Kapitulacja III Rzeszy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m ort.
Nie podano opisu zmian
Linia 4:
|epoka = czasy najnowsze
|grafika = Wilhelm Keitel Kapitulation Recolored.png
|opis = Feldmarszałek [[Wilhelm Keitel]] podpisujący akt kapitulacji [[Wehrmacht]]u, 8/9 maja 1945.
|data = [[8 maja]] [[1945]], godzina 23:01 czasu[[czas środkowoeuropejskiegośrodkowoeuropejski|CET]]<refbr/>[[9 maja]] [[1945]], godzina 01:01 czasu[[czas moskiewskiego.</ref>moskiewski|MSK]]
|miejsce = [[Berlin]]
|wynik =
|przyczyna = [[II wojna światowa]]
|terytorium =
|strona1 = [[Alianci (II wojna światowa)|Koalicja Antyhitlerowska]]:<br/>{{państwo|SUN}}<br/>{{państwo|USA}}<br/>{{państwo|GBR}}<br/>{{państwo|Wolna Francja}}
|strona2 = {{państwo|III Rzesza}}
|przywódca1 = {{flaga|SUN}} [[Gieorgij Żukow]]<br/>{{flaga|USA}} [[Carl Andrew Spaatz]]<br/>{{flaga|GBR}} [[Arthur Tedder]]<br/>{{flaga|FRAWolna Francja}} [[Jean de Lattre de Tassigny]]
|dowódca1 =
|dowódca2 =
|przywódca1 = {{flaga|SUN}} [[Gieorgij Żukow]]<br/>{{flaga|USA}} [[Carl Andrew Spaatz]]<br/>{{flaga|GBR}} [[Arthur Tedder]]<br/>{{flaga|FRA}} [[Jean de Lattre de Tassigny]]
|przywódca2 = {{flaga|DEU|1935}} [[Wilhelm Keitel]]<br/>{{flaga|DEU|1935}} [[Hans-Georg von Friedeburg]]<br/>{{flaga|DEU|1935}} [[Hans-Jürgen Stumpff]]
|commons =
}}
'''Kapitulacja III Rzeszy''' - końcowy akcent [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w [[Europa|Europie]], który nastąpił [[8 maja]] [[1945]] o 23:01 czasu środkowoeuropejskiego, czyli ([[9 maja]] [[1945]]o 01:01 według czasu moskiewskiego).
 
Dzień wcześniej, [[7 maja]] [[1945]], podpisano pierwszą kapitulację nazwaną później "''wstępnym protokołem kapitulacyjnym"''.
 
== Przygotowanie do kapitulacji ==
Na [[Konferencja w Casablance|konferencji w Casablance]] 13 stycznia 1943 Prezydent USA [[Franklin Delano Roosevelt|Franklin Roosevelt]] jako pierwszy ogłosił, że Alianci zaakceptują tylko bezwarunkową kapitulację [[III Rzesza|Rzeszy]]. [[European Advisory Commission]] opracowała zaakceptowany przez państwa Koalicji Antyhitlerowskiej dokument pt. "Warunki kapitulacji Niemiec"<ref>{{Cytuj | url=http://ghdi.ghi-dc.org/print_document.cfm?document_id=2294 | tytuł=GHDI - Print Document<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=ghdi.ghi-dc.org | data dostępu=2019-05-09}}</ref>.
 
Po [[Śmierć Adolfa Hitlera|śmierci Adolfa Hitlera]] nowym kanclerzem Rzeszy został [[Joseph Goebbels]] (zastąpiony dzień później przez [[Johann Ludwig Graf Schwerin von Krosigk|Ludwiga Schwerina von Krosigka]]) a Prezydentem [[Karl Dönitz]]. Utworzył on swój gabinet w [[Flensburg]]u. Dönitz, bezpartyjny dowódca [[Kriegsmarine]], starał przedstawić swój rząd jako apolityczny jednak ze względu na brak potępienia [[narodowy socjalizm|nazizmu]], używanie jego symboli oraz legalność [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] Sowieci i Amerykanie nie zmienili swojego stosunku do państwa niemieckiego. W wyniku ofensyw alianckich na początku maja [[Wehrmacht]] bronił się już tylko w [[Meklemburgia|Meklemburgii]], okolicach [[Hamburg]]a, południowej [[Bawaria|Bawarii]], w oblężonej twierdzy [[Twierdza Wrocław 1890–1918|Breslauwe Wrocławiu]], w odciętych francuskich portach [[La Rochelle]] i [[Saint-Nazaire]] nad Atlantykiem, w [[Czechy|Czechach]] i na [[Morawy|Morawach]], na [[Mierzeja Helska|Półwyspie Helskim]], w północnej [[Chorwacja|Chorwacji]] i w północnych [[Włochy|Włoszech]], w [[Austria|Austrii]], zachodniej [[Holandia|Holandii]], [[Kurlandia|Kurlandii]], [[Dania|Danii]] i w południowej [[Norwegia|Norwegii]]<ref>Kershaw, Ian (2012). The End; Germany 1944-45. Penguin. p. 298.</ref>.
 
