Legiony Polskie (1914–1918): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Kompania Kadrowa nie miała łączności z Legionami, Legiony powstały z inicjatywy NKN
Linia 27:
}}
 
[[Plik:Jan Raszka czwórka legionowa.png|thumb|"[[Pomnik Czynu Legionowego w Kielcach|Czwórka legionowa]]" czterech polskich żołnierzy, symbolizujących [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]], [[Małopolska|Małopolskę]], [[Śląsk]] i [[Wielkopolska|Wielkopolskę]] rzeźba [[Jan Raszka (rzeźbiarz)|Jana Raszki]] upamiętniająca legionistów (1917).]]
[[Plik:Eagles of the Polish Legions in World War I (Austria-Hungary).png|thumb|Orzełki obowiązujące w Legionach Polskich od 1916]]
[[Plik:Legiony 1914-1916.png|thumb|Działania Legionów Polskich]]
[[Plik:Uniform of 2nd Uhlan Regiment of Polish Legions (1914-1918).PNG|thumb|Mundur ułana 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich]]
'''Legiony Polskie''' – polska formacja wojskowa, utworzona 27 sierpnia 1914; Legionom Polskim początek dała [[Pierwsza Kompania Kadrowa]], sformowana 3 sierpnia 1914 w [[Kraków|Krakowie]] z inicjatywy [[JózefNaczelny PiłsudskiKomitet Narodowy|JózefaNaczelnego PiłsudskiegoKomitetu Narodowego]]]].<ref>"Józef Piłsudski. Marzyciel i strateg", Bohdan Urbankowski,2014</ref>
 
== Historia ==
16 sierpnia 1914 roku powstał w Krakowie, z inicjatywy polskich stronnictw politycznych, [[Naczelny Komitet Narodowy]] (NKN) z Juliuszem Leo (później Władysławem Jaworskim) na czele. NKN miał być – co uznali szybko Austriacy – ''najwyższą instancją w zakresie wojskowej i politycznej organizacji zbrojnych sił polskich'', a kierownictwo Departamentu Wojskowego objęli [[Władysław Sikorski]] (Kraków) i [[Aleksander Skarbek]] (Lwów). W skład NKN-u weszli przedstawiciele 11 partii politycznych z Galicji i 5 z Królestwa, w tym zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy Piłsudskiego. Wobec niepowodzenia wywołania antyrosyjskiego powstania narodowego w [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwie Kongresowym]], Piłsudski podporządkował się NKN. 22 sierpnia wydano rozkaz, podpisany przez Komendanta Głównego o powstaniu Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN) i Legionów. Odtąd wszystkie polskie formacje zbrojne miały występować jako Legiony Polskie pod austriackim zwierzchnictwem wojskowym. 27 sierpnia z rozkazu Naczelnego Wodza, księcia Fryderyka, ustanowiono Dwa Legiony - każdy z nich miał liczyć dwa pułki piechoty po cztery bataliony po tysiąc żołnierzy w każdym oraz 2-3 szwadrony jazdy po 150 ułanów każdy.
Stanowiły oddzielną formację [[Armia Austro-Węgier|Armii Austro-Węgierskiej]]. Skupiły polskie organizacje paramilitarne, m.in. oddziały [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckiego]], [[Polskie Drużyny Strzeleckie]], a także sekcje [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”|Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”]]. Formalną podstawą tworzenia oddziałów legionowych był rozkaz austriackiego dowództwa z 27 sierpnia 1914, w którym zarządzono utworzenie Legionu Wschodniego i Legionu Zachodniego oraz powołanie dwóch równorzędnych komendantów dla obu Legionów<ref>Mieczysław Wrzosek, ''Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914-1918'', Warszawa 1990, s. 91–92.</ref>. Legiony Polskie podporządkowano nowej centrali wywiadu austriackiego w polu – ''Nachrichtenabteilung AOK'', z której zwierzchnikiem gen. [[Oskar Hranilović von Czvetassin|Oskarem Hraniloviciem von Czvetassin]] Piłsudski wszedł w bezpośredni kontakt<ref>Ryszard Świętek, Lodowa ściana: sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904-1918, Kraków 1998, s. 44.</ref>.