Eduard Szewardnadze: Różnice pomiędzy wersjami

'''Eduard Szewardnadze''' ({{w języku|ka|ედუარდ შევარდნაძე}}, {{w języku|ru|Эдуа́рд Шевардна́дзе}}; ur. [[25 stycznia]] [[1928]] w [[Guria|Gurii]], zm. [[7 lipca]] [[2014]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.echo.msk.ru/news/1354986-echo.html|tytuł=УШЕЛ ИЗ ЖИЗНИ ЭКС-ПРЕЗИДЕНТ ГРУЗИИ ЭДУАРД ШЕВАРДНАДЗЕ|data dostępu=2014-07-07|opublikowany=echo.msk.ru|język=ru|data dostępu=2014-07-07}}</ref> w [[Tbilisi]]) – [[Związek RadzieckiSocjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]] i [[Gruzja|gruziński]] polityk, [[Ministrowie spraw zagranicznych Rosji i ZSRR|minister spraw zagranicznych ZSRR]] od 2 lipca 1985 do 20 grudnia 1990 oraz od 19 listopada do 25 grudnia 1991, [[Prezydenci Gruzji|prezydent Gruzji]] od 26 listopada 1995 do 23 listopada 2003.

Szewardnadze w wieku 18 lat został instruktorem [[Komsomoł]]u i dwa lata później wstąpił do [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|partii komunistycznej]]. W 1959 został członkiem Rady Najwyższej [[Gruzińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej]], w 1965 został ministrem porządku publicznego Gruzińskiej SRR, a w 1968 spraw wewnętrznych i generałem milicji. Zasłynął wtedy walką z korupcją, doprowadzając do skazania wielu urzędników. W 1972 zastąpił na stanowisku I Sekretarza KC Komunistycznej Partii Gruzji skompromitowanego w aferach korupcyjnych Wasyla Mżawanadze. Na tym stanowisku kontynuował walkę ze skorumpowanymi urzędnikami, lecz także z dysydentami. W 1976 został członkiem Komitetu Centralnego, a w 1978 [[Biuro polityczne|Biura Politycznego]] KC KPZR. W 1985 został ministrem spraw zagranicznych ZSRR, dołączając do grona względnie młodych reformatorów skupionego wokół Gorbaczowa. Odegrał bardzo ważną rolę w upadku ZSRR, odmawiając pomocy [[komunizm|komunistycznym]] reżimom w Europie Środkowej i umożliwiając tym samym demokratyczne przemiany. W 1987 r. wyraził w imieniu ZSRR wstępną zgodę na zjednoczenie państw niemieckich, [[NiemcyRepublika ZachodnieFederalna Niemiec (1949–1990)|RFN]] i [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]]. Pod koniec lat 80. jego droga rozeszła się z Gorbaczowem, który dążył do zachowania ZSRR. W 1990 – na parę miesięcy przed nieudanym [[Pucz moskiewski|puczem]] w Moskwie – przewidując nadchodzący wstrząs polityczny, podał się do dymisji. Swoją rezygnację określił jako protest przeciwko „rodzącej się dyktaturze”. W listopadzie 1991 powrócił na krótki czas na stanowisko, po czym podał się do dymisji razem z Gorbaczowem, po formalnym rozwiązaniu Związku Radzieckiego.