Historia szermierki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Średniowiecze: drobna rozbudowa
wyodrębnienie sekcji przypisy + drobne stylistyczne
Linia 10:
== Średniowiecze ==
[[Plik:MS 44 A 8 1v.jpg|thumb|200px|right|]]
W średniowieczu zaczęły powstawać pierwsze [[Traktat (nauka)|traktaty]] szermiercze, stanowiące zbiory technik użytecznych w pojedynkach (również [[Pojedynek sądowy|sądowych]]), kładące szczególny nacisk na zręczność, precyzję, spryt jak i stosowanie różnego rodzaju sztuczek. W tym okresie powstawały również pierwsze szkoły szermiercze (mimo zakazów w niektórych miastach Francji i Anglii). Szczególną popularnością w średniowiecznych traktatach, cieszył się [[miecz]], jednak zawierały one również techniki posługiwania się inną bronią jak np. [[sztylet]]em, [[kord (broń)|kordem]] czy [[włócznia|włócznią]]<ref>http://wiktenauer.com/wiki/Treatises</ref>.
Również w średniowieczu najważniejszą bronią był miecz. Walki na miecze często kończyły się [[Walka wręcz|walką wręcz]]. W XIII wieku pojawiły się miecze przeznaczone do pchnięć, którymi starano się trafiać w słabe miejsca zbroi co wymagało większej precyzji przy prowadzeniu broni (często pomagano sobie technikami półmieczowania). W walkach konnych wykorzystywano [[Kopia (broń)|kopie]].
 
W XIII wieku pojawiły się miecze przeznaczone do pchnięć, którymi starano się trafiać w słabe miejsca zbroi co wymagało większej precyzji przy prowadzeniu broni (często pomagano sobie technikami półmieczowania). W walkach konnych wykorzystywano [[Kopia (broń)|kopie]]. Wbrew powszechnym stereotypom uzbrojenie średniowieczne było dość lekkie. [[Miecz długi]] (czyli o dwuręcznej rękojeści) ważył średnio około 1,4 kilograma, natomiast przeciętny miecz jednoręczny ważył około jednego kilograma. Waga [[zbroja płytowa|zbroi płytowej]] także była znacznie mniejsza niż powszechnie się uważa, od 20 do 30 kilogramów. Czyli mniej niż dzisiejsi żołnierz noszą w plecaku, a watro dodać że ciężar zbroi rozkładał się na całym ciele a nie tylko naciskał na barkach.
 
W owym czasie wyróżnić można trzy typy [[pojedynek|pojedynków]]: [[Pojedynek sądowy|pojedynki sądowe]] (tzw. Sądy Boże), pojedynki [[Honor (etyka)|honorowe]] i pojedynki [[Rycerstwo|rycerskie]]. Sądy Boże były zbrojnymi pojedynkami oskarżyciela z oskarżonym – wierzono wówczas, że winny musi przegrać bo jak to wyraził [[Augustyn z Hippony|św. Augustyn]]: ''Podczas pojedynku typu sąd boży Pan Bóg patrzy szeroko otwartymi oczyma, bacząc, by niewinnemu nie stała się krzywda''. Sądy Boże były pojedynkami na śmierć i życie. Przed walką uzgadniano co w walce wolno, a czego nie wolno. Można było jednak posłużyć się zastępcą, którego zwano ''championem''.
Linia 16 ⟶ 18:
W kulturze [[Dwór monarszy|dworskiej]] rozkwitł zwyczaj organizowania [[Turniej rycerski|turniejów rycerskich]]. Turnieje takie wywodziły się z ćwiczeń wojskowych (przygotowywać miały do realnych pojedynków wojennych) były też jednocześnie pewna formą dworskiej rozrywki. W pojedynkach stosowano broń tępą lub ostrą. Takie "zabawy" często kończyły się jednak niejednokrotnie ciężkimi ranami lub [[śmierć|śmiercią]] biorących w nich udział rycerzy. Ogłaszano je na kilka miesięcy wcześniej by rycerze z odległych krajów mogli przybyć na czas. Jeśli, jakaś dama złożyła oświadczenie, że dany rycerz zachował się wobec niej w sposób łamiący etykietę dworską był wykluczany z udziału w turnieju. Na dziedzińcach [[zamek|zamków]] lub pod murami miasta budowano amfiteatralną widownię z lożą dla książąt, księżniczek i dam dworu a miastu nadawano odświętny wygląd. Z okazji tej do miast ściągali też wędrowni [[trubadurzy]], sztukmistrzowie i linoskoczkowie – niektórzy z nich występowali podczas wystawnej uczty wystawianej wieczorem na [[zamek|zamku]].
 
