Łom Bergera: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
lit.
Selso (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Współrzędne|50°02′11″N 19°53′54″E|umieść=na górze}}
'''Łom Bergera''' – nieczynny kamieniołom na [[Góra Księża (Zakrzówek)|Górze Księżej]] w [[Kraków|Krakowie]]<ref name=dolomity/>. Znajduje się pomiędzy ulicami [[Ulica Tyniecka w Krakowie|Tyniecką]] i [[Ulica Norymberska w Krakowie|Norymberską]] a południowo-zachodnim krańcem wzgórza [[Krzemionki Zakrzowskie|Krzemionek Zakrzowskich]]<ref name=geoportal/>. Nazywany jest także Księżą Górą<ref name=geotyda/>.
 
Wzniesienie zbudowane jest z uławiconych wapieni pochodzących z [[jura późna|jury późnej]] z dodatkiem [[margiel|margli]] pochodzących z [[kreda (okres)|kredy]]. W południowo-zachodniej ścianie kamieniołomu wśród wapieni znajduje się odsłonięcie [[dolomit (skała)|dolomitów]]. Ma postać soczewki wyklinowującej się na przestrzeni 5 m. Jej oś jest mniej więcej równoległa do nachylonego w tym miejscu uławicenia<ref name=dolomity/>. Wzniesienie otoczone jest rowami, które w [[trzeciorzęd]]zie wypełniły się osadami. Jednym z tych rowów płynie niewielki potok. Na [[wierzchowina|wierzchowinie]] Góry Księżej znajdują się [[lej krasowy|leje krasowe]], ale są słabo widoczne, gdyż częściowo wypełnia je [[zwietrzelina]] i maskuje roślinność<ref name=geotyda/>. W wielu miejscach wyrobiska kamieniołomu znajdują się śmieci.
 
Wapienie na Górze Księżej w dwudziestoleciu międzywojennym wydobywał prywatny przedsiębiorca Żyd Berger. W wyniku tej działalności niewielkie wzniesienie Góry Księżej zostało w dużym stopniu rozebrane. Zniszczona została przy tym [[Jaskinia Pychowicka]] na długości 35 m. Jej pozostała część została przez grotołazów odkopana w latach 80. i 90. XX wieku<ref name=jaskinie/>. W 2019 r. wyrobisko kamieniołomu to porośnięty lasem i niezagospodarowany teren<ref name=geoportal/>. Czasami tworzą się w nim oczka wodne<ref name=geotyda/>.
 
Na [[Krzemionki Zakrzowskie|Krzemionkach Zakrzowskich]] wapienie wydobywano od kilkuset lat. Były co najmniej 4 kamieniołomy: GóraŁom KsiężaBergera, [[Skałki Twardowskiego (kamieniołom)|Skałki Twardowskiego]], [[Kapelanka (kamieniołom)|Kapelanka]] i [[Zakrzówek (kamieniołom)|Zakrzówek]], oraz kilka innych niewielkich łomów<ref name=gorecki/>.
{|-
|[[Plik:Łom Bergera DK48 (4).jpg|mały|Fragment kamieniołomu]]