Partia Baas (Syria): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Tworzę Szablon:Cytuj
Nie podano opisu zmian
Linia 6:
|skrót =
|lider = [[Baszszar al-Asad]]
|założona = 7 kwietnia 1947
|rozwiązana =
|adres siedziby = [[Damaszek]]
|ideologia = [[baasizm]]
|poglady gospodarcze = socjalizm (do 2005), [[społeczna gospodarka rynkowa]]
|liczba = 2,8 mln (ok. 2011)
|międzynarodowe =
|europarl =
|organizacja młodzieżowa =
|kolory = [[barwy panarabskie]]
|posłowie = {{udział|134|250|green}}
|senatorowie =
|eurodeputowani =
Linia 22:
|www =
}}
 
[[Plik:Ba'ath Constitution.jpg|200px|right|thumb|Egzemplarz konstytucji partii z 1947]]
'''Partia Socjalistycznego Odrodzenia Arabskiego – Region Syria''' ({{w języku|ar|حزب البعث العربي الاشتراكي – قطر سوريا}}, - ''Hizb al-Baas al-Arabi al-Isztiraki – Kutr Surija''), skrótowo w polskiej literaturze przedmiotu '''syryjska partia Baas''' – jedna z dwóch organizacji partyjnych powstałych po rozłamie w [[partia Baas|partii Baas]] w latach 60. XX wieku,. opartychReprezentuje na ideologiiideologię [[baasizm|baasistowskiej]]u, jednym z nurtówłączącą [[socjalizm arabski|socjalizmu arabskiego]] i [[panarabizm]]u.
'''Partia Socjalistycznego Odrodzenia Arabskiego - Region Syria''' (oryg. [[język arabski|ar.]]
حزب البعث العربي الاشتراكي – قطر سوريا - Hizb al-Baas al-Arabi al-Isztiraki – Kutr Surija), skrótowo w polskiej literaturze przedmiotu '''partia Baas''' – jedna z dwóch organizacji partyjnych powstałych po rozłamie w [[partia Baas|partii Baas]] w latach 60. XX wieku, opartych na ideologii [[baasizm|baasistowskiej]], jednym z nurtów [[socjalizm arabski|socjalizmu arabskiego]] i [[panarabizm]]u.
 
W 1947 [[Michel Aflak]], [[Salah ad-Din al-Bitar]] oraz [[Zaki al-Arsuzi]] utworzyli w Damaszku Partię Odrodzenia Arabskiego (arab. Hizb al-Baas al-Arabi). Program ideowy organizacji - [[baasizm]] - sformułowany został przede wszystkim przez Aflaka i głosił potrzebę zjednoczenia wszystkich Arabów, tworzących jeden narodów, we wspólnym państwie, a następnie budowę ustroju socjalistycznego, który był jednak definiowany w sposób bardzo ogólny (miał stanowić połączenie elementów myśli socjalistycznej z Europy ze specyfiką arabską). Ostateczny kształt i nazwę partia przybrała w 1952, po połączeniu z Arabską Partią Socjalistyczną kierowaną przez [[Akram al-Haurani|Akrama al-Hauraniego]]. Elektorat partii stanowiło głównie chłopstwo z regionu Hamy, gdzie popularny był al-Haurani, oraz studenci i intelektualiści z miast. Z czasem partia poszerzała swoją bazę społeczną zwłaszcza o niezamożną ludność prowincji oraz o mniejszości religijne i etniczne, z entuzjazmem przyjmujące jej hasła równouprawnienia Arabów niezależnie od wyznania.
 
Partia Baas doprowadziła w 1958 do zawarcia przez Syrię unii z [[Gamal Abdel Naser|naserowskim]] [[Egipt]]em, jednak powstała w ten sposób [[Zjednoczona Republika Arabska]] przetrwała tylko trzy lata. Fiasko unii doprowadziło również do ogromnego spadku wpływów organizacji. Równolegle jednak tajną organizację, Komitet Wojskowy, utworzyli w 1959 sympatyzujący z baasizmem oficerowie, pragnąc przejąć władzę i przystąpić do realizacji programu partii drogą rewolucyjną. Ostatecznie stało się tak w 1963, gdy Komitet Wojskowy przeprowadził w Syrii udany [[zamach stanu w Syrii (1963)|zamach stanu]]. W ciągu kolejnych trzech lat rządząca autorytarnie partia przeprowadziła szereg reform (nacjonalizacja banków i większości przedsiębiorstw, reforma rolna). Równocześnie wewnątrz organizacji trwały spory na tle ideologicznym, ale również religijnym i etnicznym. W 1966 frakcja radykalna kierowana przez [[Salah Dżadid|Salaha Dżadida]] przeprowadziła [[zamach stanu w Syrii (1966)|drugi zamach stanu]], przejmując kontrolę nad krajem i wzmacniając socjalistyczny kierunek polityki wewnętrznej. Przegrana [[wojna sześciodniowa]] doprowadziła jednak do utraty popularności tej grupy. Kolejna faza walk o władzę w partii i w kraju zakończyła się sukcesem bardziej umiarkowanego [[Hafiz al-Asad|Hafiza al-Asada]], który objął władzę dyktatorską w 1970 i sprawował ją do śmierci w 2000. Od zamachu stanu w 1963 wszystkie rządy w Syrii tworzone były przez partię Baas, a istniejący od 1971 pluralizm partyjny ma charakter fasadowy.
 
W II poł. latlatach 60. XX wieku partia Baas, dotąd oficjalnie jednolita, podzieliła się na konkurujące ze sobą gałęzie syryjską i iracką. Każda z nich prowadziła swoje oddziały również w innych państwach arabskich.
 
W okresie rządów al-Asada partia Baas z organizacji „awangardy rewolucyjnej” stała się partią masową, której podstawowym celem było utrzymywanie władzy w kraju, sprawowanie kontroli nad instytucjami państwowymi. W praktyce stopniowo rezygnowano z socjalistycznego programu głoszonego przez założycieli organizacji. Oficjalnie koniec starań o budowę socjalizmu w Syrii ogłosił syn Hafiza al-Asada i jego następca na urzędzie prezydenta, jak również na stanowisku sekretarza generalnego partii. Od przejęcia przez niego władzy w 2000 partia stopniowo traciła na znaczeniu w systemie władzy w kraju, chociaż nadal stanowiła ważny czynnik kanalizowaniakatalizowania społecznej aktywności i budowania bazy poparcia dla autorytarnych rządówrządu. Po wybuchu w Syrii protestów przeciwko dyktaturzewładzy al-Asada z [[konstytucja Syrii|konstytucji Syrii]] usunięto wzmiankę o przewodniej roli partii.
 
== Historia ==