== Pierwsza kapitulacja ==
Linia 34 ⟶ 32:
| File:Rheims-02.jpg|Akt kapitulacji, strona 2
}}
7 maja o godzinie 02.:41 Niemcy, w jednym ze szkolnych budynków – kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych generała [[Dwight Eisenhower|Eisenhowera]] w [[Reims]] we [[Francja|Francji]] – skapitulowały przed przedstawicielami armii USA i Wspólnoty Brytyjskiej oraz Armii Czerwonej. W imieniu aliantów pod aktem kapitulacji (później nazwanym "wstępnym protokołem kapitulacji") podpisali:
* generał [[Walter Bedell Smith]] - przedstawiciel [[Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force|Naczelnego Dowództwa Alianckich Sił Ekspedycyjnych]]
* generał-major [[Iwan Susłoparow]] - przedstawiciel [[Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa|Stawki Najwyższego Naczelnego Dowództwa]]
 
Warto podkreślić, że nie wywieszono wówczas flagi francuskiej, a zaproszony w ostatniej chwili francuski generał korpusu armii [[François Sevez]] – przedstawiciel gospodarzy był podczas tej ceremonii świadkiem, nie stroną.
Linia 46 ⟶ 44:
Delegacja niemiecka działała z upoważnienia Naczelnego Dowódcy Wehrmachtu i Prezydenta Rzeszy [[Grossadmiral|wielkiego admirała]] [[Karl Dönitz|Karla Dönitza]].
 
Akt kapitulacji mówił o zaprzestaniu działań zbrojnych przez wszystkie siły lądowe, morskie i powietrzne będące pod dowództwem niemieckim w dniu 8 maja o godzinie 23.:01 czasu środkowoeuropejskiego.
 
== DrugaOstateczna kapitulacja ==
{{Galeria
|Nazwa= Kapitulacja III Rzeszy 8 maja 1945 w Berlinie
Linia 56 ⟶ 54:
| File:German Instrument of Surrender (May 8, 1945) - page 3.jpg|Akt kapitulacji, strona 3
}}
Na kategoryczne żądanie [[Józef Stalin|Stalina]] 8 maja (było to o godzinie 23:01, według czasu moskiewskiego nastał już 9 maja, godzina 01:01) w kwaterze [[Marszałek Związku Radzieckiego|Marszałka]] [[Gieorgij Żukow|Żukowa]], w gmachu szkoły saperów w dzielnicy [[Karlshorst (dzielnica Berlina)|Karlshorst]] w [[Berlin]]ie powtórzonozorganizowano podpisanie bezwarunkowej kapitulacji Wehrmachtu i innych sił III Rzeszy (z uzupełnieniem w punkcie 2, że kapitulujące wojska zdają [[broń]] miejscowym dowódcom koalicji) przed przedstawicielami trzech [[Mocarstwo|mocarstw]] sojuszniczych ([[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związek Radziecki]], [[Stany Zjednoczone]] i [[Wielka Brytania]]) oraz [[Francja|Francji]]:
* Marszałek Związku Radzieckiego [[Gieorgij Żukow]] - przedstawiciel ZSRR
* generał [[Carl Andrew Spaatz]] - przedstawiciel USA
* Marszałek RAF [[Arthur Tedder]] - przedstawiciel Wielkiej Brytanii
* generał armii [[Jean de Lattre de Tassigny]] - przedstawiciel Republiki Francuskiej
 
