Josef Mengele: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 38:
W 1935 roku Josef Mengele otrzymał tytuł lekarza za pracę pod tytułem „Badania rasowo-morfologiczne żuchwy u czterech grup rasowych”. Była to napisana suchym stylem, choć drobiazgowo zilustrowana dysertacja, w której Mengele wykazywał możliwość identyfikacji przynależności rasowej ludzi na podstawie badań żuchwy. Nie zawierała treści antysemickich ani rasistowskich. W 1936 roku Mengele zdał państwowy egzamin lekarski w Monachium i podjął pierwszą pracę – w klinice dziecięcej [[Uniwersytet w Lipsku|Uniwersytetu w Lipsku]]. Pełnił tam funkcję młodszego rezydenta. W Lipsku poznał Irene Schönbein – swoją pierwszą żonę.
 
1 stycznia 1937 roku, dzięki rekomendacji prof. Mollisona, został asystentem w Instytucie Dziedziczności, Biologii i Czystości Rasowej Trzeciej Rzeszy na [[Uniwersytet Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem|Uniwersytecie Frankfurckimwe Frankfurcie nad Menem]]. Dołączył do zespołu badawczego jednego z najwybitniejszych genetyków europejskich – prof. [[Otmar Freiherr von Verschuer|Otmara von Verschuera]]. Jednym z tematów jego badań były bliźnięta. Razem z profesorem pisali raporty dla specjalnych trybunałów sądzących, na podstawie [[ustawy norymberskie|ustaw norymberskich]], Żydów przyłapanych na utrzymywaniu intymnych stosunków z Aryjkami (''[[Rassenschande]]''). W maju 1937 roku Josef Mengele wstąpił do [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] (nr 5574974). Rok później po dokładnej kontroli [[Drzewo genealogiczne|drzewa genealogicznego]] został przyjęty do [[Schutzstaffel|SS]]. W lipcu 1938 roku Mengele otrzymał dyplom medyczny Uniwersytetu Frankfurckiegowe Frankfurcie nad Menem – oznaczało to, że stał się doktorem nauk medycznych.
 
W lipcu 1939 roku poślubił Irenę. Centralne Biuro do spraw Ras i Przesiedleń zakwestionowało jej czystość rasową – chodziło o jednego z jej dziadków, który mógł pochodzić z [[nieślubne dziecko|nieprawego łoża]]. Drobiazgowe śledztwo nie dało żadnych rezultatów, jednak przez to małżeństwo Mengelego nie zostało uznane za całkowicie czyste rasowo.
Linia 68:
Gdy zbliżał się koniec wojny, Mengele zamienił mundur SS na mundur zwykłego niemieckiego żołnierza. Został schwytany i umieszczony w amerykańskim obozie jenieckim pod Monachium. W przeciwieństwie jednak do ogółu członków SS i Waffen-SS nie posiadał tatuażu z grupą krwi po wewnętrznej stronie lewego ramienia, ok. 20 cm nad łokciem. Mengele w 1938 roku przekonał SS, że kompetentny chirurg w razie transfuzji i tak będzie wykonywać próbę krzyżową bez polegania wyłącznie na tatuażu. Jego żona twierdziła, że prawdziwym powodem była narcystyczna natura Mengelego: „[Mengele] miał zwyczaj prężenia się przed wysokim lustrem i podziwiania gładkości własnej skóry [...] nie chciał na niej żadnych znaków”<ref>{{Cytuj |autor = George J. Annas |tytuł = Mengele’s Birthmark: The Nuremberg Code in United States Courts |data = 1991}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Gerald L. Posner, John Ware |tytuł = Mengele: The Complete Story (strona 63) |data =}}</ref>. Brak tatuażu uchronił go od automatycznego aresztowania<ref>Rupert Butler, ''SS-Wiking...'', op.cit., s. 171.</ref>.
 
W całej Europie rozpoczęły się zakrojone na dużą skalę poszukiwania Mengelego, a mimo to udało mu się uniknąć wykrycia przez cztery lata. W 1949 dzięki pomocy biskupa [[Alois Hudal|Aloisa Hudala]]<ref>Daniel J. Goldhagen, ''Niedokończony rozrachunek'', Wydawnictwo Sic! 2005, s. 185.</ref>, który sześć lat wcześniej został zwerbowany przez hitlerowski wywiad<ref>{{Cytuj książkę |autor=Robert Graham, David Alvarez |tytuł=Nothing Sacred: Nazi Espionage against the Vatican, 1939–1945 |wydawca=London |rok=1998}}</ref>, uciekł do Argentyny. Tam został namierzony przez [[Mosad]], lecz nie zatrzymany, bowiem priorytetem Mosadu było wówczas zatrzymanie [[Adolf Eichmann|Adolfa Eichmanna]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.rp.pl/artykul/185091-Mossad-pozwolil-zbiec-Mengelemu--by-zachowac-Eichmanna-.html |tytuł = Mossad pozwolił zbiec Mengele, by zachować Eichmanna |autor = Agnieszka Kazimierczuk |archiwum = http://web.archive.org/web/20161129144342/http://www.rp.pl/artykul/185091-Mossad-pozwolil-zbiec-Mengelemu--by-zachowac-Eichmanna-.html | autor = Agnieszka Kazimierczuk | tytuł = Mossad pozwolił zbiec Mengele, by zachować Eichmanna | opublikowany = rp.pl | data = 2008-09-02.09.2008}}.</ref>. W 1959 przeniósł się do Paragwaju, a w 1960 znalazł się w Brazylii. Nigdy nie stanął przed sądem, chociaż za pomoc w jego schwytaniu wyznaczono nagrodę w wysokości 10 mln marek.
 
