Wikipedia

Tartaków: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Countess (dyskusja | edycje)
60 edycji
→‎Urodzeni w Tartakowie: Sprzątanie w Tartakowie
plagiat z https://www.kuriergalicyjski.com/actualnosci/7909-sprzatanie-w-tartakowie, zresztą styl dyskwalifikuje
Linia 33:
 
== Zabytki ==
* Nieistniejący otoczony fosą murowany zamek bogato wyposażony, fundacji [[Potoccy herbu Pilawa|Potockich]], powstały najprawdopodobniej w XVII wieku<ref>Оксана Лобко (Oksana Lobko): [https://krystynopol.info/zamok-pototskyh-u-tartakovi-yakym-vin-buv/ ''Замок Потоцьких у Тартакові, яким він був'']</ref>. Na jego miejscu w 1898 r. Zbigniew Lanckoroński wzniósł pałac<ref>Оксана Лобко (Oksana Lobko): [https://krystynopol.info/koly-tartakivskyj-palats-shhe-buv-palatsom/ ''Коли Тартаківський палац ще був палацом'']</ref> w stylu neobaroku francuskiego<ref>Оксана Лобко (Oksana Lobko): [https://krystynopol.info/inter-yer-tartakivskogo-palatsu/ ''Інтер'єр тартаківського палацу'']</ref>. Nowy pałac zaprojektował znany architekt [[Wincenty Rawski (młodszy)|Wincenty Jan Rawski (młodszy)]], polski architekt i budowniczy, działający głównie we Lwowie<ref>Оксана Лобко (Oksana Lobko): [https://krystynopol.info/tartakivski-atlanty/''Тартаківські атланти'']</ref>. Przebudowywał oraz projektował także pałace i dwory ziemiańskie, m.in. hr. Lanckorońskiego w Tartakowie, hr. Dzieduszyckiego w Izydorowie oraz dwór Kozłowieckich w Rakowej (1896). Zaprojektował także w roku 1899 siedzibę Dyrekcji Skarbu przy ulicy Jagiellońskiej 52 w [[Nowy Sącz|Nowym Sączu]]<ref>{{Cytuj książkę | autor = L. Migrała | tytuł = Ulica Jagiellońska w Nowym Sączu od końca XIX wieku do 1945 roku - mieszkańcy i zabudowa | miejsce = Nowy Sącz | data = 2012 | strony = 92 | isbn = 978-83-933269-1-4}}</ref>. Ostatnią właścicielką pałacu była ukochana przez miejscową ludność Maria Urbańska, która w jednym z pomieszczeń pałacu otworzyła szkołę. Sąsiedzi prawdopodobnie przechowywali ją przez jakiś czas za „pierwszych sowietów”. Znikła jednak po tym, jak w 1940 roku „zabrali ją Rosjanie”. Splądrowany do reszty podczas II wojny światowej pałac jeszcze w czasach sowieckich podtrzymywany był w dobrym stanie, bo mieściły się w nim biura kołchozu. W 1995 roku niespodziewanie wybuchł pożar, którzy zniszczył piękny dach i stropy. Dziś wewnątrz są same zgliszcza, resztki wspaniałej klatki schodowej i bogatych sztukaterii. Pomimo tych zniszczeń zabytek również dziś wygląda imponująco.
 
W 2010 roku Lwowska Administracja Obwodowa podpisała na 49 lat umowę o koncesję zamku z biznesmenem, niejakim Igorem Nowosadem, który zobowiązał się odrodzić pałac, czyniąc z niego obiekt turystyczny. Do dziś jednak nic nie uczyniono, ale zabytek nadal jest własnością pana Nowosada.
 