Z tego okresu wywodzą się też tak zwane [[Etos rycerski|zasady rycerskie]] ([[kodeks rycerski]]) w tym zasada równych szans (walczący byli uzbrojeni w równorzędną broń, oddawali honor przed i po walce). Walczono na [[miecz]]emiecze i [[Kopia (broń)|kopie]] (pieszo i konno) oraz na [[topór|topory]], [[sztylet|sztylety]] i [[Halabarda|halabardy]]. Zwycięzcy zyskiwali chwałę i sławę (wymienić tu można na przykład [[Zawisza Czarny z Garbowa|Zawiszę Czarnego]] – jednego ze znakomitszych rycerzy tamtych czasów). Znana też jest legenda o [[celtowie|celtyckim]] [[Król Artur|królu Arturze]] i jego [[Rycerze Okrągłego Stołu|dwunastu rycerzach]], którzy jak inni [[błędny rycerz|''błędni rycerze'']] przemierzali Europę w poszukiwaniu godnych rywali, i potykali się z nimi dla sławy.
 
W średniowieczu zaczęły powstawać pierwsze [[Traktat (nauka)|traktaty]] szermiercze, stanowiące zbiory technik użytecznych w pojedynkach (również [[Pojedynek sądowy|sądowych]]), kładące szczególny nacisk na zręczność, precyzję, spryt jak i stosowanie różnego rodzaju sztuczek. W tym okresie powstawały również pierwsze szkoły szermiercze (mimo zakazów w niektórych miastach Francji i Anglii). Szczególną popularnością w średniowiecznych traktatach, cieszył się [[miecz]], jednak zawierały one również techniki posługiwania się inną bronią jak np. [[sztylet]]em, [[kord (broń)|kordem]] czy [[włócznia|włócznią]]<ref>http://wiktenauer.com/wiki/Treatises</ref>.
 
Wbrew powszechnym stereotypom uzbrojenie średniowieczne było dość lekkie. [[Miecz długi]] (czyli o dwuręcznej rękojeści) ważył średnio około 1,4 kilograma, natomiast przeciętny miecz jednoręczny ważył około jednego kilograma. Waga [[zbroja płytowa|zbroi płytowej]] także była znacznie mniejsza niż powszechnie się uważa, od 20 do 30 kilogramów. Czyli mniej niż dzisiejsi żołnierz noszą w plecaku, a watro dodać że ciężar zbroi rozkładał się na całym ciele a nie tylko naciskał na barkach.
 
== Wprowadzenie broni palnej i czasy rapiera ==
Linia 195 ⟶ 193:
* Patryk Skupniewicz ''O przyjemnościach uprawiania szermierki'' [w:] Jan Grad, [[Hanna Mamzer]] ''Kultura przyjemności. Rozważania kulturoznawcze'', Poznań 2005, [[Wydawnictwo Naukowe UAM|Wydawnictwo UAM]], {{ISBN|83-232-1503-0}}
* Bartłomiej Szyndler ''Pojedynki'', Warszawa 1987, [[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowe Wydawnictwo Naukowe]], [[Logos (seria wydawnicza)|seria ''Logos'']], {{ISBN|83-01-07402-7}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==