{{CytatD|W ostatnich latach życia w Brazylii Mengele czyta [[Aleksiej Tołstoj (1817–1875)|Tołstoja]], [[Joachim Ringelnatz|Ringelnatza]], od czasu do czasu przemówienia Hitlera. Odrzuca [[Carl Zuckmayer|Carla Zuckmayera]] (''Des Teufels General''), który wyemigrował w 1938 roku, jako [[Mischling|rasowego mieszańca]]. Chętnie słuchał [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]]. Kocha psy, lubi strudel jabłkowy, prowadzi zapiski na temat zatkanych słuchawek prysznicowych i umywalek, braku prądu, napraw odkurzacza i zepsutego telewizora. Człowiek, który posłał do gazu tysiące, drobiazgowo odnotowuje swoje niedomagania: migreny, bóle głowy, zawroty głowy, biegunki, problemy z krążkiem międzykręgowym i pęcherzem, reumatyzm.|[[Ernst Klee]], ''Auschwitz – medycyna III Rzeszy i jej ofiary'', [[Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”|„Universitas”]], Kraków 2005, s. 442}}
Linia 75:
 
== Odznaczenia ==
* [[Krzyż Żelazny]] I klasy - 1942<ref>Zofka, Typologie, S. 254.</ref>
* [[Krzyż Żelazny]] II klasy - 1941
* [[Krzyż Zasługi Wojennej (III Rzesza)|Krzyż Zasługi Wojennej]] II klasy
* [[Medal za Kampanię Zimową na Wschodzie 1941/1942]]
Linia 85:
* Do postaci Josefa Mengelego nawiązują utwory: ''[[Angel of Death (utwór)|Angel of Death]]'' zespołu metalowego [[Slayer]], ''Szkielet Mengele'' [[Jacek Kaczmarski|Jacka Kaczmarskiego]] i ''Josef Mengele'' zespołu [[Ivo Partizan]], twórczość krakowskiego rapera Eripe. Motyw Josefa Mengele pojawia się również w utworze ''Muzyka, miłość, przyjaźń'' rapera [[Zeus (raper)|Zeusa]] oraz ''Koyaanisqatsi'' poznańskiego rapera [[Słoń (raper)|Słonia]].
* Film ''[[Anioł Śmierci (film 2013)|Wakolda]]'' (2013) w reżyserii [[Lucía Puenzo|Lucíi Puenzo]], oparty na jej bestsellerowej książce ''Anioł Śmierci'' (Replika, Zakrzewo 2014), jest fikcyjną historią spotkania między Mengelem, żyjącym w ukryciu w Argentynie, a dwunastoletnią dziewczynką, na której Mengele eksperymentuje działanie hormonu wzrostu.
* Film ''[[Chłopcy z Brazylii]]'' (1978) w reżyserii [[Franklin J. Schaffner|Franklina J. Schaffnera]], na podstawie powieści [[Ira Levin|Iry Levina]] o takim samym tytule, opowiada fikcyjną historię zbiegłego do Paragwaju Mengelego, knującego międzynarodową intrygę. Główną rolę wykreował [[Gregory Peck]]<ref name="a">{{Cytuj książkę |autor = Gerard Molyneaux |tytuł = Gregory Peck: A Bio-bibliography |data = 1995 |wydawca = Greenwood |język = en |strony = 187 |url = https://books.google.pl/books?id=VUrUeKBmnUYC&hl=pl&source=gbs_book_similarbooks |data = 1995 |wydawca = Greenwood |język = en |strony = 187 |isbn = 978-0412605901}}</ref>.
 
== Przypisy ==
Linia 91:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj|autor = Rupert Butler |tytuł = SS-Wiking. Historia 5. Dywizji Waffen-SS i ochotników germańskich |data = 2003 |isbn = 83-85239-58-8 |inni = Paweł Żurkowski (tłum.) |miejsce = Warszawa |wydawca = „Oskar”Oskar |oclc = 749149915}}
* {{Cytuj|autor = [[Martin Gilbert]]; |tytuł = Druga wojna światowa |data = 2000 |isbn = 83-7150-713-5 |inni = Jerzy Kozłowski (tłum.) |miejsce = Poznań |wydawca = Zysk i S-ka. WydawWyd. |oclc = 749218580}}
* [[Ernst Klee]], ''Medycyna III Rzeszy i jej ofiary'', Kraków 2005, {{ISBN|83-242-0537-3}}.
* Yves Ternon, Socrate Helman, ''Historia medycyny SS, czyli Mit rasizmu biologicznego'', [[Wydawnictwo Lekarskie PZWL|PZWL]], Warszawa 1973.