Ołbin: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Historia ==

 

Na zachodnim skraju Ołbina, przy ulicy Ołbińskiej nr 1, przy zbiegu z dzisiejszymi ulicami Krętą i [[Ulica Jedności Narodowej we Wrocławiu|Jedności Narodowej]]{{u|poza}} znajdowała się wpierw (od [[XIV wiek|XIV]] w.) [[kaplica]] św. Hieronima, potem kościół św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic (dziś jest to [[Kościół Opieki św. Józefa we Wrocławiu|Kościół Opieki św. Józefa]]); w sąsiedztwie funkcjonowało przykościelne [[leprozorium]], potem przytułek dla kobiet{{u|repina}}. W [[1776]] roku, na polecenie [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II Wielkiego]] [[Carl Gotthard Langhans]] zaprojektował i wybudował w południowej części Ołbina, w okolicy skrzyżowania dzisiejszych ulic [[Ulica Henryka Sienkiewicza we Wrocławiu|Sienkiewicza]] i Świętokrzyskiej, „bramę Fryderyka”. Budowla ta po [[1820]] służyła jako schronienie dla biednych, aż w [[1858]] zdecydowano się ją rozebrać. W połowie XIX wieku w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła św. Michała (na południe) przy dzisiejszym skrzyżowaniu ulic Matejki i [[Ulica Bolesława Prusa we Wrocławiu|Prusa]] funkcjonowała [[Hutnictwo|huta]] [[szkło|szkła]]. Na północ od kościoła, w Nowej Wsi Polskiej w rejonie dzisiejszego skrzyżowania Barlickiego i Orzeszkowej znajdował się „Ogród Ludowy” (''Der Volks Garten''), zaś ścieżka wiodąca z miasta do tego Ogrodu, częściowo pokrywająca się z dzisiejszą ulicą Edyty Stein, nosiła ([[1873]]) nazwę ''Fussweg nach dem Volks Garten'' („ścieżka do Ogrodu Ludowego”). W osiedlu Ołbin urodziła się w [[1891]] i wychowywała [[Edith Stein|św. Teresa Benedykta od Krzyża]]; jej dom rodzinny przy ul. Nowowiejskiej zamieniony jest w muzeum. W II połowie XIX wieku powstała Wrocławska Spółdzielnia Konsumencka, która stała się zalążkiem funkcjonującej do niedawna przy skrzyżowaniu Sienkiewicza ze Świętokrzyską (naprzeciw Muzeum Przyrodniczego i [[Ogród Botaniczny we Wrocławiu|Ogrodu Botanicznego]]) [[piekarnia|piekarni]] „Mamut”{{u|mamut}}, przez wiele lat największej w Europie wytwórni pieczywa i [[makaron]]u. Obok piekarni funkcjonował w II połowie XIX wieku Instytut Głuchoniemych, a jeszcze nieco dalej na wschód – założony dzięki zapisowi [[testament]]owemu hr. von Sedlnitzky’ego w [[1872]] Ewangelicki [[Konwikt]] Teologiczny „Johanneum”. W latach [[1902]]–[[1904]] przy ul. Prusa (''Lehmdamm'') na południe od parku Nowowiejskiego{{u|wasch}} postawiono okazały wspólny budynek Królewskiej Szkoły Rzemiosł Budowlanych i Wyższej Szkoły Budowy Maszyn (''Königliche Bau-Gewerk-Schule und Maschinen-Bau-Schule''). Projektantami budynku oraz zabudowań towarzyszących – domu dyrektorów, sanitariatów dla uczniów i laboratorium maszyn – byli architekci miejscy [[Richard Plüddemann]] i [[Karl Klimm]]. Po roku [[1945]] w budynku tym znalazł sobie miejsce Instytut Botaniczny [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytetu Wrocławskiego]], później [[Politechnika Wrocławska]] z jej Wydziałem Łączności (przemianowanym w [[1966]] na Wydział Elektroniki){{u|archi}}; wybudowany na tej samej działce (z wejściem od ul. Rozbrat) dawny dom dyrektorów zajęła Akademia Rolnicza; znajdowała się tam m.in. pracownia prof. Tołpy.

 

 

== Uwagi ==

}}

 

{{Przypisy|

<ref name="bip">[http://bip.um.wroc.pl/attachments/download/55615 Liczba mieszkańców zameldowanych na pobyt stały i czasowy (stan na 31.12.2017)].</ref>

<ref name="Hefftner">{{cytuj książkę|autor=Paul Hefftner|tytuł=Ursprung und Bedeutung der Ortsnamen im Stadt und Landkreise Breslau|strony=24–26|miejsce=Breslau|wydawca=Ferdinand Hirt|data=1910|isbn=}}</ref>

<ref name="jan">{{cytuj książkę|nazwisko=Janczak|imię=Julian|tytuł=Śląsk w końcu XVIII wieku|inni=Krystyna Binek (oprac.)|wydawca=[[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]]|miejsce=Wrocław|rok=1984|strony=89|tom=2|część=2|isbn=8304013479}}</ref>

<ref name="korn">Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, s. 14.</ref>

<ref name="liber">[http://www.dokumentyslaska.pl/cds%2014/liber.html Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online].</ref>

<ref name="mark">H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.</ref>

<ref name="sgkp">{{SgKP|II|326|Elbing}}</ref>

}}