Ożarów Mazowiecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Kultura: drobne techniczne
poprawa linków
Linia 116:
W 1901 we wschodniej części wsi Franciszków z funduszy przemysłowca [[Kazimierz Ansgary Kamiński|Kazimierza Ansgarego Kamińskiego]] powstała [[huta szkła]]. Od 1903 na linii [[Kolej Warszawsko-Kaliska|kolei warszawsko-kaliskiej]] powstał przystanek pasażerski Franciszków. W 1906 w sąsiednim [[Ołtarzew]]ie powstało Towarzystwo Przyjaciół Ołtarzewa, którego zadaniem był rozwój wsi. Rokiem przełomowym dla osady był 1911, kiedy to powstała spółka akcyjna ''„Miasto Ogród”'', której zadaniem była budowa kolonii domów jednorodzinnych. Warszawski prawnik i publicysta [[Wincenty Majewski (1841–1930)]] na 33 hektarach ziemi (ok. 60 [[Morga|mórg]]) nakazał parcelację gruntu na 142 działki budowlane z szachownicowym układem ulic. Ulice te obsadzono drzewami owocowymi, których plony sprzedawano, a uzyskane fundusze przeznaczano na meliorację okolicy i inwestycje komunalne. W 1926 Wincenty Majewski zainicjował powstanie Towarzystwa Przyjaciół Ożarowa, które przejęło spółkę ''„Miasto Ogród”''. Mniej więcej w tym czasie rozpoczęto regulację niewielkiej strugi ''Ożarówki'' i ok. 1930 między [[Macierzysz]]em a [[Ołtarzew]]em powstał [[Kanał Ożarowski]]. Na 1927 datuje się przybycie do Ożarowa [[Pallotyni|Pallotynów]], którzy otrzymali w darze dwór Kasprzyckich i przebudowali go na kaplicę. Była to filia kościoła parafialnego w [[Żbików|Żbikowie]]. W 1929 powstała fabryka kabli pod nazwą „Polskie Fabryki Kabli i Walcownie Miedzi Sp. Akc”. W 1927 i 1931 miały miejsce strajki pracowników fabryki<ref name="mazowsze">Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 184-185</ref>. W 1930 w Kcyni zmarł Wincenty Majewski. W 1932 została wybudowana pierwsza szkoła powszechna, dobra ''Zientarówka'' poddano parcelacji. W 1939 arcybiskup [[Stanisław Gall]] erygował [[Parafia Miłosierdzia Bożego w Ożarowie Mazowieckim|parafię Ożarów]] z siedzibą w Ołtarzewie.
 
Podczas wojny obronnej we wrześniu 1939 na zachód od Ołtarzewa miała miejsce bitwa [[Armia „Łódź”|Armii Łódź]] i [[Armia „Poznań”|Armii Poznań]] z nacierającymi wojskami niemieckimi, zginęło ok. 1000 żołnierzy, w tym [[Stanisław Klimek (1903–1939)|Stanisław Klimek]], [[Artur Radziwiłł]]<ref>{{Cytuj |autor = Szkolnastrona.pl |tytuł = Szkoła Podstawowa nr 2 im. Obrońców Warszawy - Radziwiłł Artur |data dostępu = 2018-02-07 |opublikowany = sp2ozarowmaz.szkolnastrona.pl |url = http://sp2ozarowmaz.szkolnastrona.pl/index.php?c=page&id=61 |język = pl}}</ref> i trudna do określenia liczba cywili m.in. [[Marian Buczek (komunista)|Marian Buczek]].
 
W 1944, po upadku [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]], Niemcy zorganizowali w Ożarowie dwa obozy przejściowe dla ludności cywilnej: w hucie szkła (filia [[Dulag 121 Pruszków|Dulagu 121 Pruszków]]) i w fabryce kabli<ref name="Pilichowski378">{{Cytuj książkę | nazwisko = Pilichowski | imię = Czesław | tytuł = Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | data = 1979 | strony = 378 | isbn = 83-01-00065-1}}</ref>. W fabryce kabli przebywało jednorazowo ok. 6 tys. osób<ref name="Pilichowski378"/>.