Józef Podgóreczny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 10:
|miejsce śmierci = [[Bydgoszcz]]
|miejsce spoczynku = [[Cmentarz Komunalny w Bydgoszczy (ul. Wiślana)]]
|zawód = [[nauczyciel]], bibliotekarz, działacz regionalny
|małżeństwo = Władysława z d. Dziubińska
|dzieci = Jerzy, Marian
|odznaczenia = {{order|OOP|KO}} {{order|OOP|KK}} {{order|KZ|Z}} {{order|KZ|S}}
|commons =
Linia 18 ⟶ 20:
 
== Życiorys ==
Urodził się 28 października [[1900]] r. we wsi Kociubińczyki w [[Województwo tarnopolskie|Tarnopolskiem]]. Był synem Jana, rolnika i Marii z Wełyczenków. Po nauce w szkole ludowej, w latach 1910-19141910–1914 ukończył cztery klasy Państwowego Gimnazjum Kolejowego w [[Trembowla|Trembowli]]. Dalszą naukę przerwał mu wybuch [[I wojna światowa|I wojny światowej]] w [[1914]] r. W latach 1914-19171914–1917 pracował w kuźni dworskiej oraz w Towarzystwie Czytelni Ludowych, po czym został zmobilizowany do armii austriackiej. Walczył na froncie austriacko-włoskim. Po klęsce [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] wziął udział w [[Wojna polsko-ukraińska|walce z Ukraińcami]] i we [[Lwów|Lwowie]] dostał się do niewoli. Po ucieczce z niej był nauczycielem w szkole prywatnej w [[Tarnopol]]u. W 1919 r. został powołany do [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], gdzie pełnił funkcję referenta oświatowego. W 1920 r. uczestniczył w [[Wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-sowieckiej]].
 
Po zdemobilizowaniu w 1921 r. dokończył naukę w gimnazjum i złożył [[Matura|egzamin dojrzałości]] oraz uzupełnił kwalifikacje nauczycielskie. Od 1922 r. był nauczycielem na [[Polesie|Polesiu]], a od 1924 r. w miasteczku [[Gmina Zaostrowiecze|Zaostrowiecze]] w [[Powiat nieświeski|powiecie nieświeskim]] w [[Województwo nowogródzkie (II Rzeczpospolita)|województwie nowogrodzkim]]. Był tam niezwykle aktywny społecznie, jako organizator i animator społeczny na polu oświatowym i narodowym. Przyczynił się do budowy 7-klasowej szkoły i domu społecznego w Zaostrowieczach. Od 1922 r. działał w [[Związek Nauczycielstwa Polskiego|Związku Nauczycielstwa Polskiego]].
Linia 24 ⟶ 26:
W 1929 r. ukończył skróconą podchorążówkę piechoty, a w 1935 r. awansował na stopień [[podporucznik]]a rezerwy. 28 sierpnia 1939 r. został zmobilizowany do wojska. W [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] walczył jako dowódca [[Kompania|kompanii]] w [[Samodzielna Grupa Operacyjna Polesie|Grupie Operacyjnej „Polesie”]]. Bił się pod [[Bitwa pod Kockiem (1939)|Kockiem i Wolą Gułowską]]. Po śmierci dowódcy dowodził [[batalion]]em. Dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w różnych [[Obóz jeniecki|obozach jenieckich]], między innymi w [[Oflag II B Arnswalde|oflagu II B Arnswalde]] i [[Oflag II C Woldenberg|II c Woldenberg]] (Dobiegniewo), gdzie zorganizował szkołę dla szeregowców i był jej kierownikiem. W obozie ukończył dwuletnią Wolną Wszechnicę Pedagogiczną i Nauczycielski Instytut Pedagogiczny, sześciomiesięczny Kurs Bibliotekarski oraz Kurs Administracji Komunalnej.
 
Po powrocie do kraju w czerwcu 1945 r. rozpoczął pracę jako sekretarz Wojewódzkiego Zarządu TUR w [[Lublin]]ie. Równocześnie zorganizował i bezinteresownie prowadził Szkołę Pracy Społecznej. W 1946 r. został skierowany na stanowisko dyrektora Wojewódzkiej Delegatury [[Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”|Spółdzielni Wydawniczo-Oświatowej „Czytelnik”]] w Lublinie, a następnie w [[Bydgoszcz]]y. Do 1949 r. założył wiele bibliotek czytelnikowskich w [[Województwo pomorskie (1945–1950)|województwie pomorskim (bydgoskim)]]. W 1950 r. otrzymał zadanie zorganizowania Wojewódzkiej Ekspozytury „Domu Książki” (dyrektor w 1950-19521950–1952). W 1952 r. pracował w Wydziale Finansowym Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Bydgoszczy, a w grudniu tego roku został powołany na stanowisko dyrektora [[Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy|Biblioteki Miejskiej]] (obecnie Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna). Już jako dyrektor Biblioteki przez kilka miesięcy 1953 kierował również [[Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki „Stara Ochronka” w Bydgoszczy|Wojewódzkim Domem Kultury]]. Przyczynił się do ożywienia i uatrakcyjnienia działalności tej instytucji. Bibliotekę Miejską zreorganizował j przystosował do zadań stawianych tego rodzaju placówkom oświatowym. Znacznie rozszerzył sieć filii i punktów bibliotecznych: Wyodrębnił dział zbiorów specjalnych i dążył do jego wzbogacenia. Przyczynił się do szybkiego rozwoju czytelnictwa w [[Bydgoszcz]]y i [[Województwo bydgoskie (1950–1975)|województwie bydgoskim]]. W 1967 r. [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|minister kultury i sztuki]] przyznał mu stanowisko starszego [[kustosz]]a dyplomowanego. Należał do [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]].
 
