Wikipedia

Bóg: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
m Wycofano edycje użytkownika 37.30.54.95 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to WTM.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 17:
 
== Bóg w filozofii. Bóg w nauce ==
[[Arystoteles]], badając świat przyrody, doszedł do wniosku, że musi istnieć [[pierwsza przyczyna]] ([[Pierwszy Poruszyciel|nieruchomy poruszyciel]]), która posiada cechy boskie: niezmienność, niezłożoność, niematerialność, duchowość, rozumność, celowość, jedyność, konieczność, doskonałość. W ten sposób doszedł do monoteizmu: skoro istnieje świat, to istnieje też Bógbóg<ref>W. Tatarkiewicz, ''Historia filozofii'', t. I, Warszawa 1968, s. 122-124.</ref>. Do zbliżonych wniosków doszedł też [[Platon]]. Z poznania świata wywiódł on pojęcie [[Demiurg]]a, czyli rozumnego i dobrego stwórcy<ref>''Ibidem'', s. 100-102.</ref>. Pomimo podobieństw, cechy bytu najwyższego Arystotelesa fundamentalnie odróżniają go od wizji występujących w [[judaizm]]ie, [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwie]] i [[islam]]ie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Hare | imię = John E. | tytuł = God and Morality: A Philosophical History| rok = 2006 | strony = 15-16 | isbn = 1405195983 | cytat=„I do not want to deny that there is a huge difference between Aristotle's views and the views of God in Judaism, Christianity, and Islam (which also differ on this within and between themselves in various ways)”}}</ref>.
 
Nowożytna [[nauka]] przyjmuje odgórnie [[naturalizm (socjologia)|naturalizm metodologiczny]], nie zajmując się istnieniem Bogaboga (nie potwierdzając go ani mu nie zaprzeczając)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.granicenauki.pl/index.php/pl/granice-nauki/nauka-i-religia/434-bog-luk-bog-dawkinsa-i-hawkinga | tytuł = Bóg luk – Bóg Dawkinsa i Hawkinga | nazwisko = Kwiatek | imię = Łukasz | autor link = | data = 2013-02-25 | opublikowany = granicenauki.pl | archiwum = http://web.archive.org/web/20141004101924/http://www.granicenauki.pl/index.php/pl/granice-nauki/nauka-i-religia/434-bog-luk-bog-dawkinsa-i-hawkinga | zarchiwizowano = 2014-10-04 | data dostępu = 2014-04-09}}</ref>.
 
Psychologia, religioznawstwo, antropologia poruszają temat kształtowania się obrazu Boga (bogów) w ujęciu psychologicznym, kulturowym, historycznym. [[Carl Gustav Jung]] wprowadza pojęcie [[Jaźń|jaźni]] – [[Archetyp (psychologia)|archetypu]] całości, jedności psychicznej, nazywając go obrazem Boga<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=23 | tytuł = Karol Gustaw Jung - myśliciel przełomu | autor = Zenon Waldemar Dudek | opublikowany = Psychologia.net.pl - portal psychologiczny | praca = | data = | język = | data dostępu = 2017-03-27}}</ref>, natomiast w archetypowym obrazie ojca widział obok siebie pozytywne i negatywne elementy. Do istotnych cech archetypu ojca zaliczał wielorakie aktywności i agresje, natrętność, dobitność, destruktywność, niszczenie i pasjonującą owocność, przekonywalność i skuteczność<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Jung |imię = Carl Gustav |tytuł = Die Bedeutung des Vaters für das Schicksal des Einzelnen |strony = 728n |seria = [[Dzieła Carla Gustava Junga|Ges. Werke]]. Band IV |język = de}}</ref>. Bóg według [[Sigmund Freud|Zygmunta Freuda]] jest: wywyższonym ojcem<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Freud |imię = Zygmunt |tytuł = Totem i tabu. Kilka zgodności w życiu psychicznym dzikich i neurotyków |seria = Pisma Społeczne |wydawca = Wydawnictwo KR |miejsce = Warszawa |rok = 1998 |strony = 365 |isbn = 83-86989-31-9}}</ref> (''exalted father''), przemienieniem ojca (''transfiguration of father''), podobizną/postacią ojca (''likeness of father''), sublimacją ojca (''sublimation of father''), surogatem (obiektem zastępczym) ojca (''surrogate of father''), substytutem ojca (''substitute of father''), kopią/imitacją ojca (''copy of father'')<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=617 |tytuł = Kształtowanie się obrazu Boga w teoriach psychologicznych |autor = Michał Tracz |opublikowany = Psychologia.net.pl |data = 2012-04-26 |data dostępu = 2019-08-20}}</ref><ref>{{Cytuj książkę |autor = Ana-Maria Rizzuto |autor link = Ana-Maria Rizzuto |tytuł = The Birth of the Living God. A psychoanalytic study |wydawca = University of Chicago Press |miejsce = Chicago |rok = 1979 |strony = 31 |isbn = 9780226721002}}</ref>. Religioznawcy i antropolodzy podnoszą kwestię obrazu Boga (bogów) jako [[Personifikacja|personifikacji]] sił natury lub [[Zjawiska nadprzyrodzone|nadprzyrodzonych]] (np. [[James George Frazer]]<ref>''[[Złota gałąź|The Golden Bough: a Study in Magic and Religion]]'', Macmillan Co., London 1890</ref> oraz [[Gerardus van der Leeuw]]<ref>''Phänomenologie der Religion'', J.C.B. Mohr, Tübingen 1933; pol. ''Fenomenologia religii'', Książka i Wiedza, Warszawa 1978</ref>).
 
=== Ateizm i agnostycyzm ===
Istnieniu Bogaboga zaprzecza [[ateizm]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://sjp.pwn.pl/slownik/2551073/ateizm | tytuł =Hasło:Ateizm| opublikowany =sjp.pwn.pl | praca = Słownik Języka Polskiego PWN | data dostępu = 2012-07-25}}</ref>. Poglądy [[agnostycyzm|agnostyczne]] głoszą niemożliwość dowiedzenia się, czy Bógbóg lub bogowie istnieją, czy też nie<ref name=":0">{{Cytuj książkę|nazwisko = Hartman|imię = Jan|tytuł = Słownik filozofii|rok = 2004|wydawca = Wydawnictwo Zielona Sowa|miejsce = Kraków|strony = 12|isbn =|autor = Jerzy Kopania (Autor pozycji)|rozdział = Agnostycyzm}}</ref>.
 
== Zobacz też ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Bóg”