Gen. de Lattre de Tassigny został wysłany do Berlina przez gen. bryg. [[Charles de Gaulle]], przewodniczącego francuskiego [[Rząd Tymczasowy Republiki Francuskiej (1944–1946)|Rządu Tymczasowego]]. Zagroził on samobójstwem, gdyby odmówiono mu prawa do podpisania dokumentu i wywieszenia francuskiej flagi, a podpisujący akt kapitulacji (Wehrmachtu) w imieniu zwyciężonych [[Niemcy|Niemiec]] feldmarszałek [[Wilhelm Keitel]] skomentował obecność [[Jean de Lattre de Tassigny|de Tassigny'ego]] w ten sposób, że powinien on złożyć podpis po obu stronach – składających i przyjmujących kapitulację. W końcu po protokolarnych przepychankach, miejsce na flagę i podpis (po stronie przyjmujących kapitulację, ale też jako świadek) się znalazło.
Linia 69 ⟶ 67:
* generał-pułkownik [[Hans-Jürgen Stumpff]] - przedstawiciel [[Oberkommando der Luftwaffe]]
 
Również przy "drugiej"tej kapitulacji delegaci niemieccy, zanim złożyli podpisy, przedłożyli aliantom pełnomocnictwa otrzymane od Naczelnego Dowódcy Wehrmachtu i Prezydenta Rzeszy, wielkiego admirała [[Karl Dönitz|Karla Dönitza]]
 
== Konsekwencje ==
Pierwsza kapitulacja spisana była w języku [[Język angielski|angielskim]], druga w angielskim, [[Język rosyjski|rosyjskim]] i [[język niemiecki|niemieckim]], z zaznaczeniem, że dwa pierwsze są [[język autentyczny|autentyczne]]. Obie zawierały w punkcie 4 zastrzeżenie, że ''niniejszy akt kapitulacji nie stanowi przeszkody dla ogólnego dokumentu kapitulacji nałożonego przez [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|Narody Zjednoczone]] lub w ich imieniu w stosunku do Niemiec i niemieckich sił zbrojnych jako całości i zostanie przez niego zastąpiony'', co nie zostało urzeczywistnione.
 
Przebieg procesu kapitulacji [[Wehrmacht]]u wpłynął w zasadniczy sposób na światową politykę w następnych dziesięcioleciach. [[Francja]] uzyskała bowiem dzięki temu status czwartego mocarstwa, dostała swoją [[Okupacja aliancka Niemiec|strefę okupacyjną w Niemczech]], w [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] – stałe miejsce w [[Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych|Radzie Bezpieczeństwa]], a w 2005 roku – wizerunek żołnierza (obok radzieckiego, amerykańskiego i brytyjskiego) na moskiewskim pomniku na [[Pokłonna Góra|Pokłonnej Górze]] z okazji sześćdziesiątej rocznicy końca wojny. Mniej natomiast ważnym skutkiem faktu, że ceremonia w [[Berlin]]ie odbyła się – także ze względu na nieporozumienia wokół osoby de Tassigny'ego – dopiero późnym wieczorem 8 maja. Było to powodem tego, że przez następnych czterdzieści kilka lat świat zachodni obchodził [[Dzień Zwycięstwa|rocznicę zakończenia wojny z hitlerowskimi Niemcami]] 8 maja, a [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i państwa bloku socjalistycznego (w tym PRL) – 9 maja, ponieważ ceremonia odbyła się po północy czasu moskiewskiego.
{{commonscat|Instrument of German surrender, World War II}}
{{Wikiźródła|Wstępny protokół kapitulacji Trzeciej Rzeszy z 7 maja 1945|polskiego tłumaczenia Wstępnego protokółu kapitulacji Trzeciej Rzeszy z 7 maja 1945}}
{{Wikiźródła|Upoważnienie do podpisania aktu kapitulacji}}
{{Wikiźródła|Akt kapitulacji Trzeciej Rzeszy z 8 maja 1945|polskiego tłumaczenia Aktu kapitulacji Trzeciej Rzeszy z 8/9 maja 1945}}
{{Wikicytaty|o kapitulacji III Rzeszy|Kapitulacja III Rzeszy}}