Zmarł 23 lipca [[1990]] r. w [[Bydgoszcz]]y. Pochowano go na [[Cmentarz Komunalny w Bydgoszczy (ul. Wiślana)|cmentarzu przy ulicy Wiślanej]].
 
=== Działalność społeczna ===
Pracę zawodową łączył z bogatą działalnością społeczną. Wchodził w skład Zarządu Głównego [[Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich|Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich]] i Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki. Wchodził także w skład Sekcji Bibliotek Rady Kultury i Sztuki przy ministrze kultury i sztuki. Brał udział w naradach krajowych w sprawie kultury. Należał do ojców-założycieli [[Bydgoskie Towarzystwo Naukowe|Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego]], które powstało w styczniu 1959. Do 1972 r. wchodził w skład komisji rewizyjnych Towarzystwa, a w okresach 1959-19621959–1962 i 1966-19691966–1969 pełnił funkcję przewodniczącego. Od 1946 r. był członkiem [[Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy|Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy]], a w latach 1953-19551953–1955 - jego prezesem. W 1971 r. otrzymał godność honorowego członka TMMB.
 
Był także członkiem innych stowarzyszeń: [[Towarzystwo Wiedzy Powszechnej|Towarzystwa Wiedzy Powszechnej]] (pełnił w nim funkcje kierownicze), [[Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne w Bydgoszczy|Kujawsko-Pomorskiego Towarzystwa Kulturalnego w Bydgoszczy]] (współorganizator), [[Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej|Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej]] (członek Prezydium Zarządu Wojewódzkiego), Komitetu Walki i Męczeństwa (zasiadał w Prezydium). W 1981 r. wszedł w skład Komitetu Założycielskiego Budowy [[Leon Barciszewski (pomnik w Bydgoszczy)|Pomnika Leona Barciszewskiego]], a następnie działał w Społecznym Komitecie Budowy Pomnika Leona Barciszewskiego (do 1989).
 
Na uwagę zasługują jego artykuły i opracowania dotyczące [[Bydgoszcz]]y, [[Kujawy|Kujaw]] i [[Pomorze|Pomorza]], publikowane w „''Kalendarzu Bydgoskim''”, „''Kronice Bydgoskiej''” oraz prasie codziennej. Przez szereg lat gromadził materiały biograficzne z życia wybitniejszych postaci [[Województwo bydgoskie (1950–1975)|województwa bydgoskiego]]. Ich owocem było opracowanie pt. „''Niepospolici ludzie Kujaw i Pomorza''” (Bydgoszcz 1967).
 
=== Rodzina ===
Józef Podgóreczny od [[1926]] r. był żonaty z Władysławą z d. Dziubińską. MiałMieli synów: Jerzego (lekarza) i Mariana (dziennikarza).
 
== Odznaczenia ==
Linia 43 ⟶ 45:
* [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski]] (1961),
* [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]],
* Odznaka honorowa „[[Honorowi Obywatele Bydgoszczy|Bydgoszcz -Zasłużonemu Obywatelowi]]” (1960).
 
== Bibliografia ==
* Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom V. Bydgoszcz 1998. {{ISBN|83-85327-42-7}}, str. 90-9290–92.
* {{cytuj stronę|url=http://officersdatabase.appspot.com/oficer/Podg%C3%B3reczny_J%C3%B3zef_28_10_1900|tytuł=Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Józef Podgóreczny|opublikowany=officersdatabase.appspot.com|data dostępu=31 lipca 2014}}
 
Linia 52 ⟶ 54:
 
{{SORTUJ:Podgoreczny, Jozef}}
[[Kategoria:Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich]]
[[Kategoria:Naukowcy związani z Bydgoszczą]]
[[Kategoria:Członkowie Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego]]
[[Kategoria:Członkowie Związku Nauczycielstwa Polskiego (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Działacze Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej]]
[[Kategoria:Nauczyciele II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Naukowcy związani z Bydgoszczą]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (1944–1989)]]
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Wiślanej w Bydgoszczy]]
[[Kategoria:Polscy nauczyciele]]
[[Kategoria:Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Polscy nauczycielebibliotekarze]]
[[Kategoria:Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich]]
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy pod Kockiem (1939)]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1900]]