Chalin (województwo wielkopolskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy, drobne merytoryczne
Linia 12:
|sołectwo = Chalin
|wysokość =
|liczba ludności = 24<ref>{{cytuj stronę |url =http://www.sierakow.pl/cms_inc/cms_pobierz_dokument.php?id=739&dok_id=1641 |tytuł = Plan Odnowy Miejscowości Chorzępowo 2010–2018 |strony = 6 |język = pl |cytat = „Najliczniejszą pod tym względem wioską w gminie Sieraków jest [[Lutom (województwo wielkopolskie)|Lutom]] 525 osób, a najmniej mieszkańców ma Chalin 24 osoby.”}}</ref>
|liczba ludności = 24 <ref>{{cytuj stronę
| url =http://www.sierakow.pl/cms_inc/cms_pobierz_dokument.php?id=739&dok_id=1641
| tytuł = Plan Odnowy Miejscowości Chorzępowo 2010-2018;\
| strony = 6
| język = pl
| cytat = "Najliczniejszą pod tym względem wioską w gminie Sieraków jest [[Lutom (województwo wielkopolskie)|Lutom]] 525 osób a '''najmniej mieszkańców ma Chalin 24 osoby'''."
}}</ref>
|rok = 2007
|strefa numeracyjna = (+48) 61
|kod pocztowy = 64-410 <br />(''poczta'': [[Sieraków]])
|tablice rejestracyjne = PMI
|SIMC = 0594181
Linia 35 ⟶ 29:
Najmniejsze pod względem ludności sołectwo w gminie Sieraków. Siedziba Ośrodka Edukacji Przyrodniczej [[Sierakowski Park Krajobrazowy|Sierakowskiego Parku Krajobrazowego]].
 
== Nazwa ==
Wieś ma metrykę [[Średniowiecze|średniowieczną]] i w dokumentach wymieniana jest od XV wieku. W 1400 jako ''Thalino, Chalino, Chwalin'', 1581 ''Chalim''{{odn|Chmielewski|1982|s=177}}.
 
Linia 42 ⟶ 36:
W [[XVI wiek|XVI]] w. własność Tomasza Śremskiego, w [[XIX wiek|XIX]] w. – Kurnatowskich.
 
Wieś szlachecka Chalino położona była w [[1580]] roku w powiecie poznańskim [[województwo poznańskie (I Rzeczpospolita)|województwa poznańskiego]] w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|RzeczpospolitejRzeczypospolitej Obojga Narodów]] <ref>Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 34.</ref>.
 
W okresie [[Wielkie Księstwo Poznańskie|Wielkiego Księstwa Poznańskiego]] (1815-18481815–1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim [[Powiat MiędzyrzeczMeseritz|powiecie Międzyrzecz]] w [[Rejencja poznańska (1815–1920)|rejencji poznańskiej]]{{r|Plater}}. [[Folwark]] Chalin należał do okręgu kwileckiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Kurnatowski{{r|Plater}}. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 103 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 8 dymów (domostw)<ref name="Plater">{{Cytuj książkę | nazwisko = Leon Plater | tytuł = Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego |url = https://books.google.com/books/about/Opisanie_historyczno_statystyczne_Wielki.html?id=1r4aAAAAYAAJ|wydawca = Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) [[Jan Nepomucen Bobrowicz|Jana Nepomucena Bobrowica]] | miejsce = [[Lipsk]] | data = [[1846]] | strony = 255 | url = https://books.google.com/books/about/Opisanie_historyczno_statystyczne_Wielki.html?id=1r4aAAAAYAAJ}}</ref>.
 
W początkach [[XX wiek|XX]] w. do [[1939]] roku wieś należała do Antkowskich. W latach 30. XX w. majętność oddano w dzierżawę. W [[1939]] roku dzierżawcą był Zurcher. Od ok. [[1950]] roku własność [[Państwowe gospodarstwo rolne|PGR-ów]]. W latach 60. część budynków folwarcznych i mieszkalnych, po zdewastowaniu, została rozebrana.
 
