Postmodernizm (filozofia): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|filozofii|[[Postmodernizm|inne znaczenia
'''Postmodernizm''' (inaczej: ''ponowoczesność'', ''pomo'', ''po-mo'') – prąd myślowy odwołujący się do poczucia końca historii i wielkich narracji.
Linia 5:
Zasadniczym zagadnieniem i tematem przewodnim w myśli postmodernistów jest przekonanie o płynnej względności i [[konstrukcjonizm społeczny|społecznym konstrukcjonizmie]]''' '''wszelkich idei. Myśliciele z nurtu postmodernizmu przyjmują postawę opozycji wobec stabilnej nowoczesności [post – oznacza po łacinie 'po']. Ponowocześni teoretycy piszą o wyczerpaniu się tradycyjnych i nowoczesnych (modernistycznych) koncepcji poczynając od końca człowieka ([[Michel Foucault|Foucault]]), śmierci autora ([[Roland Barthes|Barthes]]), i dochodząc do kryzysu systemów znaczeń [[Semiotyka (językoznawstwo)|semiotycznych]] ([[Jacques Derrida|Derrida]]), podając w wątpliwość wszelkie systemy wartości jako arbitralne i determinujące człowieka. Postmodernizm wiąże się z poczuciem lęku przed [[Modernizm (literatura)|modernizmem]] utożsamianym z systemami [[totalitaryzm|totalitarnymi]] i powojennym schyłkiem wiary w linearny postęp cywilizacyjny. U podstaw postmodernizmu stoi [[egzystencjalizm]], [[psychoanaliza]], [[teoria krytyczna]] [[szkoła frankfurcka|szkoły frankfurckiej]], [[poststrukturalizm]], [[dekonstrukcja]] oraz [[feminizm]]. [[Estetyka]] postmodernistyczna łączy się z [[hiperrealizm]]em, pozbawianiem rzeczy ich rodzimego kontekstu przez ukazywanie ich w zmienionych realiach. Postmoderniści wytykają modernistom (i ich rzekomo naiwnym liberalno-humanistycznym czytelnikom, odbiorcom, czy słuchaczom) niewzruszoną wiarę w zdolność oddziaływania dzieł sztuki na całą ludzkość, i tym samym możliwość bycia wolnym od kwestii politycznych podziałów<ref>Christopher Butler "Postmodernism. A Very Short Introduction" str. 6. Oxford University Press, 2002.</ref>. W ten sposób konfrontuje się wizerunki świętych, uczonych, bohaterów narodowych ze współczesnym, karykaturalnie przedstawionym otoczeniem. Spójność nauki według postmodernistów nie jest wymagana. Postmodernizm nie wymaga, aby nauka była odbiciem rzeczywistości. Wystarczy samo przebywanie naukowców ze sobą i rozmawianie.
Postmodernizm w literaturze uzyskał swoją nazwę na gruncie anglosaskim i jest rozumiany jako skutek wpływu na realizm twórczości
Postmoderniści nie stronią od nowoczesnych form wyrazu postrzegając je tylko jako kolejne formy (zob. np. komiks [[Neil Gaiman|Neila Gaimana]] – ''[[Sandman]]''). Drwią z roli historii bardzo często przedstawiając w formie żartu fikcyjne wydarzenia, które mogły doprowadzić do powszechnie znanych, rzeczywistych skutków. Chętnie łamią wszystkie granice – nie tylko jedności gatunku ale również np. jedności kręgu kulturowego (stąd w utworze postmodernistycznym bóg Thor może spotkać Robina Goodfelow ze
Jednym z najbardziej znanych współczesnych socjologów postmodernistycznych był [[Zygmunt Bauman]] (autor dzieł: ''Nowoczesność i zagłada'', ''Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna'', ''Etyka ponowoczesna'', ''Ponowoczesność jako źródło cierpień''). Do filozofów postmodernistycznych można zaliczyć takich myślicieli jak [[Jacques Derrida]] (autor m.in. dzieł: ''Marginesy filozofii'', ''Pismo i różnica''), [[Richard Rorty]] (autor m.in. dzieł: ''Przygodność, ironia, solidarność'', ''Obiektywność, relatywizm i prawda''), [[Michel Foucault]] (autor m.in. dzieł: ''Słowa i rzeczy: archeologia nauk humanistycznych'', ''Archeologia wiedzy'', ''Historia seksualności''), [[Paul Feyerabend]] (autor m.in. dzieł: ''Przeciw metodzie'', ''Jak być dobrym empirystą''), [[Jean-François Lyotard]] (autor m.in. dzieł: ''Kondycja ponowoczesna: raport o stanie wiedzy'', ''Postmodernizm dla dzieci''), [[Jean Baudrillard]] (autor m.in. dzieła ''Symulakry i symulacja''). Większość intelektualistów francuskich odpowiedzialnych za teoretyczną inspirację myśli postmodernistycznej pracowało w obrębie paradygmatu marksistowskiego<ref>Christopher Butler "Postmodernism. A Very Short Introduction" str. 7. Oxford University Press, 2002.</ref>.
== Krytyka postmodernizmu socjologicznego ==
* Postmoderniści nie dostrzegają, że modernizacja jest wciąż jeszcze niedokończonym i niewyeksploatowanym projektem
▲* Postmoderniści nie dostrzegają, że modernizacja jest wciąż jeszcze niedokończonym i niewyeksploatowanym projektem "wielostronnego powiązania nowoczesnej kultury z praktyką codzienności" (zarzut [[Jürgen Habermas|Jürgena Habermasa]]).
* Odrzucanie przez postmodernistów osiągnięć wiedzy naukowej jest samowykluczeniem postmodernizmu poza ramy nauki i uniemożliwia jej ocenę.
* [[Relatywizm]] przejawiany przez postmodernistów prowadzi do tolerowania nietolerancji. Jeśli wszystko jest dopuszczalne, to także i niedopuszczenie oraz represje.
Linia 31 ⟶ 30:
== Zobacz też ==
* [[The Postmodernism Generator]]
* [[
== Przypisy ==
|