
W 1976 aż do końca kariery scenicznej w 2013 związał się z [[Teatr Kwadrat|Teatrem Kwadrat w Warszawie]]. Do jego dokonań na tej scenie należą, m.in.: Rotmistrz w ''Damach i huzarach'' [[Aleksander Fredro|Fredry]] (1977), tytułowy ''Wstrętny egoista'' Francoise Dorin (1977) w jego reżyserii, Człowiek ze sztuki w ''Czy zna pan Mleczną Drogę'' Karla Wittlingera (1979) czy tytułowy ''Czarujący łajdak'' Pierre’a Chesnota (1985) we własnej reżyserii.
▲
W 1964 był odtwórcą roli tytułowej Jana Buszewskiego, reportera w redakcji „Echa”, w pierwszym polskim serialu telewizyjnym ''[[Barbara i Jan]]'' w reż. [[Hieronim Przybył|Hieronima Przybyła]] i [[Jerzy Ziarnik|Jerzego Ziarnika]]. Stał się znany z ról w popularnych serialach telewizyjnych [[Jerzy Gruza|Jerzego Gruzy]] – szefa hydraulików w ''[[Wojna domowa (serial telewizyjny)|Wojnie domowej]]'' (1966) czy jako Jasio, bufetowy w klubie sportowym, człowiek po przejściach - były lekkoatleta, który po latach sukcesów popadł w alkoholizm i zmarnował sobie karierę, w ''[[Czterdziestolatek|Czterdziestolatku]]'' (1974).
Linia 54 ⟶ 60:
Występował w kabarecie ''[[Kabaret Dudek|Dudek]]'', ''[[Kabaret Olgi Lipińskiej|Kabarecie Olgi Lipińskiej]]'', a także w ''[[Kabaret Starszych Panów|Kabarecie Starszych Panów]]''.
W Teatrze Kwadrat współpracował m.in. z [[Marcin Sławiński|Marcinem Sławińskim]], u którego zagrał Elwooda Dowda w przedstawieniu ''[[Harvey (sztuka)|Mój przyjaciel Harvey]]'' (1995, 2006) [[Mary Chase]] i Anioła Stróża w ''Przyjaznych duszach'' Pam Valentine (2008). W ''Złodzieju'' Erica Chappella w reż. [[Janusz Majewski (reżyser)|Janusza Majewskiego]] (2001) wcielił się w postać Spriggsa. W 2003 powrócił do repertuaru klasycznego i wystąpił w Kwadracie w roli Pantalona w ''Słudze dwóch panów'' [[Carlo Goldoni|Carla Goldoniego]] w inscenizacji [[Waldemar Matuszewski|Waldemara Matuszewskiego]].
== Życie prywatne ==
Linia 59 ⟶ 67:
W 1956 zawarł związek małżeński z [[Hanna Zembrzuska|Hanną Zembrzuską]], mieli jedną córkę Marynę<ref>Tygodnik „Rewia” nr 41, 12 października 2016, s. 44–45.</ref>.
Pod koniec 2017 trafił do szpitala, gdzie przeszedł serię badań. Ich wyniki były niepokojące: zdrowie było już zbyt słabe, by mógł powrócić na scenę. Zmarł 28 września 2019 w Warszawie w wieku 85 lat<ref>{{Cytuj stronę |url =https://radiogdansk.pl/wiadomosci/item/100087-zmarl-aktor-teatralny-i-filmowy-jan-kobuszewski-byl-najwiekszym-aktorem-komediowym-w-polsce/100087-zmarl-aktor-teatralny-i-filmowy-jan-kobuszewski-byl-najwiekszym-aktorem-komediowym-w-polsce|tytuł =Zmarł aktor teatralny i filmowy Jan Kobuszewski. „Był największym aktorem komediowym w Polsce”|opublikowany = [[Polskie Radio Gdańsk]]|język=pl|data dostępu = 2019-09-28|archiwum=http://archive.is/9zVxS| zarchiwizowano =2019-09-28}}</ref>.
== Publikacje ==
| |||