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975−19981975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo poznańskie (1975–1998)|województwa poznańskiego]].
 
Od [[1992]] roku w zasobach [[Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa|AWRSP]], a w [[1993]] roku sprzedany.
Linia 56 ⟶ 50:
Właścicielem jest Zespół Parków Krajobrazowych województwa wielkopolskiego.
 
''' W skład wchodzą:'''
 
'''a.''' '''Dwór''' (o skromnych cechach klasycystycznych) zbudowany został ok. poł. XIX wieku dla ówczesnego właściciela wsi, jak również działacza niepodległościowego Apolinarego Kurnatowskiego. Rozbudowany został prawdopodobnie w początku XX wieku. Najnowsze badania potwierdzają, że dwór w swych zrębach sięga początków XVII, a może nawet XVI wieku.
* murowany w XVIII w.,
* przebudowany ok. poł. XIX,
* remontowany 1987 i 1996-19971996–1997,
 
'''b.''' park krajobrazowy, koniec XIX,
Linia 74 ⟶ 68:
 
== Turystyka ==
Ze względu na bardzo atrakcyjne położenie wsi na terenie [[Sierakowski Park Krajobrazowy|Sierakowskiego Parku Krajobrazowego]], przez miejscowość przebiega mnóstwo pieszych i rowerowych [[szlak turystyczny|szlaków turystycznych]]<ref name="Turystyczna mapa powiatu">{{cytuj stronę |url =http://www.powiat-miedzychodzki.pl/mapa |tytuł = Turystyczna mapa powiatu międzychodzkiego |język = |data dostępu =}}</ref>.
 
Ze względu na bardzo atrakcyjne położenie wsi na terenie [[Sierakowski Park Krajobrazowy|Sierakowskiego Parku Krajobrazowego]], przez miejscowość przebiega mnóstwo pieszych i rowerowych [[szlak turystyczny|szlaków turystycznych]]<ref name="Turystyczna mapa powiatu">{{cytuj stronę
| url =http://www.powiat-miedzychodzki.pl/mapa
| tytuł = Turystyczna mapa powiatu międzychodzkiego
| data dostępu =
| język =
| id =
| cytat =
}}</ref>.
 
=== Szlaki piesze ===
 
* {{szlak|czarny}} '''III czarny szlak pieszy PTTK''': [[Kwilcz]] → [[Rozbitek (województwo wielkopolskie)|Rozbitek]] → '''Chalin''' → [[Kłosowice (województwo wielkopolskie)|Kłosowice]] <small>(16&nbsp;km)</small>
* {{szlak|niebieski}} '''Szlak pieszy PTTK niebieski''': ''(...)'' →→ [[Międzychód]] → [[Bielsko (powiat międzychodzki)|Bielsko]] → [[Ławica (województwo wielkopolskie)|Ławica]] → '''Chalin'''- [[Góra (wieś w powiecie międzychodzkim)|Góra]] → [[Sieraków]] → przez [[Warta|Wartę]] → [[Bucharzewo]] →→ ''(...)''
* {{szlak|żółty}} '''Piesze szlaki "międzychodzkie"„międzychodzkie” - żółty''': [[Sowia Góra (powiat międzychodzki)|Sowia Góra]] → [[Międzychód]] → [[Zatom Stary]] → [[Ławica (województwo wielkopolskie)|Ławica]] → '''Chalin''' → [[Prusim (województwo wielkopolskie)|Prusim]] → [[Rezerwat przyrody Dolina Kamionki|"Dolina„Dolina Kamionki"Kamionki”]] → [[Łowyń]] → [[Wierzbno (województwo lubuskie)|Wierzbno]] <small>(68,6&nbsp;km)</small>
 
=== Szlaki rowerowe ===
* {{szlak rowerowy|czarny}} '''Szlak Stu Jezior: czarny (R-8)''': [[Międzychód]] → [[Bielsko (powiat międzychodzki)|Bielsko]] → [[Kolno (jezioro w powiecie międzychodzkim)|jez. Koleńskie]] → [[Kolno (powiat międzychodzki)|Kolno]] → [[Kamionna (województwo wielkopolskie)|Kamionna]] → [[Prusim (województwo wielkopolskie)|Prusim]] → '''Chalin''' → [[Jezioro Wielkie (gmina Sieraków)|jez. Wielkie]] → [[Sieraków]]- [[Kaczlin|Lesionki]]- [[Ryżyn]] → [[Chrzypsko Wielkie]] → [[Łężeczki]] → [[Białokosz]] → [[Gnuszyn]] → [[Szamotuły]] →→ ''(...)''
 