* [[Kościół św. Michała Archanioła w Tartakowie|kościół rzymskokatolicki pw. św. Michała Archanioła]]<ref>Agata Dworzak: ''Freski w kościele p.w. Św. Michała Archanioła w Tartakowie''. W ''Sztuka kresów wschodnich''. T. VII. Kraków: Oficyna Wydawnicza TEXT, 2012, s. 65-93.</ref> z 1739 roku, powstały z inicjatywy i funduszy [[Franciszek Salezy Potocki|Franciszka Salezego Potockiego]] konsekrowany w 1794 roku przez abp [[Kajetan Ignacy Kicki|Kajetana Kickiego]] metropolitę lwowskiego. Kościół dawniej otaczał gruby mur z ponad 50 wnękami w których znajdowały się przedstawienia cudów za sprawą Cudownego Obrazu Matki Boskiej Tartakowskiej Uzdrowicielki Chorych. Wewnątrz kościoła od 1764 do 1944 roku znajdował się słynący łaskami obraz [[Matka Boża Tartakowska|Matki Bożej Tartakowskiej]], który poprzednio wisiał w miejscowym zamku (do pożaru) a następnie był przechowywany przez Mikołaja Kucharskiego (kapelana Stanisława Potockiego), a po jego śmierci znalazł się w kościele. W 1777 roku obraz został uznany za cudowny. W 1944 roku szczęśliwie uratowany od zagłady przez jego wywiezienie do drewnianego kościółka we wsi [[Łukawiec (powiat lubaczowski)|Łukawiec]] koło [[Lubaczów|Lubaczowa]]. 15 maja 2004 roku kopia obrazu powróciła do swojego dawnego miejsca – do kościoła w Tartakowie, oryginał został w Łukawcu. Sam kościół po wysiedleniu z tych ziem Polaków został przekształcony za czasów [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]] w spichlerz zbożowy i zdewastowany. Obecnie nadal pozostaje w stanie niemal ruiny ze względu na brak funduszy renowacyjnych<ref>[http://www.swzygmunt.knc.pl/CROWNedMARYs/HTMs/155CROWNedMARY_LUKAWIEC_01.htm Konsekrowane Wizerunki Matki Bożej. Matka Boża Niepokalanie Poczęta z Łukawca]</ref>.
 
* cerkiew murowana z 1875 roku, fundacji proboszcza Emiliana Lewickiego
 
* W centrum Tartakowa leży olbrzymi park (XVIII st.), który zaczyna się od wejścia przez zniszczoną wprawdzie, ale jeszcze wciąż wspaniałą bramę. W głębi parkowej zieleni widoczne są olbrzymie ruiny. W drugiej połowie XVII wieku jeszcze stał tu potężny zamek, w którym pierwotnie mieszkał założyciel Krystynopola (dziś Czerwonograd) Kazimierz Szczęsny Potocki. Ponieważ miasto miało przywilej handlowy, a na jarmarkach rozkładali swe kramy kupcy ze Wschodu, przed pierwszym rozbiorem Polski było ono większe od sąsiedniego Sokala. Przebudową rezydencji zajął się wnuk pierwotnego właściciela – Franciszek Salezy Potocki. Do 1951 roku wokół rynku stały jeszcze stare kamienice, a w centrum wznosiła się wieża ratuszowa.
 
== Urodzeni w Tartakowie ==
Linia 47 ⟶ 43:
* [[Roman Oleksin]] (ur. [[1934]]) – polski rzemieślnik i działacz spółdzielczy, poseł na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej VII kadencji|VII kadencji]] (1976–1980)
* [[Mieczysław Tarnawski (duchowny)|Mieczysław Tarnawski]] ([[1866]]–[[1928]]) – ksiądz rzymskokatolicki, profesor teologii Uniwersytetu Lwowskiego, kapelan Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
 
== Sprzątanie w Tartakowie ==
Od 27 lipca do 3 sierpnia 2019 r. w pałacu przebywali wolontariusze, by oczyścić zabytek i poszukiwać możliwości jego rewitalizacji. Dobroczynna fundacja „Sofos” na czele z jej prezesem Jurijem Woroneckim, znanym z licznych obozów wolontariuszy na zamku w Podhorcach, zaproponowała, by po raz kolejny tchnąć życie w okazałe tartakowskie ruiny. Otrzymała na to grant 400 tys. hrywien z Ukraińskiej Fundacji Kultury. Do projektu dołączyła również społeczna organizacja „Спадщина UA” (ukr.: „spuścizna”).
 
Pośród wolontariuszy jest lider zespołu „Tartak” Saszko Położyński. W dzień pracowano na obiekcie, oczyszczając teren wokół pałacu z zarośli oraz niektóre pomieszczenia, wieczorem zaś w namiocie stołówki miały miejsce gorące dyskusje o przyszłości zabytku.
 
W ciągu tygodnia wolontariusze oczyścili cour d`honneur – brukowaną drogę dla karet przed fasadą pałacu, odkryli widok na pałac ze wszystkich stron, oczyścili ze śmieci jedno z pomieszczeń, pościnali samosiejki na murach pałacu – tam, gdzie to było możliwe, bez użycia ciężkiego sprzętu, lecz w miejscach trudno dostępnych również przy pomocy techniki. Do tych działań dołączyła też młodzież z Tartakowa. W niektóre dni pracowało na obiekcie blisko 70 osób, przeważnie dzięki dołączenia się mieszkańców Tartakowa. Pomoc nadeszła również z Polski.
 
== Przypisy ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Tartaków”