Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m WPCleaner v2.01 - Popr. błędy z WP:CHECK (Różna liczba otwartych i zamkniętych nawiasów kwadratowych)
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne i wykonuje inne drobne zmiany.
Linia 1:
'''Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego'''<ref>Patrycja Kaczmarska, Generalny Dziekanat Wojska Polskiego w latach 1945-19891945–1989, w: Rocznik Archiwalno-Historyczny Centralnego Archiwum Wojskowego, Nr 3/32, 2010 s. 173.</ref> (GZP WP), w latach [[1944]]-[[1950]] '''Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Wojska Polskiego''' (GZPW WP) – Instytucja Centralna Ministerstwa Obrony Narodowej funkcjonująca w [[Ludowe Wojsko Polskie|ludowym Wojsku Polskim]] w latach 1944-1989 na prawach wydziału [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]].
 
== Geneza powołania GZPW WP ==
Przede wszystkim poprzez tę instytucję Komitet Centralny [[Polska Partia Robotnicza|Polskiej Partii Robotniczej]] sprawował ideowe i polityczne kierownictwo nad Wojskiem Polskim. Wskazania KC PPR wcielano w życie poprzez wszystkie ogniwa aparatu politycznego Wojska Polskiego<ref name=zarys>{{Cytuj książkę|nazwisko =Margules [red.]|imię =Józef| tytuł =Z zagadnień rozwoju ludowego Wojska Polskiego|strony =53-57}}</ref>.
 
Rozkaz [[Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego (1944)|Naczelnego Dowództwa WP]] nr 3 z dnia 8 sierpnia 1944 nakazywał: ''"Zarząd„Zarząd Polityczno-Wychowawczy [[Główny Sztab Formowania|Głównego Sztabu Formowania]] należy przeorganizować w Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy WP"WP”.
 
Rozkaz organizacyjny wydany został dopiero 16 września 1944 roku, przyjmując za podstawę organizacji etat Nr 02/401 zarządu polityczno-wychowawczego dowództwa Frontu.
Linia 47:
* Sekcja ogólna
* Ekspedycja
Ogółem według etatu: 87 oficerów ''(w tym 2 generałów)'', 10 podoficerów i 12 [[szeregowy|szeregowców]].
 
'''''Kolejne zmiany'''''
Linia 53:
Frontowy etat zarządu nie odpowiadał jednak warunkom działalności najwyższego organu polityczno-wychowawczego Wojska Polskiego. W listopadzie 1944 r. nastąpiły kolejne zmiany w strukturze organizacyjnej. Rozkazem Naczelnego Dowództwa WP nr 97 z 6 listopada 1944 r. przeniesiono Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Wojska Polskiego na nowy etat. Wprowadził on kilka zmian w dotychczasowej strukturze organizacyjnej GZPW.
 
Stan osobowy zwiększył się o 52 osoby, a ponadto:
 
utworzono:
* oddział "pracy„pracy z oficerami"oficerami”
* w oddziale propagandy i agitacji utworzono wydziały:
** redakcyjno-wydawniczy
Linia 65:
* oddział pracy wśród wojsk i ludności nieprzyjaciela
zmieniono nazwę:
* oddział organizacyjno-instruktorski na oddział ogólnoorganizacyjny"ogólnoorganizacyjny”
* oddział zaopatrzenia w materiały kulturalno-oświatowe na oddział zaopatrzenia w sprzęt i pomoce naukowe i dodano:
** wydział finansowy
Linia 73:
 
== Instytucje podległe ==
[[Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego|Teatr Wojska Polskiego]] utworzony rozkazem Naczelnego Dowództwa WP nr 85 z [[28 października]] [[1944]] r. z przekształcenia działającego od roku 1943 Teatru 1 Dywizji WP im. Tadeusza Kościuszki. W celu cyt."''ujednolicenia wysiłków artystycznych żołnierzy, w celu nadania właściwego kierunku pracy [[teatr]]ów i teatrzyków żołnierskich oraz w celu rozwijania [[patriotyzm]]u żołnierzy i zapoznania ich z arcydziełami polskiej i światowej literatury teatralnej, utworzyć teatr WP, podległy Głównemu Zarządowi Polityczno-Wychowawczemu WP"WP”.'' Teatr Wojska Polskiego organizowano wspólnie z Resortem Kultury i Sztuki. Swoją siedzibę miał w [[Lublin]]ie{{r|zarys}}, następnie w Łodzi. Podlegały mu Teatry Domów Żołnierza (działające w kilku miastach, m.in. w Poznaniu, Warszawie)<ref>Stanisława Mrozińska, Karabin i maska, na podstawie dokumentów i wspomnień Teatru Wojska Polskiego w drodze i w Łodzi z lat 1943-1946, Łódź 1964 i [[Jerzy Walden]], Teatr potrzebny, Łódź Wydaw. MON, 1964.</ref>.
[[Wytwórnia Filmowa Czołówka„Czołówka”|Wytwórnia Filmowa (Czołówka)]] powołana do życia rozkazem Naczelnego Dowództwa WP nr 97 z [[5 listopada]] [[1944]] r. na podstawie etatu nr SzG/37. Na tym etacie wytwórnia pozostawała jeszcze w [[1945]] r., po czym na mocy rozkazu Naczelnego Dowództwa WP nr 144 przeszła na nowy etat ''(SG/12)''. W myśl powyższego rozkazu wytwórnia filmowa była samodzielną jednostką gospodarczą, podległą Głównemu Zarządowi Polityczno-Wychowawczemu{{r|zarys}}.
[[Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie]] reaktywowane na mocy rozkazu Naczelnego Dowództwa WP nr 27 z [[16 września]] [[1944]] r. Początkowo muzeum wchodziło w skład wydziału odbudowy dorobku kultury wojskowej Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, a następnie istniało jako jego samodzielna jednostka. Z kolei rozkazem Naczelnego Dowództwa WP nr 218/Org Muzeum Wojska Polskiego otrzymało nowy etat nr 30/20, ''(32 osoby)'' i zostało podporządkowane Głównemu Zarządowi Polityczno-Wychowawczemu WP{{r|zarys}}.
Linia 130:
* ''Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Wybór materiałów źródłowych'', tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958
* ''Polski czyn zbrojny w II wojnie światowej'', tom III ''Ludowe Wojsko Polskie 1943-1945'', Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1973, wyd. I
* {{cytuj pismo | nazwisko = Chojnecki| imię = Stefan| tytuł =Struktura organizacyjna aparatu polityczno-wychowawczego WP w latach 1945-1948| czasopismo =[[Przegląd Historyczno-Wojskowy|Wojskowy Przegląd Historyczny]] | wolumin = 1| strony =40-72| rok = 1981| miesiąc =| wydawca =Wydawnictwo "Czasopisma„Czasopisma Wojskowe"Wojskowe” | miejsce = Warszawa | issn = 0043-7182}}
* Stefan Zwoliński, ''Organizacja i zadania organów politycznych ludowego WP 1949-1955'', Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 2-3 (104-105), Wydawnictwa „Czasopisma Wojskowe”, Warszawa 1983.