=== Ścieżki dydaktyczne ===
Z Chalina wychodzą '''3 [[Ścieżka dydaktyczna|ścieżki dydaktyczne]]'''<ref name="OEP w Chalinie">{{cytuj stronę |url = http://www.zielonalekcja.pl/index.php?mod=osrodek&id=5009 |tytuł = Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Chalinie |język = |data dostępu =2010-05-20}}</ref>:
* „Jary koło Chalina”,
| url = http://www.zielonalekcja.pl/index.php?mod=osrodek&id=5009
| tytuł = Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Chalinie
| data dostępu =2010-05-20
| język =
| id =
| cytat =
}}</ref>:
* "Jary koło Chalina",
* „Nad [[Jezioro Chalińskie Małe (gmina Sieraków)|Jeziorem Małym]] w Chalinie”,
* „Ścieżka dydaktyczna w parku dworskim w Chalinie i nad [[Jezioro Śremskie|Jeziorem Śremskim]]”.
Linia 109 ⟶ 87:
 
=== Ośrodek Edukacji Przyrodniczej ===
We wsi funkcjonuje Ośrodek Edukacji Przyrodniczej. W jego ramach w 2017 otwarto [[obserwatorium astronomiczne]] (w 2014 utworzono tu [[Park ciemnego nieba|Ostoję Ciemnego Nieba]]). Obserwatorium służyć ma [[edukacja|edukacji]] dzieci i młodzieży, otwartym imprezom [[astronomia|astronomicznym]] i badaniom naukowym. Zawiera zdalnie sterowany [[teleskop]] do [[astrofotografia|astrofotografii]], zestaw innych teleskopów i ręcznie sterowany [[teleskop Newtona]]<ref>ABO, ''Niebo nad Chalinem'', w: ''Monitor Wielkopolski'', nr 5(192)/2017, s. 6, ISSN 1642-0918.</ref>.
 
== Demografia ==
Według danych Urzędu Gminy w Sierakowie, na dzień 1 października 2010 r. Chalin zamieszkiwały 23 osoby<ref name="Soł.">{{cytuj stronę |url = http://www.sierakow.pl/content.php?mod=sub&cms_id=590&lang=pl&p=p1&s=s6 |tytuł = Sołectwo Chalin na stronie gminy Sieraków |autor = Urząd Gminy w Sierakowie |data = |rok = 2010 |język = pl |data dostępu = 2010-10-22}}</ref>. Powierzchnia wsi wynosi '''6,38&nbsp;km²'''<ref group="uwaga">Dane Urzędu Gminy w Sierakowie. Powierzchnia obejmuje wszystkie obręby wsi sołeckiej.</ref>, co daje średnią gęstość zaludnienia rzędu '''3,6 os. na km²''' w 2010 r. Chalin jest najmniejszą pod względem liczby mieszkańców wsią gminy.
 
Według danych Urzędu Gminy w Sierakowie, na dzień 1 października 2010 r. Chalin zamieszkiwały '''23 osoby'''<ref name="Soł.">{{cytuj stronę
| url = http://www.sierakow.pl/content.php?mod=sub&cms_id=590&lang=pl&p=p1&s=s6
| tytuł = Sołectwo Chalin na stronie gminy Sieraków
| data dostępu = 2010-10-22
| autor = Urząd Gminy w Sierakowie
| data =
| rok = 2010
| język = pl
}}</ref>. Powierzchnia wsi wynosi '''6,38&nbsp;km²'''<ref group="uwaga">Dane Urzędu Gminy w Sierakowie. Powierzchnia obejmuje wszystkie obręby wsi sołeckiej</ref>, co daje średnią gęstość zaludnienia rzędu '''3,6 os. na km²''' w 2010 r. Chalin jest najmniejszą pod względem liczby mieszkańców wsią gminy.
 
