Józef Czech (drukarz): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
kategoria, miejsce pochówku |
poprawa linków |
||
Linia 1:
'''Józef Czech''' (ur. [[8 czerwca]] [[1806]] w [[Krzemieniec (miasto)|Krzemieńcu]], zm. [[10 lutego]] [[1876]]) – polski księgarz, drukarz. Od [[1826]] r. prowadził drukarnię w [[Kraków|Krakowie]], w której wydawał dzieła naukowe, literackie i kalendarze m.in. "Kalendarz Krakowski".
Jego dziad, Jan, przybył do Polski z Granu ([[Ostrzyhom]]ia) i ożenił się z siostrą [[Józef Sowiński|generała Sowińskiego]]. Po śmierci w roku 1810 ojca [[Józef Czech (matematyk)|Józefa]], pierwszego dyrektora [[Liceum Krzemienieckie|Gimnazjum Wołyńskiego]], jego wdowa, Apolonia z Mączyńskich powróciła w roku 1811 z dwoma synami: Józefem i Tomaszem (ur. 1810) do Krakowa, z którego patrycjatem łączyły ją liczne więzy pokrewieństwa. W następnym roku po powrocie wyszła za mąż za [[Józef Matecki (1776-1819)|Józefa Mateckiego]], również patrycjusza krakowskiego, który po swojej pierwszej żonie, Tekli z Raciborskich Greblowej, odziedziczył jedną z największych ówczesnych księgarni i drukarni krakowskich, istniejącą od 1771 roku. Matecki zmarł w 1819 roku, pozostawiając żonie księgarnię, w której po ukończeniu liceum św. Anny i wydziału filozoficznego [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] od 1820 roku praktykował jego pasierb, Józef. Od 1824 roku pomagał matce w zarządzie, w roku 1826 objął firmę w samodzielne posiadanie.
Księgarnia, która pod zarządem Mateckiego zaczęła się chylić do upadku, stała się jedną z poważniejszych firm nakładowych w Polsce. Tu wychodziły pisma najwybitniejszych krakowskich literatów i uczonych, jak J.S. Bandtkiego, [[Ambroży Grabowski|Ambrożego Grabowskiego]], [[Józef Muczkowski|Józefa Muczkowskiego]], [[Żegota Pauli|Żegoty Paulego]] oraz wielu innych. Tu drukował Józef Mączyński, brat żony Czecha, swoją ''Pamiątkę z Krakowa'' i inne utwory, popularyzujące podania i legendy krakowskie. Jednak najbardziej księgarnia była znana z kalendarza krakowskiego, sięgającego korzeniami XVI wieku. Czech wydał „Kalendarz gospodarsko-astronomiczny na rok Pański 1830… podług układu Franciszka Ksawerego Ryszkowskiego na południk krakowski, opracowany przez A. Z.”, ale dopiero od 1832 roku zaczął pojawiać się stale „Nowy kalendarz astronomiczno-gospodarski i domowy…” itd. W latach 1835-1848 nosił on prócz tego jeszcze tytuł: „Kalendarz Wolnego Miasta Krakowa”. Oprócz zwykłych wiadomości kalendarzowych mieściły się tu popularno-historyczne wiadomości, odnoszące się do przeszłości i zabytków Krakowa, którego Czech był gorącym miłośnikiem. Początkowo drukowano starymi [[czcionka]]mi, czcionkami wieku XVIII, ale już w kalendarzu na rok 1841 pojawiły się nowe, gdyż w 1838 roku sprowadził Czech z Niemiec żelazną udoskonaloną [[Maszyna drukarska|prasę drukarską]].
| |||