<center>
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|+ Ludność Chalina<ref name="Soł." /><ref name="SUiKZP">{{cytuj stronę |url = http://www.sierakow.pl/cms_inc/cms_pobierz_dokument.php?id=1029&dok_id=1328 |tytuł = Diagnoza stanu Gminy Sieraków - Rozwój ludności gminy Sieraków wg wsi w latach 1970÷1999 |autor = Zarząd Gminy Sieraków: projektant prowadzący – Daria Ziemkowska |data = |rok = 1999 |miesiąc = grudzień |opublikowany = |strony = 43/132 |język = pl |cytat = lata 1970, 1978, 1998–1999 |data dostępu = 2010-10-22}}</ref><ref name="POMCh">{{cytuj stronę |url =http://www.sierakow.pl/cms_inc/cms_pobierz_dokument.php?id=739&dok_id=1641 |tytuł = Plan Odnowy Miejscowości Chorzępowo 2010–2018; punkt 2.2. Ludność Chorzępowa |autor = Urząd Gminy w Sierakowie |data = |rok = 2010 |strony = 6/25 |język = pl |cytat = rok 2008: ''Najliczniejszą pod tym względem wioską w gminie Sieraków jest Lutom 525 osób, a najmniej mieszkańców ma Chalin 24 osoby.'' |data dostępu = 2010-10-21}}</ref>
|+ Ludność Chalina <ref name="Soł."/><ref name="SUiKZP">{{cytuj stronę
! Rok
| url = http://www.sierakow.pl/cms_inc/cms_pobierz_dokument.php?id=1029&dok_id=1328
| tytuł = Diagnoza stanu Gminy Sieraków - Rozwój ludności gminy Sieraków wg wsi w latach 1970÷1999
| data dostępu = 2010-10-22
| autor = Zarząd Gminy Sieraków: projektant prowadzący - Daria Ziemkowska
| data =
| rok = 1999
| miesiąc = grudzień
| praca =
| opublikowany =
| oznaczenie =
| strony = 43/132
| język = pl
| id =
| cytat = lata 1970, 1978, 1998-1999
}}</ref><ref name="POMCh">{{cytuj stronę
| url =http://www.sierakow.pl/cms_inc/cms_pobierz_dokument.php?id=739&dok_id=1641
| tytuł = Plan Odnowy Miejscowości Chorzępowo 2010-2018; punkt 2.2. Ludność Chorzępowa
| data dostępu = 2010-10-21
| autor = Urząd Gminy w Sierakowie
| data =
| rok = 2010
| strony = 6/25
| język = pl
| id =
| cytat = rok 2008: ''Najliczniejszą pod tym względem wioską w gminie Sieraków jest Lutom 525 osób a '''najmniej mieszkańców ma Chalin 24 osoby'''.''
}}</ref>
! rok
! 1970
! 1978
Linia 160 ⟶ 103:
! 2010
|-
! Ludność
| '''ludność'''
| 65
| 43
Linia 167 ⟶ 110:
| 24
| 23
|-
|}
</center>
Linia 174 ⟶ 116:
* [[Chalin]]
* [[Chalinek (jezioro)|Chalinek]]
* [[Jezioro Chalińskie Małe (gmina Sieraków)|Jez.Jezioro Chalińskie Małe]]
 
== Uwagi ==
{{Uwagi}}
Linia 181 ⟶ 124:
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Chmielewski| imię = Stefan| autor link = Stefan Chmielewski| tytuł = Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I, zesz. 2, hasło "Chalin"„Chalin”|url= http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=16732|wydawca = Wydawnictwo PTPN| miejsce = Wrocław |rok = 1982| isbn = |strony= 177| odn=tak}}
 
{{Gmina Sieraków}}